TEM?Z HAVA HAKKI PLATFORMU, DER?NCE L?MANINDA MEYDANA GELEN PATLAMAYLA ?LG?L? AÇIKLAMA YAPTI

Aç?klamada, "28 May?s 2023 Pazar gecesi Kocaeli’nin Derince ilçesinde bulunan limana yana?an bir gemiden yük indirilmesi s?ras?nda ya?anan bir kimyasal tepkime sonucu yang?n ç?kt?. Yük gemisinden limana indirilirken yanan ürünün “Phostoxin Tablet” ad?nda, bile?i?inde alüminyum fosfit, amonyum karbamat ve fosfin bulunan, özellikle hububat depolamada ha?ere ve patojenlere kar?? kullan?lan çok zehirli bir kimyasal oldu?u ö?renildi," ifadesi kullan?ld?.

Aç?klama ?öyle: 

Alüminyum fosfit su ile temas etti?inde kendili?inden tutu?abilen yan?c? bir gaz olan fosfin yaymaktad?r. Bu nedenle yang?n?n ürünün su ya da yüksek oranda nem ile temas? sonucu ortaya ç?kt??? tahmin edilmektedir.

Yang?n?n, Kocaeli Valili?i, Kocaeli Belediyesi itfaiye ekipleri ve AFAD’?n müdahalesi ile ancak 6 saatte söndürülebildi?i bas?na yans?m??t?r. Çevre Mühendisleri Odas? Kocaeli ?ube Ba?kan? Gökhan Tilki, sahan?n yang?n sonras? ortaya ç?kan at?ktan temizlenmi? ve at?klar?n at?k yakma tesisinde bertaraf edilmi? oldu?unu ifade etmektedir.

Bas?nda ç?kan haberlere göre gözle görülür biçimde kentin yerle?im alanlar?n?n üstüne fosfin gaz? yay?lm??t?r. Ancak ne miktarda kimyasal maddenin yand??? ve yanma sonucu ne kadar fosfin gaz?n?n atmosfere sal?nd???na, ne kadarl?k bir nüfusun atmosferde yay?lan bu zehirli gaza maruz kald???na dair yetkililerce bir aç?klama yap?lmam??t?r.

Fosfin Gaz? Solundu?unda Ve Yutuldu?unda Çok Toksiktir

Temiz Hava Hakk? Platformu üyesi ve halk sa?l??? uzman? Prof. Dr. Çi?dem Ça?layan fosfin gaz?n?n yand???nda, ?iddetli solunum tahri? edici (fosfor pentoksit) yo?un beyaz bir bulut üretti?ini ve yo?un olarak solunmas? durumunda ya?amsal risk olu?turabilece?ini belirtti. Prof. Dr. Ça?layan; “Fosfin gaz?n?n solunmas? burun, a??z, bo?az ve akci?erlerde tahri?e neden olabilir. Ani etkiler aras?nda bulant?, kusma, ishal ve mide a?r?s? yer al?r. Gö?üste s?k??ma, nefes darl???, a??z kurulu?u, ate?, titreme, halsizlik, ba? dönmesi ve koordinasyon bozuklu?u olabilir. Ciddi vakalarda anormal kalp ritmine, kalp yetmezli?ine, ?oka, akci?er ödemine ve ölüme neden olabilir.” dedi.

Fosfin Gaz?n?n Sucul Ortamlarda Ya?ayan Canl?lara Etkileri Çok Ciddi

Fosfin gaz? ayn? zamanda suda çözünürlü?ü çok yüksek olan bir gazd?r. ÇMO Kocaeli ?ube Ba?kan? Tilki, gaz?n sucul organizmalar (suda ya?ayan canl?lar) için çok toksik bir madde oldu?unu ve çevreye kontrolsüz olarak asla verilmemesi gerekti?inin alt?n? çizmektedir. Bu bilgi ?????nda, limanda ya?anan yanma olay? sonucu ya?anan deniz kirlili?inin ve deniz canl?lar?nda yol açt??? ya da açabilece?i sorunlar?n tespiti de önem kazanmaktad?r.

