Bugun...

2030�da K�m�rden �?k?? 102 Bin Hayat? Kurtaracak, 3.1 Trilyon TL�lik Sa?l?k Maliyeti Ortadan Kalkacak

-Sa?l?k ve �evre Birli?i HEAL,�2030 K�m�rden �?k???n T�rkiye ?�in Sa?l?k Faydalar?� ba?l?kl? ara?t?rmas?n? yay?nlad? -�al??maya g�re, k�m�rle �al??an elektrik santralleri 2030 y?l?na kadar kapat?l?rsa 102 bin 601 erken �l�m, 30 bin 975 erken do?um engellenebilir -Yakla??k 420 bin �ocuk, 67 bin yeti?kin bron?itten korunabilir

Güncelleme: 22-12-2022 21:45:27 Tarih: 22-12-2022 21:36

SA?LIK VE �EVRE B?RL??? HEAL: 2030�da K�m�rden ��?k?? 102 �Bin Hayat? �Kurtaracak, 3.1 Trilyon TL�lik Sa?l?k Maliyeti Ortadan Kalkacak

-Sa?l?k ve �evre Birli?i HEAL,�2030 K�m�rden �?k???n T�rkiye ?�in Sa?l?k Faydalar?� ba?l?kl? ara?t?rmas?n? yay?nlad?

-�al??maya g�re, k�m�rle �al??an elektrik santralleri 2030 y?l?na kadar kapat?l?rsa 102 bin 601 erken �l�m, 30 bin 975 erken do?um engellenebilir

-Yakla??k 420 bin �ocuk, 67 bin yeti?kin bron?itten korunabilir

-Santrallerin yakla??k 20 y?l erken kapat?lmas? halinde k�m�re ba?l? hava kirlili?inin neden oldu?u hastal?klar i�in yap?lan 3,1 trilyon TL�lik sa?l?k harcamas?n?n �n�ne ge�ilebilir. Bu rakam T�rkiye�nin 12,5 y?ll?k sa?l?k harcamas?na denk

Sa?l?k ve �evre Birli?i HEAL�in (Healthand Environment Alliance)haz?rlad??? �Kronik K�m�r� ?yile?tirmek: 2030 K�m�rden �?k???n T�rkiye ?�in Sa?l?k Faydalar?� ba?l?kl? ara?t?rma, k�m�rl� termik santrallerinin izin s�relerinin sona erece?i 2050 y?l? yerine 2030�a kadar kapat?lmas?yla �nlenebilecek �l�mler, hastal?klar ve sa?l?k maliyeti tasarruflar?n? ortaya koyuyor. �al??mada iki farkl? senaryo ortaya koyuluyor: K�m�r santrallerinin �retim lisanslar?n?n bitti?i, yani santrallerin kapanaca?? tarih baz senaryo olarak ele al?n?rken, 2030 senaryosunda yediy?l i�inde T�rkiye�deki k�m�r santrallerinin kapanmas? halinde �nlenebilecek hastal?klar, erken �l�m oranlar?n d�?�?� ve sa?l?k maliyetlerindeki gerileme inceleniyor.

Fosil yak?tlar?n tetikledi?i iklim de?i?ikli?i, insan sa?l???na do?rudan etkisi olan temiz hava, g�venli i�me suyu, yeterli g?da ve g�venli bar?nmay? da etkiliyor. D�nyada yap?lan ara?t?rmalar iklim de?i?ikli?inin, 2030 ile 2050 y?llar? aras?nda d�nya genelinde yetersiz beslenme, s?tma, ishal ve s?cak stresinden kaynaklanan yakla??k 250 bin ek �l�me neden olaca??n? �ng�r�yor. ?nsan sa?l???na do?rudan verilen zarar?n maliyetinin (tar?m, su ve at?k tahliyesi gibi sa?l??? belirleyen sekt�rlerdeki maliyetler hari�), 2030 y?l?na kadar y?lda 2 ile 4 milyar ABD dolar? aras?nda olaca?? tahmin ediliyor.

