Türk Tabipleri Birli?i Merkez Konseyinin Aç?klamas?:

TBMM’de Kabul Edilen Yeni Düzenleme Olumlu Ancak Kapsay?c? ve Yeterli De?ildir

Türk Tabipleri Birli?i (TTB) olarak “Emek Bizim, Söz Bizim” diyerek ba?latt???m?z mücadele program?nda çöken sa?l?k sisteminin sonuçlar?n? tüm ç?plakl??? ile görünür k?ld?k. Kamudan istifalar?, yurtd???na göçleri, ?iddet say?lar?n?, “geçinemiyoruz” ç??l?klar?n? ülke sa?l?k gündeminde ana gündem haline getirmemiz sonras? bakanl?k sessiz kalamad?. Eme?imizin gücü, örgütlü mücadelemizin kararl??? sa?l?k bütçe görü?melerine yans?d?. Ancak sa?l?k emek meslek örgütlerinin önerileri al?nmadan yap?lan de?i?iklikler elbette eksik oldu. Tüm hekimleri e?itlikle kapsamayan, di?er sa?l?k emekçilerini görmeyen bir düzenleme getirildi.

Kamudan Emekli Olan Hekimlere ?lave Ödeme Art?r?ld?, Çal??mama ?art? Kald?r?ld?. Ancak BA?-KUR ve SSK Emeklisi Hekimler için Yine ?yile?tirme Yap?lmad?

03.08.2018 tarihinde Resmî Gazete'de yay?mlanarak yürürlü?e giren 7146 say?l? Kanunla 5434 say?l? Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sand??? Kanununa Ek 84. Madde eklenmi? ve kamudan emekli olan tabip veya di? tabibi kadro ve pozisyonlar? esas al?narak emekli, adi malullük veya vazife malullü?ü ayl??? ba?lanm?? olup, ayl?klar?yla birlikte makam tazminat? ödenmesine hak kazanamam?? olan tabip ve di? tabiplerinden ilgili mevzuat?na göre uzman olanlara her ay emekli ayl?klar?yla birlikte ilave ödeme yap?laca??na dair düzenleme yap?lm??t?r. Yeni düzenleme ile ilave ödeme tutar?n? belirleyen gösterge rakamlar? uzman hekimler için 17.000 iken 40.000, hekimler için 13.000 iken 33.000 olarak yükseltilmi?tir. Bununla birlikte maddedeki emekli hekimlerin çal??malar? durumunda ilave ödemenin kesilece?ine dair f?kra yürürlükten kald?r?lm??t?r. Sonuç olarak emekli sand???ndan emekli olan pratisyen hekimlerin emekli ayl??? 10 bin liran?n, uzman hekimlerin emekli ayl??? ise 11 bin liran?n üzerine ç?kacak.

Ancak 2018 y?l?nda oldu?u gibi kamudan emekli olmayan veya sosyal güvenlik mevzuat?ndaki de?i?iklikler nedeniyle bu haktan yararland?r?lmayan hekimler yönünden bir düzenleme yap?lmam??t?r. Böylelikle emekli hekimler aras?nda, sosyal güvenlik kurumu kaynakl? ayr?mc?l?k daha da artm??t?r. Asl?nda 2008 y?l?nda BA?-KUR ve SSK emeklisi hekimler yönünden o zamanki ekonomik ko?ullar gözetilerek 2008 Y?l? Merkezi Yönetim Bütçe Kanununda yap?lan iyile?tirici düzenlemenin bir benzerinin kal?c? çözüm sa?lanana kadar ?imdi de hayata geçirilmesi zorunludur. Türkiye Büyük Millet Meclisinin (TBMM) Bütçe Kanunu görü?melerinde bu hususun göz önüne almas? gerekmektedir.

Kamuda Görev Yapan Hekimlerin D???ndaki Hekim ve Sa?l?k Çal??anlar?na Kanun Teklifinde Yer Verilmemi?tir

?lgili kanun teklifinin TBMM’de dün kabul edilmesiyle birlikte YÖK kadrosunda çal??an hekimler, aile hekimleri ve özel sektörde çal??an hekimlerle ilgili düzenleme yap?l?p yap?lmayaca?? merak konusudur. Ayr?ca hekim d??? sa?l?k çal??anlar? ile hekimler aras?ndaki ücret fark?n?n artmas? da hastanelerde, sa?l?k kurumlar?nda yeni sorunlar? beraberinde getirecektir. Ayr?ca T?S sürecinde yap?lan, hekim d??? sa?l?k çal??anlar?n?n sabit ek ödemesindeki %20 iyile?tirmeye kanun teklifinde yer verilmemesiyle kal?c? olmas? engellenmi?tir. TTB olarak sa?l???n bir ekip i?i oldu?unu defalarca vurgulad?k.  Bugüne kadar yap?lan performans ek ödemesi gibi ücret politikalar?, çal??ma bar???n? bozup sa?l?k çal??anlar? aras?ndaki dayan??may? azaltm??t?r. Sa?l?k çal??anlar? aras?ndaki çal??ma bar??? ve dayan??man?n bozulmas?, toplumun ald??? sa?l?k hizmetini de olumsuz etkilemi?tir.

