Toplant?lara Dünya Do?ay? Koruma Vakf?, TEMA, Çevre Mühendisleri Odas?, Nükleer Kar??t? Platformu Sekretaryas?, K?rsal Çevre ve Ormanc?l?k Sorunlar? Ara?t?rma Derne?i, Çiftçi-SEN, Hasankeyf Koordinasyonu, Arkeologlar Derne?i ?stanbul ?ubesi, Munzur Koruma Kurulu, Kuzey Ormanlar? Savunmas?, EGEÇEP, Ekoloji Birli?i, Trakya Platformu, Çevre ve Ekoloji Hareketi Avukatlar? Temsilcileri ile Artvin, Rize, Hatay, Mu?la, Ayd?n, Bursa, Çanakkale ve Eski?ehir’de, do?ay? tahrip eden projelere kar?? verdikleri mücadele ile simge haline gelmi? isimler kat?ld?. Toplant?ya CHP Do?a Haklar?ndan Sorumlu Genel Ba?kan Yard?mc?s? Gülizar Biçer Karaca da kat?ld?.

Toplant?da kat?l?mc?lar?n sorunlar?n? dinleyen Genel Ba?kan K?l?çdaro?lu, CHP'nin çözüm önerilerini anlatt?.

Çevre Örgütü Temsilcisi- Bütün dünyada bir enerji devrimi ya?an?rken Say?n Ba?kan?m Türkiye’nin hala kömüre yat?r?m yapmas?n? anlamland?ram?yoruz, daha çok yeni bir imza kampanyas? ba?latt?k Hunutlu’yla ilgili. Evet kömür en kolay ve en ucuz gibi gözükse de toplam maliyeti asl?nda di?er kaynaklardan çok daha büyük.

Çevre Örgütü Temsilcisi- Bunun yan?nda su üretiminde çok ciddi s?k?nt?lar?m?z var. Tabi ben biraz genel politikadan bahsediyorum çünkü yerelden arkada?lar?m?z zaten yereldeki sorunlar? çok detayl? aktaracaklard?r. Ama su üretiminin bile Türkiye’yi büyük bir su kriziyle kar?? kar??ya. Bunu zaten art?k herkes çok iyi biliyor. Buna ra?men dere ve göllerimizin yüzde 76’s? kirlenmi? durumda. Yani elimizi, yüzümüzü y?kayabilece?imiz bir dere kalmam?? durumda. K?z?l?rmak, Sakarya, Gediz, Ergene, Büyük Menderes, Küçük Menderes, bütün havzalar?m?zda yo?un bir kirlilik var.

Çevre Örgütü Temsilcisi- Nükleer santraller bu ülkede bir enerji politikas? olarak de?il, politik bir tercih olarak gerçekle?tirilmekte. Yani ülkenin bugün böylesine bir enerjiye ihtiyac? yoktur.

Çevre Örgütü Temsilcisi- Mesela ormanc?l?kla hiçbir alakas? olmayan bir yasal düzenlemede yüz madde konuyor, 4-5 tanesi ormanc?l?kla ilgili. Yasan?n ad?yla ilgisi yok ve mevzuat öyle bir hale getirildi ki bir tarafta hala koruma hükümleri dururken; ba?ka bir yasada, yeni ç?kan yasada bütün korunan alanlarda bile istedi?iniz ?eyi yapabiliyorsunuz.

Çevre Örgütü Temsilcisi- Kazda?? yöresinde alt?n madencili?i d???nda bir de ?u anda gündemimizde olan çokça rüzgar enerji santralleri projeleri var. Çan, Bayramiç gibi bölgelerin bütün da?lar?, Ayvac?k, Ezine bölgesi RES’lerle donat?lm?? durumda. Ne yaz?k ki bu konuda çok ciddi çal??malar bizler de yapamad?k ekoloji örgütleri olarak. Rüzgar deyince biliyorsunuz biraz tedirgin oluyor herkes. Rüzgara da m? kar??s?n?z gibi tepkiyle de kar??la??yoruz. Ama Karaburun’da y?k?mlar?n? gördük, buralarda da görüyoruz.

