Söyleşi: Nevzat Çağlar Tüfekçi

Fotoğraflar: Ahmet Öztürk

Muğla’da kaç noktada tazelenme eğitimleri sürüyor?

Muğla’da Menteşe ilçesinin dışında; Fethiye, Köyceğiz, Milas ve Bodrum’da olmak üzere 5 ilçede faaliyetlerini sürdürüyor. İkinci dönemde Marmaris’te de açtık. Şu anda toplam altı ilçede Tazelenme eğitimleri sürdürülüyor. Marmaris’te yaklaşık 150 öğrenci kaydoldu. Tazelenme Muğla kampüsü olarak 1000 öğrenciye yaklaştık.

Bu iyi bir rakam mı?

İyi bir rakam, evet. Çok iyi bir rakam. İlçelerde çok iyi gidiyoruz. Bodrum, Marmaris ve Fethiye’de kaydolan öğrenci sayıları 100’ü geçti. Marmaris’te iki haftadır devam ediyoruz eğitimlere. Orada da 140-150 öğrenci derslere katılım gösteriyor.

Merkezdeki durum ne?

Merkezde de Saburhane sınıfıyla birlikte 4 sınıfımız var. Toplam 10 sınıfımız var genelde ve öğrenci sayısı da 1000’e ulaşmış durumda. Teorik ve uygulamalı dersler, büyük bir heyecan ve ilgiyle devam ediyor. Spor dersleri, Türk Halk Müziği, Sanat müziği, vurmalı çalgılar, elişi ve resim dersleri devam ediyor.  İkinci dönem burada halı ve kilim dokuma dersi açacağız. Dersleri çeşitlendirmeye çalışıyoruz.

Halı ve kilim dokuma dersine kimler katılabilecek, bir ayrım yapma durumu var mı?

Yok, hevesli olan herkes gelebilecek. Merkezdeki derslerde genelde en az lise mezunu şartını koşmuştuk. Saburhane sınıfında bu şartı kaldırdık. Orada ilkokul ve hatta okuma yazma bilmeyenler de var! İlçelerde bu şartı daha da esnettik. İlçelerde genelde lise ve üniversite mezunları var ama arada ilkokul, ortaokul mezunu olanlar da var. Herkes büyük bir ilgi ve memnuniyetle dersleri izlemeye çalışıyor.

Sömestr başında bir istek ve hevesle kaydolanlarda, daha sonra bir azalma, vazgeçme oluyor mu?

Azalma oluyor. Şöyle ki… İlk başta projeyi tam olarak bilemeyenler, derslere başladıktan sonra dersleri tam anlamayabiliyor, ilgisini çekmiyor ya da ağır geliyor olabilir. Bu nedenlerle sonradan gelmeyenler oluyor. Herkesin başka ilgi alanları da var. En büyük etkenlerden birisi de torun bakma meselesi. Hasatlıklar var. Değişik başka işler ve güçler. Bu söylediğim 1000 kişi kayıtlı olan öğrenci. Bazı sınıflarda 50-60, bazı sınıflarda da 80-90 öğrenci var kayıtlı.

Derslere devam oranını, yüzdelik oran olarak açıklayabilir misiniz?

Kayıtlı olanların ¾’ü(dörtte üçü) düzgün devam ediyor, geri kalanlar da düzensiz devam ediyor diyebiliriz…

Değişik yerlerdeki bu eğitimlerde alınanları/öğrenilenleri nasıl kontrol edebiliyor, nasıl değerlendirebiliyorsunuz?

Altı ilçenin 3-4’ünü ben doğrudan kontrol ediyorum. Menteşe, Milas, Marmaris ve kısmen Bodrum. Buralarda kim hangi derse giriyor, ne anlatıyor, bunlardan doğrudan bilgim var. Bunun dışında Köyceğiz ve Fethiye’de program biraz da kendi içinde yürüyor. Orada bu programları yürütenler ise, yaşlılık konusunda uzman olan kişiler. Oradaki programlar dönem başında bana geliyor, ben bakıyor ve onaylıyorum. Ondan sonra yürürlüğe giriyor. Her ilçede tıpa tıp aynı programı yürütmemiz mümkün değil. Ancak belli temel ilkeler çerçevesinde yürüyor. Temel ilkeler nedir? Teorik dersler ilçelerde haftada bir gün, merkezde ise iki gün. Bir gün spor dersi. Bir gün de seçmeli dersler. Seçmeli dersler genelde; Türk Sanat Müziği…

Öğrenci memnuniyeti ve motivasyonunu nasıl gözlemliyor ya da ölçümlüyorsunuz?

Sürekli öğrencilerle konuşuyoruz. Devam edenler için çok büyük bir memnuniyet ve motivasyon var.

Türkiye’de Tazelenme Üniversitesi uygulamaları nerelerde var?

Muğla’da, Antalya’da, İzmir’de, Burdur’da, Eskişehir’de, İstanbul’da ve Kıbrıs’ta var. Şu anda bu uygulama 7 kampüste var.

