NEVZAT ÇA?LAR TÜFEKÇ?

‘Hadi Gülümse’ Sinopsis Yay?nlar?’ndan ç?kan bir öykü kitab?. 12 Eylül 1980 öncesine ayna tutan, o dönemde demokratik mücadele içinde ya?anm??l?klar? anlatan bir kitap. Bu kitap bir bak?ma, o süreçleri ya?ayan birisinin, kitab? okurken, bir yerinde, bu öykünün kahraman? ben miyim acaba veya bu öykü kahraman? bana tan?d?k geliyor diyebilece?i öyküler bunlar. Kitab? elime al?p okumaya ba?lay?nca öyküler beni içine çekti, heyecanla bir öykü bitince di?erine geçtim. Kitab? okurken baz? yerlerde duyguland?m, gözlerim nemlendi. Kitap beni alm??, 38-40 y?l öncesine, gençli?imizin üzerinden bir silindir gibi geçen 12 Eylül günlerine götürmü?tü. Duygulanmamak, hüzünlenmemek elde de?ildi.

Kitab?n yazar?, 12 Eylül 1980 öncesi, Ege Üniversitesi Fen Fakültesi’nde ayn? dönemde okudu?umuz Belgin B?y?ko?lu... Yazar, öyküleriyle tarihe ve toplumsal mücadele ya?am?na not dü?mü?. Her bir öykü, o dönem devrimci mücadelesinin içinde yer alan insan profillerini ortaya koyuyor; o dönemin ya?anm??l?klar?ndan kesitler sunuyor okura.

Kitapta 10 öykü yer al?yor. Öykü ba?l?klar? ?öyle: Eski Bahçenin Tüm Renkleri, Mavi Yaz, Bekleme Gelmeyecek, Hadi Gülümse, Elmas, S?z?s? Hep ?çimde, Vanilya Kokulu Pervane, Dolunay?n Sesi, Kayal?klarda Üzgün Bir Deniz K?z? ve Mürver A?açlar?n?n Alt?nda.

Mavi Yaz öyküsü, ayn? mücadele içinde yer alan Aliye ile Gülten’in bir hesapla?mas?d?r. Y?llar sonra, Gülten’in babas?n?n ölümü üzerine; Aliye, Gülten’e ba?sa?l???na gelir. Herkes gittikten sonra yaln?z kal?rlar ve birbirlerini sorgulamaya ba?larlar. Nihat, Cemil, Gülten ve Aliye… Gülten’le Nihat, Aliye ile Cemil hem mücadele arkada?? hem sevgilidirler. Gülten’in babas? sa? bir partiden belediye ba?kan?. K?z? Gülten’i Nihat’tan ay?rmak için Nihat’la Aliye’yi ihbar eder. Günlerce i?kence görürler. ?çeri girince Cemil, Aliye’yi terk eder. Nihat’?n içeri girmesinden sonra Gülten baba evinden uzakla??r. Olanlardan babas?n? sorumlu tutar. Daha sonra Nihat’la Aliye evlenir. Gülten, Aliye’yi Nihat’? elinden almakla suçlar. Aliye, y?llar sonraki kar??la?malar?nda, babas?n?n kendilerini ihbar etti?ini anlat?r ve babas?n?n pi?manl?k duyan mektubunu verir ona.

Daha sonra Gülten’in babas?, Aliye’yi çeker ve ?öyle der: ‘Bu i?lerin böyle olaca??n?, sizin bu kadar zarar görece?inizi anlayamad?m. Sizin gözalt?na al?nman?z, Gülten’in gözünü korkutur, bu i?lerden vazgeçersiniz diye zannetmi?tim. Bize solcular? vatan haini diye anlatm??lard?. Me?er ne kadar yan?lm???m’ deyip hüngür hüngür a?lad? koskoca reis.”

Bekleme Gelmeyecek öyküsünde, tren gar?nda, her gelen trende Semih’in ç?k?p gelmesini bekleyen saçlar? at kuyruk olan, kot pantolonlu k?z?n umutsuz bekleyi?i anlat?l?r. Semih aranmaktad?r. On yedi ya??nda olan kot pantolonlu k?z? polisler yakalar, ona i?kence ederek Semih’in yerini ö?renmek isterler. K?z? ç?r?lç?plak soyarlar i?kencede, ellerinde ?i?e bakireli?ini tehdit ederler. K?z direnir ama daha fazla dayanamaz. Yurtd???na kaçmak için eski bir kö?kte saklanan Semih’in yerini gösterir polislere…Umutla tren gar?nda onun gelmesini bekliyordu. Seviyordu onu. Birden eski kö?kün çat? kat?na kanatlan?verdi. Atmam??lard? onu 4. kattan. Buradayd?. Bo?una üzülmü?tü y?llarca. De?mi?ti bekledi?ine…

Kerim ve Hülya, Hadi Gülümse öyküsünün kahraman?d?rlar. Çocukluk arkada??d?rlar. Kerim liseyi bitirdikten sonra Hacettepe T?p’? kazan?r. Ankara’dan mektup yazar Hülya’ya, seneye üniversite için Ankara’y? seçersen, beni çok mutlu edersin diyordu. Yüzüne utangaç bir gülümseme yerle?ti, Hülya’n?n. Ona okumas? için bir koli kitap gönderdi. Felsefenin Temel ?lkeleri, Seni Halk Ad?na Ölüme Mahkûm Ediyorum roman? gibi kitaplar vard? içinde. Koliden ?öyle bir not ç?km??t?: “Ayn? yöne bakt???m?z? biliyorum. Daha bilinçli bakmak için bunlar? oku. El ele daima ileriye, sevgi ve dostlukla.” Hülya üniversite s?nav?na girmi?, Ankara Bas?n Yay?n’? kazanm??t?. Sevinçliydi. Kerim’e kavu?acakt?. Bu sevinci yar?m kald?. “Kerimmmm!” diye bir kad?n feryad? yükseldi sokaklar?ndan. Kerim’in annesiydi bu. Haberlerde, “Beyaz bir otomobilden aç?lan ate? sonucu a??r yaralanan Hacettepe ö?rencisi Kerim Güler” diye söylüyordu spiker. Sonra, ‘Kerimler ölmez’, ‘Katil Oligar?i’ sloganlar?, evin önündeki k?zl?-erkekli kalabal?k, feryatlar… Kasaban?n gördü?ü en kalabal?k cenaze…

Di?er öykülerde; Cumartesi Anneleri, devrimci mücadele içinde filizlenen ve ko?ullar gere?i yar?m kalan, tamamlanamayan a?klar; açl?k grevleri, görü?e ç?kmamalar, gelecek güzel günlerin hayalleri, anne-babaya söylenemeyen okul kantininde Yelda’n?n vurulmas?, aran?lan zamanlarda gizlice çat? kat?nda yap?lan do?um, mürver a?açlar?n?n alt?nda genç ya?ta öbür dünyaya giden devrimci arkada?lar?n?n Ayperi’yle bir ba?ka boyuttaki konu?malar?, sald?r?lar ve bu sald?r?larda yitip gidenler anlat?l?yor…

Bir solukta okuyaca??n?z ve o dönemleri ya?ad?ysan?z, içinde kendinizi bulaca??n?z öyküler… Bir dönemin tan???, ‘Hadi Gülümse.’ Türk edebiyat?, bu öykü kitab?yla yeni bir öykü yazar? kazand?. Yeni eserlerini sab?rs?zl?kla bekliyoruz Belgin B?y?ko?lu…

(13.07.2018, BirGün Kitap)