Çevre Örgütü Temsilcisi- Çevre hukuku alan?nda pek çok s?k?nt?m?z var. Ama memleketin elbette ki pek çok alan?nda ya?ama dair pek çok hukuksuzluk var. Çevre hukuku da bunun d???nda de?il. Ne yaz?k ki mahkemelerde etkisiz bir yarg?lama süreci devam etmekte. Kazand???m?z davalar?n bile arkas?ndan dolan?lmakta.

Çevre Örgütü Temsilcisi- Bütün Türkiye’mize sahip ç?kman?z?, partimizin her zaman canl?, ayakta, zaferle nasip olsun. Artvin’de maden aranmas?na da çok kar?? ç?k?yorum. Do?am?z kirleniyor, sular?m?z pisleniyor, ar?lar?m?z sönüyor, bal?klar?m?z ölüyor. Bunlara da kar?? ç?k?yorum, raz? de?ilim bunlar?nda yap?lmas?na.

Çevre Örgütü Temsilcisi- Zaten Çoruh vadisini de, barajlar?n? da bir bütün olarak mahvettiler. Hele de ?ucvanda Yusufeli Baraj? en büyük k?y?mlardan biri, inan?lmaz bir vah?et ya?an?yor. Dün Yusufeli’ndeydim, onlarca HES projeleri var Artvin’de, bütün nehirlerimizde, bir nehirde 20 tane, 30 tane HES’ler planland? ve y?llard?r onlarla da mücadele ediyoruz. Dün yine Yusufeli’nin inan?lmaz bir k?ymetli co?rafyas?nda köy muhtar? ve köylülerle beraber HES’le ilgili mücadeleye biz de dahil olduk, onlar? desteklemeye gittik. Asl?nda do?al kaynaklar? yok ederek hiç kimse kalk?namaz. Do?an?n haklar? her ?eyden önce gelmeli ve bütün do?an?n haklar?n? korumak zorunday?z. E?er do?an?n haklar?n? koruyamazsak zaten kendi hiçbir hakk?m?z? da koruyamay?z.

Çevre Örgütü Temsilcisi- Devletin, siz tabi çok iyi biliyorsunuz, ?öyle bir politikas? var; kendi koyduklar? kendi kanunlar? kendileri yok etmek için, öncelikle yollar yap?lana kadar, talan yap?lana kadar mahkemeleri uzat?yorlar. Yollar bittikten sonra biz kazan?yoruz. Fakat ikinci etap tekrar ba?l?yor. Yani betonlama ba?l?yor, bu betonlama s?ras?nda tekrar mahkemeler ba?layacak ve o betonla?ma bittikten sonra biz mahkemeyi kazanaca??z.

Çevre Örgütü Temsilcisi- Geçim kaynaklar?m? sana getirdim, bak görebilirsin, ?u zeytin yapraklar? kuskuru dibinde görüyor musun? Erik a?ac? k???n yapraklar?n? döker de böyle kuru kal?r ya, zeytin a?açlar?m?z bu durumda. Zenginler cebine para koyacak diye termik santraline Sayg?de?er Cumhurba?kan?m?z hepimiz Adem ve Havva’dan do?duk diyorum. Birbirimize dü?manca davranman?n ne anlam? var. Bizim ya?am hakk?m?z yok mu Türkiye’de? Ankara’ya kadar meclise sesimizi duyurmaya geldik, Trump’la görü?meye gitmi? Cumhurba?kan?. Ben uzak yoldan oraya kadar geldim, sesimizi milletvekilleri duydu, hiçbir ses ç?kmad?. Bizim halimizden kim anlayacak?

Çevre Örgütü Temsilcisi- Ayd?n’?n su baraj? var. Yani onun iki kilometre, üç kilometre yak?n?na jeotermal kurmak istiyorlar. Zeytin bahçelerimiz, incir bahçelerimiz, incir Ayd?n’?n alt?n? derler alt?ndan de?erli. Böyle topraklara, verimli topraklara, tar?m alanlar?n? yok etmek istiyorlar.  

