HUKUK, ADALET ve YARGI

Yasama Reformu Yürütme Reformu Yarg? Reformu Temel Hak ve Hürriyetler Seçim ve Siyasi Partiler Mevzuat?

*Etkin ve kat?l?mc? bir yasama, istikrarl?, ?effaf ve hesap verebilir bir yürütme, ba??ms?z ve tarafs?z bir yarg? ile kuvvetler ayr?l???n?n tesis edildi?i güçlü, özgürlükçü, demokratik, adil bir sistem için Güçlendirilmi? Parlamenter Sisteme geçece?iz. • Güçlendirilmi? Parlamenter Sistem Mutabakat Metni do?rultusunda yap?lmas? gereken anayasal ve yasal de?i?iklikleri ivedilikle hayata geçirece?iz. Yasama Reformu • Yasama faaliyetlerinin kat?l?mc?, etkin, ?effaf ?ekilde yürütülmesi ve çal??malarda ço?ulculu?u sa?lamak amac?yla yeni bir Türkiye Büyük Millet Meclisi ?çtüzü?ü haz?rlayacak, ?çtüzü?ün de?i?tirilmesinde üye tam say?s?n?n salt ço?unlu?unu gerekli k?laca??z.

*Yasama faaliyetlerinin niteli?ini do?rudan etkileyen Meclis komisyonlar?n?n olu?umu ve i?leyi?inde muhalefetin etkili ?ekilde temsil edilmesini sa?layacak, milletvekillerinin yasama faaliyetlerine yönelik destek hizmetlerini artt?racak ve komisyonlar? teknik kapasite bak?m?ndan güçlendirece?iz. • Yasama faaliyetlerinin serbest, özgür ve ba??ms?z ?ekilde yerine getirilebilmesini sa?lamak amac?yla milletvekili dokunulmazl???n?n Anayasa’n?n 14. maddesinden kaynaklanan istisnas?n? kald?raca??z.

*Kanun yap?m süreçlerinin demokratikle?tirilmesi için nitelikli kanun yap?m süreçlerinin i?letilmesini sa?layaca??z: • Demokrasinin özüyle ba?da?mayan, hukuk devletinin temel unsurlar?ndan belirlilik ve öngörülebilirlik ilkesine ayk?r?l?k olu?turan, milletvekillerinin parlamenter etkinliklerini zay?flatan ve Meclis içerisinde kat?l?mc?l???, tart??may? ve müzakereyi etkisiz hale getiren torba kanun uygulamas?na son verece?iz. • Bakanlar Kurulu’na, konusu, s?n?rlar? ve süresi yetki kanununda aç?kça belirtilmek ?art?yla kanun hükmünde kararname ç?karma yetkisi verecek, temel hak ve hürriyetlerin kanun hükmünde kararnamelerle düzenlenmesini engelleyece?iz. 

*Yasamay? güçlendirmek için kanunlar üzerinde tan?nan veto yetkisini kald?rarak Cumhurba?kan?na sadece “geri gönderme yetkisi” tan?yaca??z. • Kanun teklif ve tasar?lar?n?n komisyonlarda görü?ülmesi esnas?nda ilgili sivil toplum kurulu?lar? ve meslek kurulu?lar? ile uzmanlar?n görü?lerine ba?vurulmas?n? genel kural haline getirece?iz. • TBMM Genel Kurulu’ndaki aç?k görü?melerin TRT’nin bu amaca tahsis edilmi? bir kanal?ndan ve sosyal medya platformlar?ndan; Komisyon görü?melerinin ise TBMM’nin sosyal medya platformlar?ndan canl? olarak yay?nlanmas?n? sa?layaca??z.

