MEHMET ERDAL

“The Ubiquity of Aphrodite” Heykeli, Datça'dan Elon Musk'a Gönderildi!

Elbruz Denge, Mu?la’n?n Datça ilçesinde ba?latt??? “Revisibility: Datça Aphrodite” projesi kapsam?nda bir kamuoyu aç?klamas? yapt?. 9 ?ubat 2024 tarihinde Datça H?z?r?ah Kültür Evi’nde gerçekle?en etkinlikte önce projeyi anlatt?. “'Revisibility: Datça Aphrodite Project' Datça ve Knidos’ta ba?ta kad?n olmak üzere görünmeyen de?erleri görünür k?lmay? amaçl?yor. Proje; mali kaynaklar?, felsefesi ve hikayesiyle, herkesi bütünün bir parças? olmaya davet ediyor.”

Bu anlat?m?n ard?ndan Heykelt?ra? Elbruz Denge yapt??? Knidos Afroditi heykelini salonla payla?t?. Bu heykeli Mars’a gönderece?ini söyleyen Denge konuklar? oldukça ?a??rtt?. Sanatç? ?öyle konu?tu: “?nsanl???n en büyük rüyalar?ndan biri Mars’ta insan ya?am? kurmak. Bunun en önemli temsilcilerinden biri Elon Musk. Bu u?urda önüne gelen teknik ve bilimsel problemleri büyük bir eforla çözdü?ünü, çözmeye çal??t???n? biliyoruz. Ben de diyorum ki Mars’ta insan ya?am? Afrodit olmadan olmaz. Ben, a?k?n heykeli Knidos Aphroditi’nin anavatan? Datça’dan, 'The Ubiquity' ad?n? verdi?im Aphrodite'i Mars’a ula?t?rmas? için Elon Musk’a gönderiyorum”.

A?k, sanatç?ya göre uzaysald?r, uzay?n her yerindedir. Do?al olarak Mars’ta da vard?r. Fakat “'The Ubiquity of Aphrodite' heykelinin Mars’a gitmesiyle a?k, yeniden görünür hale gelecektir”. Neden ?ngilizce bir ad, sorusuna ise sanatç?n?n cevab? ?öyle oldu: “Çünkü ya?ad???m?z ?u dönemde ?ngilizce evrensel bir dil ve ben hepimiz derken gerçekten hepimizi kastediyorum”.

A?K UNUTULMAZ

Heykeltra? Elbruz Denge'nin etkinlikteki konu?mas? ?öyledir: “Ülkemizin önemli kad?nlar?ndan biri olan Ay?egül ?ldeniz, Fatih Altayl?’ya verdi?i röportaj?nda ?öyle bir örnek verdi: Ma?ara devrinde ate?in çevresine toplanm?? insanlar dü?ünün. Avlad?klar? yemeklerini ate?te pi?irip bir güzel kar?nlar?n? doyuruyorlar, sonra tatl? tatl? dinlenmeye çekiliyorlar. ?çlerinden biri ma?aran?n duvar?na resim yap?yor. Yahu derdin ne? Karn?n doymu? yan gelip yatsana. Ay?egül ?ldeniz konuyu ileti?ime ba?larken ben kendime ba?lad?m. Karn?m aç da olsa tok da olsa o duvara illa ki dokunaca??m.

Revisibility, projemizin ismi. Sözcüklerde (?ngilizce sözcüklerde) olmayan yeni bir kelime. Visible görünür, revsibility yeniden görünür demek. Knidos’un me?hur Afroditi’ni Datça’da herkes bilir. Dünyada da pek çok ki?i bilir. Knidos Afroditi 2300 y?l önce do?mu? ve Knidos’a konmu? bir heykel. Antik Knidos ya?am?n? derinden etkilemi?. bir eserdir. Bugün de etkisi yüksektir. Neredeyse 2000 y?ld?r kay?p olan, görünmeyen bu heykeli unutabildik mi? Hay?r! Unutamad?k. Neden unutam?yoruz? Çünkü o a?k?n heykeli. A?k unutulmaz.