Çevre Örgütü Temsilcisi- Hayvanc?l?kla u?ra??yoruz ama hayvanc?l???m?z bizim çok maddiyata dayan?yor. Yani sulu tar?m yapamad???m?z için sanayi yemi a??rl?kl? besliyoruz hayvanlar?m?z?, saman? dahi parayla al?yoruz, hep d??ar?dan getirtiyoruz, çok masrafl? oluyor bu. Gölet in?a edilirken eylem yapt?k, sesimizi duyurmaya çal??t?k. Suyun tamamen bu Kaz Da?lar?nda alt?n arama ?irketi Alamos Gold taraf?ndan in?a edildi?ini ö?rendik göletin, pompalanmak için su pompalar?n? falan dö?ediler yani, buna hiçbir ?ekilde müdahale eden olmad?.

Kemal KILIÇDARO?LU- Çevre konusunda çok duyarl?y?z hepimiz. Çünkü güzel bir çevrede ya?amak istiyoruz. Biz de a?aç görmek istiyoruz, insanlar d???ndaki di?er canl?lar?n haklar? oldu?una da inan?yoruz. Dolay?s?yla bu varl?klar?n korunmas? laz?m. Tabi bu varl?klar korunurken tarihi, kültürel varl?klar?n da korunmas? gerekiyor. Do?rudur Hasankeyf’i biliyoruz, Hasankeyf dolay?s?yla verilen mücadelenin çok de?erli oldu?unu da biliyoruz, fark?nday?z. Gülizar Han?m yanl?? hat?rlam?yorsam harekete destek vermek üzere oraya gitti, milletvekili arkada?lar?m?z da ayn? ?ekilde destek verdi ama yap?lan, verilen mücadele bekledi?imiz ölçüde amaca ula?masa bile tarihe not dü?ülmesi aç?s?ndan yine de?erli oldu?una inan?yorum. Yasaklar? a?ma çabas? yani verdi?iniz mücadele sonunda da Yakup Bey özellikle hukukçu arkada??m?z mevzuat de?i?tirilerek mahkemeden ald???m?z olumlu kararlar? bile i?levsiz hale getirebiliyor dedi. Do?ru getirebiliyorlar. Çünkü do?ay? tahrip edenler asl?nda çok ciddi bir rant geliri elde ediyorlar ve rant geliri elde edenler rant?n belli bir miktar?n?, belli bir ölçütünü bürokraside size kar?? unsurlara kaynak aktararak da çözmeye çal???yorlar. Yani bunu da Türkiye’nin bir ba?ka gerçe?i olarak, ac? bir gerçe?i olarak da görmemiz gerekiyor. Yeni yasa teklifleri parlamentoya s?k s?k geliyor do?ru, mevzuat s?k s?k de?i?iyor o da do?ru.

Bizim dü?ündü?ümüz, CHP olarak bizim dü?ündü?ümüz, yasal düzenleme süreci ?öyle olmal?, biz onu hemen hemen her yerde söylüyoruz: E?er bir yasa teklifi gelirse ve bu teklif diyelim ki çevre hareketlerini de ilgilendiren bir teklifse; bu teklif alt komisyona havale edilmeli, alt komisyonda o konuyla ilgili bütün sivil toplum örgütlerinin yöneticileri dinlenmeli, onlardan görü?ler al?nmal? ve ondan sonra yasala?ma süreci ba?lat?lmal?.
Dolay?s?yla parlamento sivil toplum örgütleriyle i?birli?i yaparak yasal düzenlemeleri yapmal? diye. Bu pek çok yerde asl?nda bütün demokrasisi geli?mi? ülkelerde böyle yap?l?yor ama biz maalesef sivil toplum örgütlerini dinleyin dedi?imiz zaman ona kar?? ç?k?yorlar. Ama bu zaman içinde göreceksiniz yasala?ma süreci bu dedi?im mant??a evrilecektir.

Nükleer santral konusunda hem nükleer teknolojiden yoksunuz ve bu teknolojiyi alm?yoruz. ?ki, büyük bir kaynak savurganl??? var, al?m garantileri d???nda maliyetler çok yüksek. Normalde buna sanayicilerin kar?? ç?kmas? laz?m. Sizin d???n?zdaki yani çevre d???ndaki sivil toplum örgütlerinin de yarat?lan olumsuz tabloya kar?? ç?kmalar? gerekiyor. Ama biz maalesef ya?amad?kça ço?u zaman sorunlar? kavrayam?yoruz. Kentin ve planlaman?n oldu?u her yerde rant vard?r. Sorun ?udur, rant kimin için kullan?lacakt?r. Rant bir avuç rantiye s?n?f?n?n m? yoksa orada ya?ayan bütün kentli vatanda?lar?n hakk? m?d?r? Bu konuda zaten rantiye bu hak benimdir diyor ama biz de diyoruz ki hay?r bu hak senin de?il, bu hak o beldede ya?ayan insanlar?nd?r ve rant?n e?it payla??lmas? laz?m. Her zaman bekledi?imiz sonucu alamayabiliyoruz. Bu da ac? bir tablo ama maalesef, bu oluyor ama her zaman verdi?imiz mücadelenin sonucunu almamak, mücadeleden vazgeçmek anlam?na gelmemeli.