?effaf ve hesap verebilir bir yönetim için TBMM’nin denetim yollar?na etkinlik kazand?raca??z

*Bakanlara yönelik sözlü soru mekanizmas?n? Anayasa’da düzenleyerek sözlü sorulara belirli bir sürede cevap verilmesi zorunlulu?unu getirece?iz. • Yaz?l? soru önergelerine süresi içinde cevap verilmemesi halinde ilgili bakana yapt?r?m uygulanmas?n? sa?layaca??z. • Hükümet, Ba?bakan ve Bakanlar hakk?nda gensoru verme hakk?n? tesis edece?iz. • Genel Görü?me ve Meclis Ara?t?rmas? mekanizmalar?n? etkili k?lacak, bir yasama y?l?nda en az 20 gün, gündemi muhalefet taraf?ndan belirlenen genel görü?me aç?labilmesini sa?layaca??z.

*Meclis soru?turmas? mekanizmas?n?n harekete geçirilmesi için Anayasan?n arad??? karar yeter say?lar?n? dü?ürece?iz. Böylece meclis soru?turmas?n? etkin bir mekanizma haline getirerek yürütme aktörlerinin hesap verirli?ini sa?layaca??z. • Kamu kurum ve kurulu?lar?n?n Meclis taraf?ndan etkili ?ekilde denetlenmesini sa?layaca??z. • Meclis Ara?t?rma, Soru?turma ve Denetim Komisyonlar?nda Meclis’te yer alan tüm siyasi parti gruplar?n?n adil bir ?ekilde temsil edilmelerini sa?layaca??z.

*Meclis Ara?t?rma, Soru?turma ve Denetim Komisyonlar?na Meclis denetimi kapsam?nda davet edilen herkesin bu davete icabet etmesini zorunlu k?laca??z. • Devlet s?rr? ve ticari s?r kavramlar?n?, Meclis’in bilgi edinme ve denetim yetkilerini engellemeyecek ?ekilde yeniden tan?mlayaca??z. • Yasama yetkisinin korunmas? için milletleraras? sözle?melerden geri çekilme yetkisinin Meclis’e ait oldu?unu anayasal güvence alt?na alaca??z.

Bütçe hakk?n?n devredilmezli?i ilkesi gere?ince bütçe hakk?n?, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin devredilemez bir yetkisi ve denetim arac? olarak düzenleyece?iz:

*Bütçe tasar?lar?n?n Bütçe Komisyonu’nda görü?ülmeden önce ilgili Komisyon’da görü?ülmesini gerekli k?lacak ve kanun hükmünde kararnamelerle bütçede de?i?iklik yap?lamamas?n? güvence alt?na alaca??z. • Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Kesin Hesap Komisyonu kuracak; kesin hesap kanun tasar?lar?n?n, ba?kan? ana muhalefet milletvekilleri aras?ndan seçilen bu Komisyon’da görü?ülmesini sa?layaca??z.

Yürütme Reformu

*Yürütmenin Cumhurba?kan? ve Bakanlar Kurulundan olu?mas?n? ancak yürütmeye dair icrai yetkilerin Bakanlar Kurulu taraf?ndan kullan?lmas?n? sa?layaca??z. • Cumhurba?kanl??? makam?n? siyasi sorumlulu?u olmayan ve tarafs?z bir yap?ya kavu?turaca??z • Cumhurba?kanl???n? milletin ve devletin birli?ini temsil eden, devletin ba?? s?fat?yla temsili görev ve yetkilere sahip, tarafs?z bir makam olarak düzenleyecek, Cumhurba?kan?’n?n istisnai nitelikte tek ba??na yapabilece?i i?lemleri Anayasa’da aç?kça düzenleyece?iz.

