Deprem Mühendisli?i Uzman? Prof. Dr. Zeki Hasgür, Kahramanmara?’?n Pazarc?k ilçesinde meydana gelen 7,7 ?iddetindeki depremi bu ?ekilde de?erlendirdi. Alt?nba? Üniversitesi Mühendislik ve Mimarl?k Fakültesi ?n?aat Mühendisli?i Bölümü Ö?retim Üyesi Prof. Dr. Zeki Hasgür, büyük depremlerin artç?lar? da büyük olur. S?ras?yla 6.4, 6,2 ve 5.3 büyüklü?ündeki artç?lar y?k?m?n etkisini art?rd?. Vatanda?lar?m?z?n hasarl? binalara girmekten kaç?nmalar? gerekir” dedi.

Türkiye’nin deprem riskinin yüksek bir ülke oldu?unu hat?rlatan Zeki Hasgür, tarihe geçecek büyüklükte bir deprem ya?ad?k.” de?erlendirmesini yapt?. “7 km derinli?inde gerçekle?en depremin Güney Toroslar, Kahramanmara? ile Urfa bindirme faylar?, Diyarbak?r ve Hatay’da da oldu?u için Do?u Anadolu Fay hatt?yla etkile?ime geçti?i görülüyor. 13 km’lik alanda çok say?da artç?ya neden oldu.  Bu kadar geni? bir alanda hissedilmesinin nedeni bu durum.” aç?klamas?n? yapt?. Deprem süresinin uzunlu?unun da önemli bir etken oldu?una i?aret eden Zeki Hasgür, yap?lar?n ivme genlikleri olur, kolon ve kiri?leri sa?lam yap?lmam??sa, in?aat yap?l?rken yumu?ak zeminlerde gerekli önlemler al?nmam??sa, zemin iyile?tirmesi yap?lmam??sa göçük riski artar. Yüksek yap?lar?n, en soldan en sa?a gitmesi yani titre?im periyodu yakla??k 0, 9 sn’dir. Deprem süresi ne kadar uzunsa y?k?m olma ihtimali artar.” diyerek yap?lar?n deprem güvenli?ine uygun olarak in?a edilmelerinin önemine dikkat çekti.

Prof. Dr. Zeki Hasgür riskli bölgeler ile ilgili aç?klamalar?n? ?öyle sürdürdü:

“2020 Elaz??’daki depremin önemli oldu?unu kaydeden Zeki Hasgür, bu deprem, Do?u Anadolu Fay? olarak adland?r?lan sol, yanal at?ml? fayda gerçekle?ti. Bugün ya?anan depreme sebep oldu. Bu fay, ?skenderun Körfezi’nden geçerek güneyde Lut Gölü’ne uzan?r. Bunun üzerinde de önemli depremler bekliyorduk. Her ne kadar Elaz??, Kuzey Anadolu Fay?’n?n kav?ak bölgelerine yak?n olsa da güneyde, Hatay ve ?skenderun bölgesinde de deprem olaca??n? 2 sene önce ?zmir Depremi sonras?nda de?erlendirmemde belirtmi?tim. Bu bölgede geçmi?te de küçük depremler oldu ama ?skenderun ve Hatay’a ba?l? büyük bir deprem gerçekle?memi?ti. Dolay?s?yla bu bölgedeki hareketlenme ve etkile?im devam edecek.” diye konu?tu.

“Artç?lar 3 gün etkili olacak”

Büyük artç?lar?n 3 gün boyunca etkili olaca??n?, sonras?nda azalarak bir süre daha devam edece?i uyar?s?nda bulunan Zeki Hasgür, 7.7 büyüklü?ündeki bir depremin dalga boyunun da büyük olaca??n? vurgulad?. “Bu nedenle güneye, 4 yol a?z? dedi?imiz bu bölgeye h?zla müdahale laz?m, can kayb?n?n artmas? muhtemel. Enkaz alt?ndan kurtarma çal??malar?n?n h?zla devam etmesi laz?m. Duvar kâ??d? ve lambiri gibi malzemelerle kapl? otel gibi binalarda çatlaklar ve olu?an hasarlar görünmeyece?i için bu binalar?n bo?alt?lmas? gerekir. AFAD geçmi? y?llara göre daha iyi örgütlenmi? görünüyor. K?z?lay ve AFAD’?n k?? ?artlar? için uygun acil destek ve yard?mlar? devreye almas? hayati önem ta??yor.” diye konu?tu.  

“Yerle?im yerleri, fay hatlar?n?n üstünde”

Alt?nba? Üniversitesi Mühendislik ve Mimarl?k Fakültesi, ?n?aat Mühendisli?i Bölüm Ba?kan? Doç. Dr. Sepanta Naimi de yapt??? aç?klamada, yerle?im yerlerinin maalesef fay hatlar? üstünde kurulu oldu?unu, bunun da can ve mal kayb?n?n büyük olmas?na neden oldu?unu belirtti. Doç. Dr. Sepanta Naimi, eski bina sto?unun depreme dayan?kl? olmad???n?n alt?n? çizerek, önemli bir noktaya i?aret etti. “Amerika Birle?ik Devletleri Jeolojik Ara?t?rma Merkezi (USGS) verilerine göre 7,8 büyüklü?ündeki (AFAD 7,7) Kahramanmara? merkezli depremin hiç hasar vermemesi imkans?z ancak gelen görüntülere göre de baz? binalar tamamen y?k?l?rken yandaki binalar?n sadece hasarla atlatmas? ve ayakta durmas? yine de bizim eski bina sto?umuz (eski yönetmeli?e göre özellikle yap?lan binalar) depreme dayanaks?z oldu?unu bir kere daha gösteriyor. Bu tarz binalar?n acilen depreme kar?? güçlendirilmesi veya dönü?türülmesi gerekir. Velhas?l, yerle?im yerlerinin de direk fay?n üzerinde yap?lmas? ve kentlerin olu?umunda bu konuya dikkat edilmemesi de bugün felaketin habercisiydi. Öte yandan servis binalar? (Hastaneler, okullar, ?tfaiyeler, vb.) bu durumlarda ayakta kalmal? ve hizmet durumunda olmal? onun içinde bu tarz binalarda kesinlikle deprem izolatörlerden faydalanmal?d?r. Yeni yap?lan hastaneler buna sahip ancak her zaman bahsetti?imiz gibi en büyük meselemiz eski yap? sto?umuzdur. Unutmayal?m bugün ki deprem ilk de?il son da de?il bugün Mara?’ta yar?n da ?stanbul olabilir. “