�Kronik K�m�r� ?yile?tirmek: 2030 K�m�rden �?k???n T�rkiye ?�in Sa?l?k Faydalar?� �al??mas? ise T�rkiye�deki durumu g�zler �n�ne seriyor. 1990-2020 y?llar? aras?nda T�rkiye'de k�m�re dayal? elektrik �retiminin y�zde 459, elektrik sekt�r� kaynakl? sera gaz? emisyonlar?n?n ise y�zde 323 oran?nda artt???n? belirtiliyor ve bunun sa?l?k �zerinde �ok ciddi olumsuz etki yaratt??? ifade ediliyor. T�rkiye�deki k�m�r santrallerinin �n�m�zdeki yedi y?l i�inde kapat?lmas?yla 102 bin 601 erken �l�m, 30 bin 975 erken do?um, 67 bin 108 yeti?kin bron?iti engellenebilir.

Ayn? zamanda 114 bin 683 hastaneye ba?vuru, 27 milyon 606 i? g�n� kayb? ve 231 milyon 333 bin hastanede ge�irilen g�n �nlenebilir. �n�m�zdeki yedi y?l i�inde k�m�r santralleri kapat?l?rsa, ast?m hastas? �ocuklar?n 3 milyon 772 bin g�n ast?m ve bron?it semptomu g�stermesinin �n�ne ge�ilebilir, di?er yandan 419 bin 835 �ocuk bron?itten korunabilir

Ayr?ca 2030�a kadar k�m�r santrallerin kapat?lmas? halinde, bu sorunlar?n getirece?i 3,1 trilyon TL (194 milyar euro) sa?l?k maliyeti ortadan kald?r?labilir.

K�M�RDEN �IKI? GEC?K?RSE �L�M ORANI 7 KAT ARTACAK

HEAL T�rkiye Sa?l?k ve Enerji Politikalar? K?demli Dan??man? Funda Gacal, �T�rkiye 2030 y?l?na kadar k�m�rden �?kmay? tercih ederse,102 bin 601 erken �l�m �nlenebilir. Bu rakam, her y?l T�rkiye'de trafik kazalar?nda hayat?n? kaybedenlerden 20 kat fazla. Sa?l?k sistemi �zerindeki maliyetini de g�z ard? etmemek gerekiyor. 2020 y?l?nda T�rkiye�nin sa?l?k harcamas? 250 milyar TL (15,5 milyar euro) oldu. �n�m�zdeki yedi y?lda k�m�rden �?k?l?rsa bu rakam?n 12,5 kat? kadar sa?l?k harcamas? �nlenebilir� dedi.

K�m�r santrallerinin 2030�a kadar kapat?lmay?p s�recin 2050 y?l?na sarkmas? durumda ise T�rkiye a??r sa?l?k sorunlar? ve sa?l?k maliyeti ile kar?? kar??ya kalacak. 2030 y?l?na k?yasla 2050�de erken �l�m oran? yedi kat, sa?l?k maliyeti, hastaneye yat?? ve i? g�c� kayb? alt? kat artacak.

Gacal, �anakkale, Adana, Hatay, K�tahya, Mara?, Mu?la ve Zonguldak�ta halen faaliyette olan k�m�r santrallerini �zerinde �al??ma yaparak sa?l?k �zerine etkilerini ortaya koyduklar?n? s�yledi.

�anakkale'dekibe? k�m�rl� termik santralin 2030 y?l?na kadar kapat?lmas? halinde, her 100 erken �l�mden 90'? �nlenebilir. Sa?l?k maliyetleri ise y�zde 87 oran?nda, yakla??k 29 milyar eurodan 4 milyar euroya d�?ecek.

Adana ve Hatay�daki Atlas, Hunutlu, Sug�z� ve Tufanbeyli�deki k�m�r santralleri devre d??? b?rak?l?rsa, her 100 erken �l�mden 86's? �nlenebilir. Sa?l?k maliyetleri ise y�zde 82 oran?nda, 34 milyar eurodan 6 milyar euroya inecek.

K�tahya�daki �� k�m�rl� termik santralin 2030 y?l?na kadar kapat?lmas?yla, her 100 erken �l�mden 88'nin �n�ne ge�ebilir. Sa?l?k maliyetleri ise y�zde 82 oran?nda, yakla??k 24 milyar eurodan 4 milyar euroya gerileyecek.

Mara?�taki Af?in Elbistan A ve B k�m�rl� termik santrali �retimi durdurdu?unda her 100 erken �l�mden 83'� �nlenebilir.9 milyar euro �olan sa?l?k maliyeti y�zde 80 oran?nda d�?erek 2 milyon euroya gerileyecek.