*Cumhurba?kan?n?n kararname ç?karma yetkisine son verece?iz. • Cumhurba?kan?n?n tarafs?zl???n? güvence alt?na almak için bir dönem seçilebilmesi kural?n? kabul edecek, görev süresini 7 y?l ile s?n?rl? tutaca??z. • Cumhurba?kan? seçilen ki?inin partisi ile ili?i?inin kesilmesi kural?n? düzenleyece?iz. • Görevi sona eren Cumhurba?kan?’na görev sonras?nda aktif siyaset yasa?? getirece?iz. • Ba?bakan?, Bakanlar? ve Bakanlar Kurulunu güçlendirip etkili hale getirecek ve hükümetin istikrar?n? sa?layacak tedbirleri art?raca??z:

*Ba?bakan’?n atanmas?nda belirsizli?i engellemek için Cumhurba?kan?n?n Meclis’te en çok milletvekiline sahip siyasi partiye hükümeti kurma görevini vermesini Anayasa’da düzenleyece?iz. Hükümetin Anayasa’da öngörülen sürede kurulamamas? halinde bu görevin, milletvekili say?s?yla do?ru orant?l? olarak di?er siyasi partilere s?ras?yla verilmesi esas?n? kabul edece?iz. • Hükümetin kurulmas?n? kolayla?t?rmak için kurulmas?nda basit ço?unluk, dü?ürülmesinde ise Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsay?s?n?n salt ço?unlu?unu gerekli k?laca??z.

*Hükümete istikrar kazand?rmak için gensoru ile yap?c? güvensizlik oyunu birle?tirece?iz. Gensoru görü?meleri s?ras?nda Ba?bakan veya Bakanlar Kurulu’nun tamam? aleyhine verilecek güvensizlik önergelerinde yeni Ba?bakan?n isminin yer almas?n? sa?layaca??z. TBMM üye tamsay?s?n?n salt ço?unlu?u ile imzalanmayan bu yöndeki önergelerin i?leme konulmamas?n? güvence alt?na alaca??z. • Genelkurmay Ba?kan?’n?n Milli Savunma Bakan?na ba?l? ve ona kar?? sorumlu olmas?n? sa?layaca??z.

*Ola?anüstü Hal Kanunu’nda gerekli düzenlemeleri yaparak ola?anüstü halin hukuk devletinin s?n?rlar? içinde yürütülmesini sa?layaca??z: • Ola?anüstü hal kararnamelerine son verece?iz. • Ola?anüstü hal ilan edilebilecek süreyi alt? aydan iki aya dü?ürece?iz. • Ola?anüstü halin Ola?anüstü Hal Kanunu’na göre yönetilmesini ve bu Kanun’dan kaynaklanan i?lem ve eylemlerin tamam?n?n yarg? denetimine aç?k olmas?n? sa?layaca??z.

Yarg? Reformu

*Yarg? ba??ms?zl???n?n tesisi için anayasal ve yasal düzenlemelerle beraber yap?sal bir dönü?üm gerçekle?tirece?iz: • Birinci s?n?fa ayr?lan ve birinci s?n?f olan hâkim ve savc?lar bak?m?ndan co?rafi teminat güvencesi getirece?iz. • Hakimlik mesle?i ile savc?l?k mesle?ini birbirinden ay?raca??z. • Hâkimlerin idari görevleri yönünden Adalet Bakanl???’na ba?l? olmas?na son verece?iz. • Savc?lar?n, ara?t?rma ve soru?turma görevlerini etkin bir ?ekilde yerine getirmelerini sa?lamak amac?yla, Cumhuriyet Ba?savc?l?klar?na ba?l? Adli Kolluk Te?kilat? kuraca??z.

*Özel yarg?lama usullerine ve özel yetkili mahkeme uygulamas?na son verecek, Sulh Ceza Hakimliklerini kald?rarak bunlar?n yerine Sulh Ceza Mahkemelerini kuracak; görev, yetki ve i?leyi?lerini hukuk devletinin gereklerine göre düzenleyece?iz. • Hukuk e?itiminin kalitesini yükseltmek amac?yla hukuk fakültelerinin say?s?n? azaltacak, fakültelerin akademik kadrolar?nda, müfredat?nda ve kütüphane olanaklar?nda kapsaml? iyile?tirmeler yapaca??z. • Türkiye Adalet Akademisi’nin e?itim kadrosunu ve hâkim ve savc? adaylar?n?n e?itimlerini daha nitelikli hale getirece?iz.

