Cumhuriyet, demokrasi esasına dayanan bir yönetim şeklidir.

     Cumhuriyet, kelimesi Arapça kökenli olup, 18. Yüzyılda Osmanlı Türkçesi'nden türetilmiş bir isimdir.
      Arapça, Cumhur kökü, " bir araya toplanma, topluluk oluşturma" anlamına ve ayrıca "cemiyet, toplum, kamu" anlamına da gelir.
     Cumhur, sözcüğüne yine Arapça'da aidiyet( bağlılık) bildiren "İye" ekinin gelmesiyle "toplumun olan, kamuya ait anlamına" gelen  Cumhuriyet kelimesi  oluşmuştur.

     Osmanlı Devleti'nde Cumhuriyet fikri ilk kez 1870'li yıllarda, Genç Osmanlılar (Jön Türkler)ve Mithat Paşa tarafından tartışılmış ancak açıkça savunulmamıştır.

     Demokrasi, halkın egemenliği demektir. Kökeni, "demos"(halk) ve "Krates" (egemenlik) kelimelerine dayanır.

     Demokrasi, halkın Kendi kendini yönettiği rejimdir. Tarihte ilk kez "Antik  Yunanistan'da, doğrudan demokrasi uygulanmıştır.

     M.Ö 4.YY'da, 250 bin nüfuslu Atina'da, 30 bin dolayında oy kullanacak erkek nüfus vardır.
Oy kullanacak olanlar bir meydanda toplanarak kararları birlikte alırlar. Buna doğrudan demokrasi denir.
     Daha sonraki yüzyıllarda devletlerin büyümesi, nüfusun artmasıyla temsili demokrasi uygulanmaya başlandı.(Milletvekilleri aracılığıyla)

     Demokrasi, dilimize Fransızca  "demokratie" kelimesinden geçmiştir.

     Belli bir dönem için seçimle gelen iktidar tarafından ülke yönetiminin sağlanması ve yine gücün halkın elinde olmasıdır.

     Demokratik yönetim şeklinin özellikleri:
     - Egemenlik halka aittir.
     - Her yurttaşın seçme ve seçilme hakkı vardır.
     - Hükümetler önceden belirlenmiş olan süreler için seçilerek gelirler.
     - Yargı yetkisi bağımsız mahkemeler tarafından kullanılır.
     -Yasama yetkisi, halkın temsilcileri olan milletvekilleri tarafından kullanılır. 
     - Demokrasilerde muhalefete iktidara gelebilmesi için
yasal olanaklar verilmiştir.
   - Demokrasilerde yurttaşların hak ve özgürlükleri güvence altına alınmıştır.
     - Demokrasilerde bir zümre, bir aile veya bir kişinin değil, milletin hakimiyeti sözkonusudur.

     ***
     Peki ...Cumhuriyet'e giden süreç nasıl yaşandı?

     1.Dünya Savaşı sonunda Osmanlı İmparatorluğu'nun müttefiki olan Almanya yenilince Osmanlı' da yenik sayıldı..

     Ve... Şartları çok ağır olan Mondros Ateşkes Antlaşması, 30 Ekim 1918'de, Limni Adası'nın, Mondros  Limanı'nda,
bir İngiliz zırhlısı olan Agamennon adlı gemide,  İngiliz amiral Calthorpe ile Osmanlı Bahriye Nazırı Rauf( Orbay) Bey arasında, akşam saatlerinde imzalandı ve Osmanlı imparatorluğu fiilen sona erdi.

     Türkleri tarihten silmek isteyen Mondros Ateşkes Antlaşması 'nın imzalandığı Agamennon zırhlısının adı nereden geliyor?

Agamennon, mitolojiye göre, Antik Yunanistan'da Miken kralıdır ve Troyalılara (İlkçağ'da Çanakkale'nin adı) savaş açan, Sparta Kralı Menelaos'un kardeşidir ve Yunan ordularını Troya( Truva) Savaşı'na götüren komutanın adıdır. Yunan şehir devletlerinden topladığı ordulara komuta eden Agamennon Troya surlarını aşamamış; ancak tahta at sayesinde şehre girerek Truva'yı(Çanakkale) yakıp yıkmışlardır.

     ***

     Mondros Ateşkes Antlaşma'sına dayanarak tüm itilaf devletleri tarafından Türk toprakları, tersaneleri, limanları işgal edildi, orduları dağıtıldı...

     İşgale uğrayan Anadolu ve Rumeli topraklarında acı olaylar ve katliamlar yaşandı.

     İşgalci devletlerin amacı, Türkleri geldikleri Orta Asya'ya geri göndermekti.

     İşgaller sırasında yaşadıkları zulme dayanamayan Türk halkı, kadını erkeğiyle,  genci ve yaşlısıyla direnişe katıldı.

     Önce Kuvayı Milliye birlikleri, daha sonra düzenli ordularla Mustafa Kemal Paşa komutasında verilen Kurtuluş Savaşı, 30 Ağustos Zafer Bayramı ile taçlandı.

     Kurtuluş Savaşı sonunda önce  Mudanya Ateşkes Antlaşması
(11 Ekim 1922), daha sonra Lozan Barış Antlaşması
(24 Temmuz 1923) imzalandı.
     Böylece askeri, siyasi ve ekonomik bağımsızlık  sağlanmış oldu.

     Peki...Cumhuriyet, niçin 29 Ekim'de ilan edildi?

     Türk Ulusu'nu yok etmek, topraklarını paylaşmak isteyen Mondros Ateşkes Antlaşması, 30 Ekim 1918'de, akşam saatlerinde imzalanmıştı.

     Bu işgal antlaşmasına misilleme olmak üzere, 30 Ekim'den 1 gün önce   29 Ekim 1923'te, saat 20:30' da, TBMM'de Cumhuriyet ilan edilmiştir.

     Mustafa Kemal Paşa'nın  hazırladığı anayasa değişikliği teklifinin kabul edilmesiyle Türkiye Devleti'nin yönetim şeklinin Cumhuriyet olduğu kabul edilmiştir. Gazi Mustafa Kemal Paşa oy birliğiyle reisicumhur seçilir, İsmet(İnönü) Paşa' da başvekil görevine seçilir.

     Cumhuriyet'in ilanı; Türk toplumunu çağdaş, modern ulusların seviyesine çıkarmayı amaçlayan Türk Devrimi'nin en büyük bir parçasıdır...

     Artık, her alanda yapılan devrimlerle kısa sürede Türkiye Cumhuriyeti Devleti, dünya devletleri arasında saygın yerini alacaktır.

     Cumhuriyet; demokrasiye inanan, özgürlük ve eşitlik isteyen erdemli insanların rejimidir.

     Türk Ulusu'nun 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı'nın 99. yılı kutlu olsun...

     Türk Ulusu'nu esaretten kurtaran; bağımsız bir vatan bırakan; özgür, eşit bireyler olmamızı sağlayan büyük önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ü, İsmet( İnönü) Paşa'yı, silah arkadaşlarını ve şehitlerimizi saygı, rahmet ve minnetle anıyorum...
Işıklar içinde uyusunlar.

YAŞASIN CUMHURİYET!...

Kaynaklar:
Wikipedia.org
cnnturk.com