Doç. Dr. Dicle Yurdakul: “Dijital Demokrasi, oylama ve seçim sitemlerinin tamam?n? de?i?tirecek”

Her ?eyin dijitalle?ti?i, yapay zekân?n giderek daha fazla konu?uldu?u günümüzde Demokrasi de art?k dijitalle?iyor. Demokrasi kavram?n?n ve uygulamalar?n?n, binlerce y?ll?k tarihi içinde geçirdi?i de?i?imlerin belki de en büyüklerinden birine tan?kl?k ediyoruz. Alt?nba? Üniversitesi ??letme Fakültesi Ö?retim Üyesi Doç. Dr. Dicle Yurdakul “Dijital demokrasi” kavram?n? giderek yayg?nla?t??? bir dönemde oldu?umuzu dile getirdi. Bunun, öncelikle kamu hizmetlerinin tüm vatanda?lar için daha kolay eri?ilebilir hale gelmesi anlam?na geldi?ini anlatt?. ?lerleyen zamanlarda ise oylama ve seçim sistemlerinin de tümden de?i?ti?ine tan?kl?k edilece?inin haberini verdi.

Doç. Dr. Dicle Yurdakul, son y?llarda elektronik oy sistemlerini devreye alan ülke say?s?n?n her geçen gün artt???n? söyledi. Estonya’n?n bu konuda lider ülke oldu?una i?aret ederek, ?u anda dünyada, vatanda?lar?n?n ulusal parlamento, Avrupa parlamentosu ve yerel yönetim seçimleri gibi seçimler için dijital oy kullanabildi?i tek ülke oldu?unu iletti.  2005 y?l?ndan beri bu sistemi kullanan Estonya’n?n, 2019 ulusal parlamento seçimlerinde yakla??k 250.000 seçmeninin çevrimiçi olarak oy kulland???n? kaydetti.

As?l mesele güvenlik. “Manipüle edilebilece?i ?üphesi yayg?n”

Bu geli?melerin ayn? zamanda elektronik oy sistemlerinin güvenli?i meselesini de gündeme getirdi?ine dikkat çekti. Doç. Dr. Dicle Yurdakul, “Güvenlik konusu, Amerika’n?n son ba?kanl?k seçimlerinde de gündeme geldi ve tart??malara neden oldu. Özellikle daha önce seçim güvenli?ine ili?kin sorunlarla u?ra?an ülkelerin vatanda?lar? taraf?ndan hakl? olarak ?üpheyle kar??lan?yor.” dedi.  Amerika’da geçmi? seçimlerde ya?anan Cambridge Analytica & Facebook skandal?n? hat?rlatan Yurdakul, henüz güvenilirli?i konusunda soru i?aretleri ta??yan elektronik oylama sistemlerinin devreye al?nmas? gibi sorunlar?n, özellikle Rusya ve Çin gibi ülkelerin seçim sonuçlar?n? manipüle edebilece?ine dair ?üpheleri artt?rd???n? vurgulad?. Bat? Virginia ve Delaware gibi baz? eyaletlerde kullan?lan online seçim sistemlerindeki güvenlik aç?klar?n?n, MIT taraf?ndan yap?lan bir ara?t?rmayla ortaya ç?kart?ld???n? kaydetti. FBI ve Siber Güvenlik Ajans? da dahil olmak üzere alan?n uzmanlar?n?n konuyla ilgili tereddütlerini s?kça dile getirdiklerinin alt?n? çizdi.

Yurdakul, “Amerika ba?kanl?k seçimlerinin ilk blockchain tabanl? oyu Utah eyaletinde Voatz adl? uygulama üzerinden kullan?ld? ve ele?tiriler gecikmeksizin yükseldi. MIT’de siber güvenlik alan?nda çal??an bir grup uzmana göre blockchain a??n? olu?turan bilgisayarlar?n potansiyel olarak savunmas?z cihazlar olu?u ve altyap? güvenli?ine ili?kin sorunlar, bu sistemin hala yüksek risk içermesine neden oluyor. Meydana gelebilecek olan tek bir güvenlik aç???n?n her oylamay? ayn? anda etkileyebilece?ini ve tüm oylar?n ?aibeli hale gelece?i konusunda uyar?da bulunuyorlar.” aç?klamas?n? yapt?.

“Çözüm, blockchain tabanl? sistemler ve bulut teknolojisi mi?”

Yurdakul, sorunlar?n çözümünün yine de blockchain tabanl? sistemlerin ve bulut teknolojisinin kullan?m?nda yatt???n? dile getirdi. Yurdakul’a göre, blockchain teknolojisinde veri giri?i ve mevcut veriyi de?i?tirme yetkisinin tek elde toplanmamas? ve a?daki tüm birimlerin onay?na tabi olmas? manipülasyon ihtimalini ciddi oranda dü?ürüyor. Bu sistemleri geli?tiren uzmanlar?n ve ?irketlerin de blockchain ve bulut teknolojilerinin kullan?m?yla siber güvenlik sorunlar?n?n bertaraf edilebildi?ini ileri sürdüklerini anlatt?.

“Güvenlik aç?klar?n?n kapat?lmas?yla do?rudan demokrasiye daha da yakla?aca??z”

Yurdakul, daha güvenilir sistemlerin in?a edilebilece?ine dair beklentilerin artt???n? söyleyerek, blockchain teknolojisini daha güvenli hale getirmek üzere geli?tirilen “Sharding Mimarisi”nin umut vadetti?ini söyledi. Yak?n zamanda konu?maya ba?lan?lan kuantum blokzincir teknolojisinin geli?tirilmesi ihtimalini ise heyecan verici buldu?unu ve tüm bu sorunlara tümden çözüm bulabilecek güçte oldu?unu savundu. Hâlihaz?rda kullan?lan sistemdeki seçim ve oy güvenli?i sorunlar?n?n boyutlar? dü?ünüldü?ünde, ortaya konulacak hemen her teknolojik alternatifin daha güvenilir olaca??n? dile getirdi. Yurdakul son olarak, “Teknolojinin güvenlikle alakal? aç?klar?n?n kapat?lmas? için at?lan her ad?mda, güvenli seçim sistemlerine ve hatta do?rudan demokrasiye bir ad?m daha yakla?m?? oluyoruz.” dedi.