*Anayasa Mahkemesi ve Avrupa ?nsan Haklar? Mahkemesi içtihatlar?n?n di?er mahkemelerce dikkate al?nmas?n? ve bu mahkemeler taraf?ndan verilen kararlar?n ivedilikle uygulanmas?n? sa?layacak tedbirler alaca??z. • Hakimlerin terfilerinde, kararlar?n? verirken özenli davranmalar?n? sa?lamak amac?yla, verdikleri kararlar?n Anayasa Mahkemesi ve Avrupa ?nsan Haklar? Mahkemesi içtihatlar?yla uyumunu temel ölçütlerden biri olarak kabul edece?iz.

*Görevini kötüye kullanmak suretiyle, Anayasa Mahkemesi veya Avrupa ?nsan Haklar? Mahkemesi’nin verdi?i hak ihlali karar?na sebep olup devleti tazminata mahkûm ettiren ve zarara u?ratan hâkimlere ve savc?lara bu tazminat ve zarar?n rücu ettirilmesini sa?layaca??z. • Hakimler ve Savc?lar Kurulu’nu kald?racak, Hakimler Kurulu ve Savc?lar Kurulu ?eklinde iki farkl? kurul olu?turaca??z: • Adalet Bakan? ve Müste?ar?n?n Hakimler Kurulu’nda yer almas?na son verece?iz. • Hakimler Kurulu ve Savc?lar Kurulu’nda ço?ulculu?un, hesap verebilirli?in ve demokratik me?ruiyetin sa?lanmas? için üye seçiminde ço?ulcu bir yöntem benimseyece?iz.

*Hakimler Kurulu ve Savc?lar Kurulu’nun mesle?e kabul ve disiplin cezas? içeren kararlar?n?n yarg? denetimine aç?lmas?n? sa?layaca??z. • Avukatl?k mesle?inin ba??ms?z ve özgür bir ?ekilde yerine getirilmesini sa?layaca??z: • Savunma mesle?ini anayasal güvenceye kavu?turaca??z. • Ceza yarg?lamalar?nda, duru?ma düzenini “silahlar?n e?itli?i ilkesi”ne uygun hale getirecek, iddia makam? ile savunma makam?n?n duru?ma salonlar?nda fiziki olarak e?it konumda olmas?n? sa?layaca??z.

*Bir ilde ancak bir baro kurulabilmesini anayasal olarak düzenleyecek, çoklu baro sistemine son verece?iz. • Türkiye Barolar Birli?i ve baro seçimlerinde temsilde adalet ilkesinin esas al?nmas?n? sa?layaca??z. • Güçlü ve etkili denetim için görev ve yetkilerini geni?leterek Anayasa Mahkemesi’ni yeniden yap?land?raca??z: • Anayasa Mahkemesi’ne üye seçim yöntemini ço?ulculu?u sa?layacak ?ekilde yeniden düzenleyece?iz. • Anayasa Mahkemesi’ne “hülle” yöntemiyle atama yap?lmas?n?n önüne geçmek için adaylar?n seçilmelerine temel olu?turan görevlerde belirli bir süre fiilen çal??m?? olma ?art?n? getirece?iz.

*Anayasa Mahkemesi’ne bireysel ba?vuru yolunun kapsam?n? ekonomik ve sosyal haklar? da kapsayacak ?ekilde geni?letece?iz. • Bireysel ba?vuruya konu hak ihlalinin bir kanundan, kanun hükmünde kararnameden veya Cumhurba?kanl??? kararnamesinden kaynaklanmas? halinde Anayasa Mahkemesi’ne, ilgili normu iptal edebilme yetkisi verece?iz. • Anayasa Mahkemesi’ni organ uyu?mazl??? davalar? bak?m?ndan da yetkilendirece?iz. • Anayasa Mahkemesi’ne iptal davas? açabilecek milletvekili say?s?n? dü?ürerek dava açmay? kolayla?t?rarak Anayasan?n üstünlü?ünü daha etkin k?laca??z.