Döner Sermaye Ek Ödemesine Dair Düzenlemede Hekimlerin Haklar? Korunmad?

209 say?l? Sa?l?k Bakanl???na Ba?l? Sa?l?k Kurumlar? ?le Esenlendirme (Rehabilitasyon) Tesislerine Verilecek Döner Sermaye Hakk?nda Kanununun 5. maddesinde de?i?iklikler yap?lm??t?r. Madde metnindeki “ek ödeme yap?labilir” ibaresi korunarak bu ödemenin yap?lmayabilece?ine dair örtük beyan de?i?tirilmemi?tir. Öte yandan maddeye "Her bir sa?l?k tesisinde ek ödemeye esas i?lemleri denetlemek üzere inceleme heyetleri olu?turulur" cümlesi eklenmi?, ancak “denetim” yetkisi verilen heyetin bile?imine ili?kin belirleme yap?lmad??? gibi sa?l?k hizmetinin niteli?ini art?rmaya yönelik bir de?erlendirme yap?lmas?ndan söz edilmedi?i de görülmektedir. Madde ile bu düzenlemeler Hazine ve Maliye Bakanl???’n?n “uygun görü?ü” üzerine Sa?l?k Bakanl??? taraf?ndan ç?kar?lacak yönetmeli?e b?rak?lm??t?r. Ancak bilindi?i gibi mevcut mevzuatta da “t?bbi i?lem” ?öyle tan?mlanmaktad?r: “Hazine ve Maliye Bakanl???’n?n uygun görü?ü üzerine bakanl?kça ç?kar?lacak yönerge ile belirlenen ve genel t?bbi i?lemler puan?na esas olan i?lemler ile özellikli t?bbi i?lemler puan?na esas i?lemler”.

Yap?lan de?i?iklikte t?bbi i?lemin Sa?l?k Bakanl??? taraf?ndan belirlenmesine dönük bir de?i?iklik yap?lmam??t?r. Kald? ki performansa dayal? ek ödeme sisteminin sa?l?k hizmetine ve sa?l?k sistemine verdi?i zarar aç?k olmas?na kar??n bu hasar? gidermeye yönelen bir tutum da yoktur.

Döner Sermaye, Sa?l?k Bakanl???’n?n Gölge Bütçesi Olmaya Devam Ediyor

Yine yap?lacak toplam ek ödemenin döner sermaye gelirlerinin yüzde k?rk?n? a?amayaca??, bu oran?n, do?al afet, salg?n hastal?k ve benzeri ola?and??? durumlarda Cumhurba?kan? karar?yla %50'sine kadar art?r?labilece?i kural? getirilmi?tir. De?i?iklikten önceki haliyle bu oranlar %50 ve %65 iken, iyile?tirme ad? alt?nda yap?lan bu düzenlemeyle çal??anlara yap?labilecek ek ödeme toplam oran? a?a?? indirilmi?tir. Maddedeki döner sermaye merkez saymanl???na yap?lacak aktar?m?n amaçlar? aras?ndan “görev yapan memurlar ile sözle?meli personele ek ödemede bulunulmas? amac?yla yap?lacak giderlere i?tirak etmek” ibaresi ç?kar?lm??, “Bakanl?k ta?ra te?kilat?n?n desteklenmesi amac?yla” olarak de?i?tirilmi?tir. Sa?l?k çal??anlar?na yap?lacak ek ödeme havuzu daralt?larak döner sermaye merkez paylar?ndan olu?an havuzun Sa?l?k Bakanl???n?n as?l hizmetin sunumunda gölge bütçesi olarak i?levinin artaca?? anla??lmaktad?r.

209 Say?l? Kanunun Ek-3. Maddesindeki sabit ek ödeme oranlar? e?itim görevlileri için % 410’dan 770’e, uzman tabip, t?pta uzmanl?k mevzuat?na göre uzman olanlar ile uzman di? tabipleri için % 335’den 695’e ve pratisyen tabip ve di? tabipleri içinse %180’den 450’ye yükseltilmi?tir. Ek ödemenin döner sermayeden de?il bütçeden yap?lmas?na ili?kin de?i?iklik yap?lm??t?r. Ancak maddenin 2. f?kras?ndaki “Bu madde kapsam?nda ödeme yap?lanlara 375 say?l? Kanun Hükmünde Kararnamenin ek 9’uncu maddesi hükümlerine göre ek ödeme yap?lmaz” hükmü korunmu?tur.