Limanlarda ?? Güvenli?i Önlemleri Yetersiz mi?

6 ?ubat’ta ya?ad???m?z büyük deprem ile birlikte ?skenderun Liman?’nda çok say?da konteynerin yanmas? sonucu büyük bir hava kirlili?i yaratan yang?n?n üzerinden henüz birkaç ay geçmi?ken bu kez benzer bir çevresel felaket ba?ka bir önemli sanayi kenti olan Kocaeli’nde bir limanda ya?anm??t?r. Limanlarda tehlikeli maddelerin güvenli bir biçimde ta??nmas? ve geçici depolanmas? için gerekli önlemlerin al?n?p al?nmad???, ta??ma uygulamalar? s?ras?nda i? güvenli?i kurallar?na uyulup uyulmad???, gerekli denetimlerin düzenli olarak yap?l?p yap?lmad??? önemli bir sorun alan? olarak kar??m?za ç?kmaktad?r.

Bir ba?ka eksiklik ise tehlikeli maddeleri içeren i? kazalar?n?n ard?ndan, bu maddelerin çevreye (hava, su ve toprak ortamlar?na) yay?l?m?n?n düzenli takibinin yap?lmad???, etkilenen alanlarda ya?ayan insanlar?n alandan uzakla?t?rma dahil herhangi bir önlemle korumaya al?nmad???, halk?n ya?anan çevresel ve sa?l?k riskleri ile ilgili bilgilendirilmedi?i gözlemlenmektedir.

28 May?s 2023 gecesi Derince liman?nda ya?anan yang?nla ilgili olarak yetkililerden a?a??daki konularda aç?klama yapmalar?n? talep etmekteyiz:

1-Limanda yanan ürünün tam içeri?i nedir? Yanan ürünün alüminyum fosfit ve fosfin içerdi?i do?ru mudur?

2-Ne miktarda ürün yanm?? ve yanma sonucu ne miktarda ne tür zehirli gaz ortaya ç?km??t?r?

3-Zehirli fosfin gaz?n?n yerle?im alanlar? üstüne yay?ld??? do?ru mudur? Yörede bulunan halk tehlikeli gaz yay?l?m? hakk?nda uyar?lm?? ve alabilecekleri önlemler konusunda bilgilendirilmi? midir?

4-Gazdan zehirlenme olaylar? ya?anm?? m?d?r? Özellikle gaza ilk elden maruz kalan liman i?çilerinde ve yang?na müdahale eden ekiplerde sa?l?k sorunlar? ya?anm?? m?d?r?

5-Kaç ki?i fosfin gaz?ndan etkilenmi?, kaç hastane ba?vurusu yap?lm??, bu ki?ilere nas?l müdahale edilmi?tir? ?u anki sa?l?k durumlar? nedir?

6-Fosfinin deniz ortam?na bula?m?? olmas? söz konusu mudur? Gerekli önlemler al?nm?? m?d?r? E?er kontaminasyon olu?tuysa ba?ta bal?klar olmak deniz canl?lar?nda zehirlenme ve ölüm vakalar? tespit edilmi? midir?

7-Derince Safiport liman? en son ne zaman i? sa?l??? ve güvenli?i konusunda denetlenmi?tir? Bu denetleme sonucunda eksikler ve usulsüzlükler tespit edilmi? midir? E?er bu yönde tespitler varsa idari ve hukuki i?lem yap?lm?? m?d?r?

8-28 May?s gecesi ya?anan kaza ile ilgili soru?turma ba?lat?lm?? m?d?r? Kazan?n nedeni, olas? ihmal ya da usulsüzlükler tespit edilmi? midir? Bu soru?turma sonucu kamuoyu ile payla??lmal?d?r.

?leti?im için

Deniz Gümü?el, Temiz Hava Hakk? Platformu Koordinatörü

0533 620 5838, deniz.gumusel@temizhavahakki.org