*Kanunlar?n Anayasa’ya ve Türkiye’nin taraf oldu?u temel hak ve hürriyetlere ili?kin milletleraras? antla?malara uygunlu?unun denetlenmesini sa?layaca??z. • Yarg?tay ve Dan??tay’?n üye seçim yöntemini tarafs?zl?k ve ba??ms?zl?k esaslar? do?rultusunda yeniden düzenleyece?iz. Dan??tay üyelerinin dörtte birini, Türkiye Büyük Millet Meclisinin üye tam say?s?n?n en az üçte iki ço?unlu?uyla seçmesini sa?layaca??z. • Yarg?tay Cumhuriyet Ba?savc?s? ve Vekilinin Yarg?tay Genel Kurulu taraf?ndan seçilmesini sa?layaca??z.

*Yüksek Seçim Kurulu’nu Anayasa’da yarg? bölümü içerisinde bir yüksek mahkeme olarak düzenleyerek, Kurul’un daha etkili çal??abilmesi için idari ve yarg?sal görevler bak?m?ndan iki daire ?eklinde çal??mas?n? sa?layaca??z. • Say??tay’? Anayasa’da bir yüksek mahkeme olarak düzenleyerek, hesap verebilir ve ?effaf bir yönetim anlay???yla Say??tay denetiminin kapsam?n?, tüm kamu kurum ve kurulu?lar?n? içerecek ?ekilde geni?letece?iz. • Tutuklaman?n istisna olmas? ilkesinin titizlikle uygulanmas? için gerekli tedbirleri alaca??z.

*Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 100. ve 108. maddelerine ekleyece?imiz hükümle tutukluluk ve tutuklulu?un incelenmesi kararlar?n?n gerekçesinde somut olgu, olay ve delillerin ayr?nt?l? olarak yaz?lmas?n? temin edece?iz. • Hâkimlere gerekli e?itimlerin etkili bir ?ekilde verilmesini tesis ederek inceleme sonucu verilen kararlar?n somut olaya ve talep eden ki?iye özgü özelliklerle ili?kilendirilmesini, buna dair ilgili ve yeterli gerekçelendirme yap?lmas?n? sa?layaca??z.

*Uzun tutukluluk sorununun temelden çözümü için yarg?lamada hedef süreleri yeniden revize ederek yarg?lama sürelerini makul seviyelere indirece?iz. • Soru?turmalarda gizlilik kararlar?n?n istisnai uygulanmas?n? sa?layaca??z. Bu kararlar?n her ay incelenerek her ?artta alt? ay? geçmemesi esas al?narak ?üphelilerin soru?turma tehdidi alt?nda b?rak?lmas?n? önleyece?iz.

*Kad?nlar için adli yard?m ve zorunlu müdafili?in kapsam?n? geni?letece?iz. • Çevre davalar?nda dava açma ehliyetini geni?leterek siyasi partilerin ve sivil toplum kurulu?lar?n?n çevreyi ilgilendiren konular? yarg?ya ta??yabilmelerini sa?layaca??z. • Cezaevinde kalamayacak derecede hastal???, engeli bulunan hasta ya da ya?l? mahpuslar?n tahliye ve infaz erteleme taleplerinin de?erlendirilmesinde ölçüt kabul edilen Adli T?p Kurumu raporlar?n?n yan? s?ra, Adalet Bakanl??? ve Sa?l?k Bakanl??? karar? ile her ilde belirlenmi? tam te?ekküllü devlet hastaneleri taraf?ndan al?nan raporlar?n da dikkate al?nmas?na yönelik yasal bir düzenleme yapaca??z.