Revisibility do?urgan bir proje. Projemizin merkezinde 2 metre boyunda mermerden yontulmu? bir Afrodit heykeli var. Afrodit heykelinin Datça’da yeniden görünür olmas?n? sa?layacak. Pe?inden Afrodit kültüne dair bir heykel sergisi gelecek. En az alt? heykelden olu?acak bu sergi. Beni çok u?ra?t?ran bir tanesini sizinle payla?ay?m. Anteros. Anteros da t?pk? Eros gibi Afrodit’in çocu?u. Ama isminden de anla??ld??? gibi anti-eros.
Mitolojide eros okuyla A?k da??t?yor. Peki Anteros? Anti-eros ne da??t?yor? O da A?k da??t?yor. Nas?l m?? Ben de bilmiyorum. Heykel ç?kt???nda görece?iz.

Projemiz Revisibility kapsam?nda bir film senaryosu da geliyor. Datça’da benden daha genç ama bana benzeyen bir heykelt?ra?, Knidos Afroditi heykeli sipari?i al?r. Kendisinden kay?p olan Knidos Afroditi heykeline en benzedi?i dü?ünülen Vatikan Afroditi heykelinin kopyas? sipari? edilmi?tir. Heykelt?ra? ise kopya olan heykelin kopyas?n? yapmayacakt?r. Afrodit heykeli için model aramaya ba?lar. Afrodite benzeyen genç bir kad?n ile kar??la??r. Genç kad?n evlenmek üzeredir. Heykelt?ra? onu modelli?e, hem de ç?plak modelli?e ikna etmek zorundad?r. Ve inan?n benim bile akl?ma, hayalime gelmeyecek bir sürü ?ey olur. Bu film senaryosu da bitmek üzere. Sonra yap?mc?s?na teslim edilecek.

Revisibility biter mi? Bitmez. Dedim ya do?urgan bir proje. Üç adet symposia pe? pe?e geliyor. Hepsi heyecan verici, hacimli. Bir tane ipucu vereyim. Ertekin Hocam?z bize Knidos'da bir kuyuda buldu?u 'lanet tabletlerini’' anlatacak. Kur?undan lanet tabletleri! Revisibility kat?l?mc?l??? önemsiyor. A?k, önemsedi?ini zaten biliyorsunuz. Peki siz nas?l kat?labilirsiniz? Ben nereden bileyim? Kat?l?n i?te! Ben Afrodit'e odaklan?nca, A?k? gördüm. A?k? kad?nla anlatabildi?imizi fark ettim. Kad?nlara bak?nca istisnas?z hepsinin çok ama çok sayg?n insanlar oldu?unu anlad?m.
Kad?nlar?n sorunlar ya?ad???n?, 'kad?n sorunu' dedi?imiz ?eyin asl?nda 'erkek sorunu' oldu?unu fark ettim. 'Erkek sorununa' dikkat çekmek için kad?n heykelleri yapmaya ba?lad?m. Ben Revisibility'e böyle kat?l?yorum.

Gelelim bugünün sürprizine:

The Ubiquity of Aphrodite. Hep ?ngilizce kavramlar kullanmam?z? yad?rgamay?n. ?ngilizce bugünün evrensel dili oldu?u için tercih edildi. Ben Datça kasabam?zdan hepinize seslenirken gerçekten hepimize sesleniyorum. THE UBIQUITY OF APHRODITE, yani ayn? zamanda her yerde olan Afrodit. 19 cm boyunda bir Afrodit heykelci?inin bir parça saç?n? parma??na dolam??, kimseyle göz göze gelmeyecek ?ekilde a?a??ya do?ru bak?yor. Dü?ünen bir kad?n figürü, Peki ne dü?ünüyor? Galiba Mars gezegeninde a?k? nas?l yayaca??n? dü?ünüyor. Çünkü o, Datça'dan, önce Amerika'ya, sonra Mars'a gitmek üzere yola ç?kacak.”