Sabit ek ödeme ad? alt?nda denge ödemelerinin bütçeden kar??lanmas? ve oranlar?nda art?? yap?lmas?na dair de?i?iklik yap?lm??t?r. 375 say?l? KHK’nin Ek-9. Maddesinde yukar?da say?lan hükümlere paralel olarak ek ödemelerin döner sermayeden yap?laca??na dair hüküm ç?kar?lm??t?r.

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde ba?ka bir kanunun genel kurul görü?meleri sürerken komisyonlarda görü?ülmeksizin yeni madde olu?turularak yap?lan de?i?ikliklerin aslen 8 madde olarak haz?rland???, akademisyen hekimler yönünden de teklif sunuldu?u, ancak gerekçesi aç?klanmaks?z?n maddelerin görü?ülmesi s?ras?nda geri çekildi?i anla??lmaktad?r.

Düzenleme Nas?l Olmal?yd??

Türk Tabipleri Birli?i’nden gelen onlarca ça?r?ya ra?men yine Sa?l?k Bakanl??? ve iktidar partisi; TTB,  di?er sa?l?k emek örgütleri ve muhalefet partisi ile bir görü?me dahi yapmadan kanun teklifini haz?rlayarak kat?l?mc?l??a yer vermemi?tir. Kanun teklifinin kabulünden sonra ortaya ç?kan e?itsizli?e kar?? d??lanan hekim ve tüm sa?l?k çal??anlar?ndan ciddi tepkiler gelmeye ba?lam??t?r. Her zaman ayn? ?eyi söylüyoruz; e?er TTB ve di?er sa?l?k emek örgütlerinin birikimlerinden yararlan?lsayd?, daha e?itlikçi ve güçlü bir kanun haz?rlanabilecekti. Yap?lmas? gereken; tüm sa?l?k çal??anlar?n?n durumunun de?erlendirilip, eme?imizin hakk?n? verecek ?ekilde 3600-7200 aras?ndaki ek göstergelerle birlikte temel ücretlerin art?r?lmas? ve emeklili?e yans?t?lmas?, ayl?klar?n yoksulluk s?n?r?n?n üzerine ç?kar?lmas?d?r.

Kamudaki hekimler için yap?lan ücret iyile?tirmesi k?smen olumlu olsa da, kapsay?c?l?ktan uzak ve eksiktir. Bir uzman hekimin ayl?k ortalama geliri ile 2000 y?l?nda 115 çeyrek alt?n, 2009’da 47 çeyrek alt?n, 1 Ekim 2021’de 13,4 çeyrek alt?n al?nabiliyorken; düzenleme hayata geçirilse dahi 1 Aral?k 2021 tarihine göre uzman hekim ortalama geliri ile 12 çeyrek alt?n al?nabilecektir. Üstelik son 20 y?lda i? yo?unlu?umuz en az iki kat?na ç?km??t?r.

Beyaz yürüyü?ümüzde de herkes taraf?ndan tan?k olundu?u üzere sa?l?k çal??anlar?n?n yükselen sesi iktidar? rahats?z etmi?tir. Sa?l?kta yapt?klar? alg? yönetimlerinin yerle bir olmas?n?n ard?ndan, hekimlerin sesini bast?rabilmek ve sa?l?k çal??anlar? aras?ndaki dayan??may? bozmak ad?na böyle bir hamle yap?lm?? olsa da mücadelemizi sonuna kadar sürdürece?imizi yeniden ifade ediyoruz.

Hekimlerin ücretleri aç?s?ndan bakt???m?zda; sabit ek ödemedeki iyile?tirmenin yan?nda aylard?r talep etti?imiz 7200 ek gösterge ve özel hizmet tazminat?n?n art?r?lmas?yla, performansa dayal? ödeme de?il ya?anabilir ana maa??m?z?n yükseltilmesi ile hem kapsay?c?l?k artacakt?r hem de hekimlerin maa?lar?,  verilen “müjde”ye göre çok daha anlaml? olacakt?r. Ayn? zamanda emekli sand???, SSK ve BA?-KUR’dan emekli olan hekimlerin ayl?klar? aras?ndaki fark en aza indirilip tüm emekli maa?lar?n?n yoksulluk s?n?r?n?n üzerinde olmas? sa?lanmal?d?r.

Gelinen noktada TTB olarak taleplerimizden vazgeçmiyoruz. Bu süreç göstermi?tir ki meslek örgütü çat?s? alt?nda birbirimizden ve eme?imizden ald???m?z güç ile kazanabiliriz. Daha iyi bir sa?l?k ortam?n? birlikte in?a edebiliriz. Tüm hekimleri ve sa?l?k çal??anlar?n? dayan??maya ve haklar?m?z için birlikte mücadele etmeye ça??r?yoruz. Hekimlik onuruna yak??an daha adil bir düzende hekimlik yapabilmek umuduyla... Emek Bizim Söz Bizim!