*15 Temmuz 2016 tarihinde FETÖ taraf?ndan gerçekle?tirilen darbe te?ebbüsü sonras? ilan edilen Ola?anüstü Hal Kanun Hükmünde Kararnamelerinden kaynaklanan ma?duriyetlere son verece?iz. • FETÖ dahil olmak üzere tüm terör örgütleriyle kararl?l?kla mücadele edece?iz. Hukuk devletinin bütün unsurlar?n? dikkate alacak, ma?duriyetlere izin vermeyece?iz. Tüm soru?turma ve kovu?turmalarda suç, suçlu ve suçsuz aras?nda ayr?m yapacak, adil yarg?lanma hakk?n? tesis edece?iz. • Soru?turma ve kovu?turmalarda ya?anan, kamu vicdan?n? ve toplumun adalet duygusunu zedeleyen FETÖ Borsas? da dahil yürütme ve yarg?ya ili?kin tüm iddia ve ?ikayetlerin titizlikle incelenmesini sa?layaca??z. Temel Hak ve Hürriyetler

*?nsan onurunun dokunulmazl???n? ve devletin insan onuruna sayg? gösterme ve onu koruma yükümlülü?ünü anayasal güvence alt?na alaca??z. • Temel hak ve hürriyetlerin üstün ve bir bütün oldu?unu, birbirini tamamlad???n?; yasama, yürütme ve yarg? organlar?n? ba?lad???n?, hürriyetin esas, s?n?rlaman?n ise istisna oldu?unu Anayasayla aç?kça düzenleyece?iz. Anayasa’da, temel hak ve hürriyetlerin ödevle s?n?rlanmas? anlay???na son verece?iz. • Anayasa’n?n “Dü?ünce ve kanaat hürriyeti” ile “Dü?ünceyi aç?klama ve yayma hürriyeti”ni düzenleyen maddelerini birle?tirerek, madde ba?l???n? “Dü?ünce, kanaat ve ifade hürriyeti” olarak de?i?tirece?iz. Böylece dü?ünce, kanaat ve ifade hürriyetlerini güçlendirece?iz.

*Bas?n özgürlü?ünü güçlendirece?iz. Kamuoyunun serbestçe olu?mas? ve medyan?n ço?ulcu bir yap? kazanmas? için Devlet’in gerekli tedbirleri alma yükümlülü?ünü aç?kça düzenleyece?iz. • Anayasa’da yapaca??m?z de?i?iklik ile ifade ve bas?n özgürlü?ünün s?n?rlama nedenlerini Avrupa ?nsan Haklar? Sözle?mesi hükümleri ve Avrupa ?nsan Haklar? Mahkemesi içtihatlar? do?rultusunda “millî güvenlik, kamu düzeni, Cumhuriyetin temel nitelikleri ve Devletin ülkesi ve milleti ile bölünmez bütünlü?ünün korunmas?, suçlar?n önlenmesi, Devlet s?rr? olarak kanunla düzenlenmi? bilgilerin aç?klanmamas?, ba?kalar?n?n ?öhret ve haklar?n?n korunmas?” sebepleriyle s?n?rl? tutaca??z.

*?nternet mevzuat?n?, uluslararas? standartlara uygun olarak ifade özgürlü?ünü k?s?tlamayacak ve ki?ilik haklar?n? ihlal etmeyecek ?ekilde yeniden düzenleyece?iz. • Süreli ve süresiz yay?nlar?n ç?kar?lma süreçlerini kolayla?t?racak, bu yay?nlar?n da??t?lmas?n?n önlenmesi ile toplat?lmas?nda, gecikmesinde sak?nca bulunan hallerde Cumhuriyet savc?s?n?n karar?n? zorunlu k?laca??z.