Ergene Nehri üzerinde ?öyle durmak istiyorum. Ergene Nehri’nin kayna??na bakt???m?z zaman p?r?l p?r?l bir su ama denize döküldü?ü yere bakt???n?z zaman simsiyah bir su. Y?llard?r bu konuda biz çok duyarl?y?z asl?nda. Hemen hemen her yasama döneminde Ergene Nehri için ara?t?rma önergeleri verilir, ara?t?rma komisyonlar? kurulur, o komisyonlar?n raporlar? ortaya ç?kar ama iktidar elini k?p?rdatmaz. Maalesef böyle bir ac? tabloyla kar?? kar??yay?z. Verdi?iniz mücadele hak mücadelesi onu söyleyeyim, verdi?iniz mücadele bir adalet mücadelesi. Do?an?n da hakk? var, hukuku var.

?imdi beni mutlu eden ne onu da ifade edeyim. Beni mutlu eden ?u, çevre konusunda duyarl?l??? ön plana ç?kan, sesi ön plana ç?kan, bu konuda mücadele eden kad?nlar. Dolay?s?yla her biriniz do?an?n hakk?, hukuku için mücadele ediyorsunuz. Dolay?s?yla her biriniz kahramans?n?z. Benim gözümde birer kahramans?n?z.

Do?an?n temizli?inde 4 tane kural var. Bir, soludu?unuz havan?n temiz olmas? laz?m. Soludu?unuz hava temiz olacak, kömür kokusu gelmeyecek, gaz kokusu gelmeyecek. Tertemiz p?r?l p?r?l da? ba??ndaki hava gibi bir hava olacak. Egzoz duman? gelmeyecek. ?kincisi, içti?imiz suyun temiz olmas? laz?m. E?er içti?imiz su temiz ise, soludu?umuz hava güzelse biz rahat ederiz. Suyu rahat içeriz, içerken duam?z? ederiz, abdestimizi al?r?z. Ama o suyun temiz olmas? bizim ruhumuzun da temiz olmas? anlam?na gelir ayn? zamanda. Üçüncüsü topra??n temiz olmas? laz?m. E?er toprak temiz de?ilse elde etti?imiz ürün de temiz de?ildir. O zaman tüketti?imiz g?dalar da güvenli de?ildir. Dolay?s?yla onun da temiz olmas? laz?m. Ve bir dördüncüsü de tohumun da temiz olmas? laz?m. Kulland???m?z tohum GDO’lu olmamal?. Nenelerimizin, annelerimizin, babalar?m?z?n, dedelerimizin saklad??? tohumlar, o domates, domatesi ben hat?rl?yorum, domatesi rahmetli babam ekerdi, bahçede biz al?rd?k, o domates kokusu kadar güzel kokan bir ba?ka meyve yoktur. Ama ?imdi domates var, k?rm?z?, kokusu yok.

Her biriniz; kiminiz Artvin’de, kiminiz Rize’de, Mu?la’da, Ayd?n’da, Bursa’da, Çanakkale’de, Eski?ehir’de, Hatay’da mücadele ediyorsunuz. Sizin mücadeleniz önemlidir. Çok ama çok önemli bir mücadeledir. Sizin mücadelenizin tarihi bir de?eri vard?r ayn? zamanda. Bu do?ay?, bu tabiat? koruyorsunuz siz. Çocuklar?n?za daha güzel, torunlar?n?za daha güzel bir Türkiye b?rakmak, daha iyi bir co?rafya b?rakmak için mücadele ediyorsunuz.

Çok te?ekkür ederim, çok sa? olun var olun, ho?ça kal?n.