Mu?la�daki �� k�m�rl� termik santralinin �al??mas?na son verilmesi, her 100 erken �l�mden 88'ini engelleyebilir. Sa?l?k maliyetleri ise y�zde 84 oran?nda d�?erek, 36 milyar eurodan 6 milyar euroya inecek. Zonguldak�taki d�rtk �m�rl� termik santralinin faaliyetinin sona erdirilmesiyle her 100 erken �l�mden 88'i �nlenebilir. Sa?l?k maliyetleri de y�zde 85 d�?erek, 37 milyar eurodan 5 milyar euroya gerileyecek.

KARAR VER?C?LERE �A?RI

Halk Sa?l??? Uzman? Dr. Melike Yavuz ise ?unlar? s�yledi: Kirli hava insan sa?l???n? do?rudan olumsuz etkiliyor. Bu rapor, her t�rl� ar?tma sistemi kullan?lsa dahi termik santrallerin 2050�ye kadar faaliyette kalmas? halinde ortaya �?kacak sa?l?k maliyetlerine odaklan?yor. Tedbir al?nmamas? durumunda gelecekte �ok daha a??r sa?l?k sorunlar? ve dolay?s?yla bunlara ba?l? olarak artacak sa?l?k giderleriyle kar?? kar??ya kalaca??z.�

�al??mada ayr?ca sa?l?k kurumlar?n?n ve uzmanlar?n k�m�r ve enerji �retiminin sa?l?k �zerindeki etkileri ve maliyetleri hakk?ndaki tart??malar?na i?aret edildi. Sa?l?k Bakanl??? gibi kamu kurumlar?n?n da temiz havaya, k�m�r kirlili?ini azaltmaya ve k�m�r kullan?m?n? sonland?rmay? ama�layan enerji ve iklim politikalar?na katk? sunmas? gerekti?ine dikkat �ekildi.

HEAL�in karar vericilere �a?r?da bulunarak mevcut k�m�rl� termik santralleri i�in en ge� 2030 y?l? olmak �zere, kapat?lma tarihlerinin belirlenmesi ve yeni k�m�rl� termik santral in?a edilmemesini istedi. Di?er yandan enerji se�imi yap?l?rken, sa?l?k ve �evre etkisinin k?sa ve uzun olarak ekonomik maliyet analizleriyle birlikte de?erlendirilmesi gerekti?i vurguland?. Elektrik sekt�r� kaynakl? emisyonlar?n?n da ?effaf olarak raporlanmas? ve bilimsel de?erlendirmelere olanak sa?lanmas? gerekti?ine dikkat �eken HEAL, di?er taleplerini ?�yle s?ralad?:

N�fusun sa?l?k durumu ile yerel d�zeyde hastal?k vakalar?na ili?kin istatistikleri kamuya a�?lmal?. Ekonomi, enerji ve �evre mevzuatlar? ve stratejileri birbirleriyle ili?kilendirilerek enerji sekt�r� planlamas? geli?tirilmeli. S�rd�r�lebilir, yenilenebilir enerji ve enerji tasarrufu modelleri tercih edilmeli.

Raporun tamam?na a?a??daki linkten ula?abilirsiniz https://www.env-health.org/?p=6774&preview=true

ATENA ?leti?im

Leyla Karako�- 533 212 46 34 / Ye?im Kasap- 532 466 01 14

HEAL HAKKINDA

Sa?l?k ve �evre Birli?i HEAL, �evrenin insan sa?l???na etkilerini Avrupa Birli?i (AB) �yesi �lkelerde ve k�resel �l�ekte �al??an, Avrupa�n?n �nde gelen kar amac? g�tmeyen kurumlar?ndan birisidir. HEAL 70�ten fazla �ye kurulu?u ile D�nya Sa?l?k �rg�t� Avrupa B�lgesi�ndeki 53 �lkeden 200 milyondan fazla insan?; uluslararas?, ulusal ve yerel �l�ekte yer alan sa?l?k �al??anlar?n?, hastalar?, vatanda?lar?, kad?n gruplar?n?, gen�lik gruplar? ve �evre uzmanlar?n? temsil eder.

Bu haber 2218 defa okunmuştur.