*TRT ve Anadolu Ajans?’n? ba??ms?zl?k ve tarafs?zl?k esaslar?na göre yeniden yap?land?raca??z. • Akreditasyon kararlar?nda keyfili?e son verecek, bas?n kartlar?n?n verilmesinde ve mesle?e kabulde meslek kurulu?lar?n?n belirleyici olmas?n? sa?layaca??z. • Medya sahipli?i ve finansman?n? ?effaf hale getirecek, medyada tekelle?me ve kartelle?meyi önleyece?iz. • Devletin medyada ço?ulculu?u sa?lama görevini anayasal bir yükümlülük olarak düzenleyece?iz. • Medya kurulu?lar?n?n denetlenmesi amac?yla Rekabet Kurumu’na resen inceleme yetkisi verece?iz. • Bas?n ?lan Kurumu’nun görevini ba??ms?z ve tarafs?z olarak yerine getirebilmesi için yasal ve yap?sal de?i?iklikler yapaca??z. • Dernek kurma özgürlü?üne yönelik haks?z müdahaleleri önleyecek güvenceler sa?layaca??z.

*Toplant? ve gösteri yürüyü?ü düzenleme hakk? için Anayasa ile öngörülen s?n?rlama sebeplerinin kapsam?n? Avrupa ?nsan Haklar? Sözle?mesi’ne uygun olarak hürriyetin esas oldu?u anlay??? do?rultusunda daraltaca??z. Böylece bu özgürlüklerin belirsiz ve keyfi ?ekilde s?n?rlanmas?na son verece?iz.

*?dari makamlar?n, toplant? ve gösteri yürüyü?lerinin yap?laca?? yerlerle güzergâh ve zaman?n belirlenmesine ili?kin yetkilerini s?n?rland?raca??z. • Kamu kurulu?lar?n?n karar alma süreçlerine ve çal??malar?na sivil toplum kurulu?lar?n?n kat?l?m?n? sa?layarak “aç?k kap? ilkesini” esas alaca??z. • Sivil toplum kurulu?lar?n?n kamu yarar? statüsü ve vergi muafiyeti gibi desteklerden yararlanmas?nda e?it, adil ve ?effaf bir yöntem uygulanmas?n? sa?layaca??z.

Seçim ve Siyasi Partiler Mevzuat?

*Siyasi partiler ve seçim mevzuat?n? “Siyasi partilerin faaliyetleri, parti içi düzenlemeleri ve çal??malar? demokrasi ilkelerine uygun olur.” ?eklindeki anayasal kurala uygun biçimde ve özellikle parti içi demokrasinin güçlendirilmesi amac?yla yeniden düzenleyece?iz. • Seçim baraj?n? %3’e dü?ürece?iz. • Yurt d???nda mukim 6 milyonu a?an vatanda??m?z?n do?rudan Meclis’te temsilinin sa?lanabilmesi için en fazla 15 milletvekili ile temsil edilmek üzere yurt d??? seçim çevresi olu?turacak ve bu hususu Anayasada aç?kça düzenleyece?iz. • En son yap?lan milletvekili genel seçiminde en az %1 oy alan siyasi partilerin hazine yard?m?ndan faydalanmas?n? sa?layaca??z.

*Siyasi partilerin kapat?lmas?na ili?kin davalar?n aç?lmas?nda TBMM’nin iznini zorunlu hale getirece?iz. • Belirli durumlarda, kapatma davas? öncesinde partiye ihtarda bulunulmas?n? bir ön ?art olarak düzenleyece?iz. • Siyasi partilerin kapat?lmas?na ili?kin “odak olma” ?art?n?; belli fiillerin yo?un, sürekli ve demokratik düzene ciddî tehlike olu?turmas? ve kararl?l?k içinde i?lenmesi ko?ullar?n? içerecek biçimde yeniden tan?mlayaca??z.

*Siyasetin finansman?n? ?effafl?k, denetlenebilirlik ve seçim harcamalar?n?n saydaml??? ilkeleri çerçevesinde ayr?nt?l? biçimde düzenleyece?iz. • ?effafl?k ilkeleri do?rultusunda, siyasi partilere ve adaylara yap?lan belirli miktar?n üzerindeki ba???lar?n ve seçim dönemlerinde yap?lan tüm harcamalar?n kamuoyuna aç?klanmas?n? zorunlu tutaca??z.