Bir kıyaslama yapmak gerekirse, Muğla açısından, ortaya nasıl bir tablo veya görünüm ortaya çıkar ya da bir kıyaslama yapmak mümkün değil midir?

Kıyaslama yapmak çok kolay değil. Her kampüsün kendi dinamiklerine bağlı olarak farklılaşmaları var. Nasıl? Muğla’da kurucu olarak ben sosyolojideyim. Dolayısıyla buradaki eğitimler Sosyoloji ve Sosyal bilimler ağırlıklı. Muğla merkez kampüs ve ilçelerde. İzmir’de projeyi yürüten arkadaş Tıp Fakültesinden ve dolayısıyla oradaki dersler Tıp ağırlıklı ve sosyal bilimler biraz daha az. Antalya’da ise yaşlılık bilimi Gerontoloji ağırlıklı. Orada da sosyal bilimler daha az yer tutuyor. Muğla’nın farkı; sosyal bilimlerin ağırlıklı, etkinliklerinin daha çeşitli olması ve daha sistematik yürümesi… Burada haftanın 7 günü ders var. Tüm etkinliklere katılanlar için 7 gün okul var diyebiliriz. İki gün teorik ders ve bir gün spor dersi zorunlu, diğer dersler seçmeli. Seçmeli derslerde katılım 20 kişi civarında oluyor. Zorunlu derslerde ise 50-60 kişi bir katılım gerçekleşiyor.

Muğla’daki Tazelenme Üniversitesi uygulaması şu anda başarılı bir şekilde ilerliyor diyebilir miyiz?

Başarılı diyebiliriz. Üçüncü sınıfa kadar geldik. Bırakanlar oldu ama çoğunluk devam ediyor. Ayrılmaları yaşlılık ve bireylerin aile içindeki sorumlukları gereği normal karşılamak gerekir. O kadar olacak… Önemli olan çoğunluğun devam etme yönünde gerçekleşen tavrı. Bırakmanın çeşitli nedenleri bulunuyor…

İlk yarıyıl için gözlediğiniz eksiklikler var mı?

Derslik sorunumuz var. Hoca eksiğimiz var. Programı farklılaştırmak için daha farklı hocalara ihtiyaç var. Hiçbir ders aksamıyor. Hiçbir ders boş geçmedi. Teorik derslerde bir hoca gelemezse, onun yerine başka bir hoca buluyoruz. Haftada 3-4 gün spor dersleri var. Bunlar da çok yoğun geçiyor. Şimdi olimpiyatlar var. Olimpiyatlara hazırlıklar yapıyoruz. Her şey daha iyi olabilir tabi. Bu üniversitenin imkânlarına ve hocalarımızın zamanlarına bağlı.

Daha iyi olunabilmesi için ne gerekiyor?

Devlet desteği yani kurumsal destek gerekiyor…

İkinci yarı için nasıl bir mesajınız olabilir?

İkinci yarıyılda bizim için en önemli şey Tazelenme Olimpiyatlarını yapmak… Nisan ayında olimpiyatlarımızı yapacağız. Bunun hazırlığı içindeyiz şu anda. Tüm Muğla kampüsleri olarak. Antalya’da Tazelenme öğrencilerinin katılacağı bir sempozyum olacak. Nisan ayının ilk haftasında.

Bu sempozyumda Tazelenme öğrencileri mi konuşacak, bildiri sunacaklar?

Evet onlar konuşacak.

Sizin bu çalışmalara devlet desteğinin olması gerekir mi? Bu destek nasıl olmalı?

Bizim beklentimiz, bunun akademik resmi programa dönüştürülmesidir… Diğer resmi programlar gibi kabul görmesi… Bunun için uğraşıyoruz. Çabalarımız var. Şu anda bu sosyal sorumluluk projesi ve kişisel çabalarla yürütülmeye çalışılıyor. Örneğin bu proje Muğla’da bana bağlı olarak yürüyor. Büyük bir özveriyle yapıyoruz bunu. Tüm bunları tek başıma yapmıyorum tabi. Hocalarımızla, öğrencilerimizle hep birlikte yapmaya çalışıyoruz bu projeyi. Bu çalışmayı organize eden benim. Örneğin ben sistemden çıksam, sistemin yürümesi zorlaşır. Bu iş çok sıkı takip gerektiriyor. Bizim diğer kampüslerden farkımız bu: sıkı takip…

Derslere giren hocalardan geri bildirimler alıyor musunuz?

Tabi. Hocalar da çok memnun. Önce hocaya soruyorum mesela; gelir misiniz diye. Önce tereddütlü davranıyorlar, acaba olur mu olmaz mı diye. İlk derse girdikten sonraysa, hocam ben bir daha geleyim diyor. Bazı hocalar; hem merkez kampüsün derslerine giriyor hem Milas, hem Bodrum derslerine giriyor.