Bugün, Naz?m Hikmet’in do?um günü.

S?radan sözcüklere sihirli anlamlar katan büyük bir ?airdi.

?u dizeleri yazd???nda, ?stanbul i?gal alt?ndad?r ve Naz?m’a dü?en her yurtsever gibi emperyalizme kar?? “vatan savunmas?” yapmakt?r.

 “Ah bu senin yumru?un! Ah bu kirlenmi? yumruk!..

Bu bütün hakikati hileyle yenmi? yumruk

Bizim dik aln?m?z?n üstünde yükselemez!.”

ANADOLU SAVA?INI YEN?DEN KAZANMI?TI!

O kadar yurtseverdir ki Türkiye’nin “yedi düvele kar??” verdi?i o muazzam Kurtulu? Sava??n? destanla?t?rm??; dünya tarihinde e?i görülmemi? o destanla, ?nönü’nün ifadesiyle “Anadolu Sava??'n? bir kez daha kazan(m??t?)”.

Naz?m’?n ki?isel tarihi, “hakl? ile haks?z”? birbirinden ay?rd???; vicdan?n? her daim adaletin ince terazisiyle ölçtü?ü bir ömrün üzerine kuruludur.

Sava??n ac?mas?zl???n? iliklerine kadar hissetmi? biri olarak, ?kinci Dünya Sava??nda gerçe?i ?iirle?tirmekten, emperyalist sald?rganl??a kar?? ç?kmaktan zerre kadar tereddüt etmemi?ti.

 “Dünkü hava ak?n?nda ölenlerin

yüz kadar? be? ya??ndan a?a??,

yirmi dördü emzikte...” 

Kendisini dünyan?n en ücra kö?esindeki kimsesize bu kadar yak?n, emperyalist haydutlara bu kadar uzak; bu kadar Anadolulu ama ayn? zamanda bu kadar dünyal? kaç ki?i tan?yorsunuz?

Bu ülkenin muktedirleri, i?te böyle bir insan?, kendi memleketinden uzakla?t?rabilmek için her yolu denemi?lerdi.

Gene de Naz?m’? memleketini sevmekten al?koyamam??lard?. ?u dizeler, o özlemin resmidir:

 “Memleketim, memleketim, memleketim,

ne kasketim kald? senin ora i?i

ne yollar?n? ta??m?? ayakkab?m,” 

B?ZE SEVMEY? O Ö?RETM??T?!

Yurtseverli?i tart???lmazd?; ?airli?i de!

Londra’da bulunan Southbank Center Sanat Merkezi, geçti?imiz y?llarda, “son 50 y?l?n en güzel 50 a?k ?iiri” seçmeleri yapm??;   Naz?m’?n “Severmi?im Me?er” ?iiri de bu seçmelerin aras?na girmi?ti.

?iir uzun; bununla birlikte sizi de cezp edece?ini sand??? bir bölümünü aktarmak isterim:

 “Bilirim ayn? ?rmakta y?kan?lmaz bir kere bile

Bilirim ?rmak yeni ???klar getirecek sen göremeyeceksin

Bilirim ömrümüz beygirinkinden az?c?k uzun kargan?nkinden alabildi?ine k?sa

Bilirim benden önce duyulmu? bu keder

Benden sonra da duyulacak

Benden önce söylenmi? bunlar?n hepsi bin kere

Benden sonra da söylenecek

Gökyüzünü severmi?im me?er”

Naz?m’?n, “beygirinkinden biraz uzun, kargan?nkinden biraz k?sa” olarak tan?mlad??? ömür, hepimiz için geçerli.

Aslolan bu ömrün hakk?n? vermektir.

?iirlerinin derinli?ini de yurtseverli?inin boyutunu da bilememi?tik.

“SOL MEMEN?N ALTINDAK? CEVAH?R”, HALA ÇARPIYOR!

Kadrini de bilememi?tik!

Dü?ünün ki ömrü boyunca Naz?m’?n sahip oldu?u dünya görü?üne mesafeli duran Türke? bile son günlerinde Naz?m’a ba?vurmu?; ?u dörtlü?ünü okumu?tu:

“Dörtnala gelip Uzak Asya’dan

Akdenize bir k?srak ba?? gibi uzanan

bu memleket bizim.”

Öyledir; bu memleket bizimdir!

Bununla birlikte bilmeliyiz ki bu kadar?yla yetinmek; pek ço?umuzu kendi öz vatan?nda yaln?zla?t?r?r. Çünkü bir co?rafyay? memlekete dönü?türen, onun u?runa ölümü göze almam?za yol açan, hapishanelerinde yatarken g?k?n? ç?karmay? ay?p sayan, dünyay? dar ettikleri için “naçiz vücudu”nu uzaklara atsa da kalbinin burada atmas?n? sa?layan ?ey, o co?rafyay? herkes için ya?anabilir bir yurt haline getirmekten geçer.

Naz?m, o özlemimizi ?u dizelerde dile getirmi?ti:

“Ya?amak bir a?aç gibi tek ve hür

Ve bir orman gibi karde?çesine

Bu hasret bizim.”
 

?iiri anlaml? hale getiren, herkes için bir kesi?en küme haline dönü?türen, ?airinin, insanl???n ya?ad?klar?n? iliklerine kadar hissediyor olmas?d?r.

Tart??mas?z büyük ?airdi.

Yurtseverdi, insand? ve de bu dünyada göçüp gitti?inde dahi “sol meme(si)nin alt?ndaki cevahir” hala bu topraklar?n, üstünde ya?ayan yoksullar için ya?anabilir olmas? için çarpm??; son ana kadar hiç kararmam??t?.

Duygular?n?, “K?rk günlük yolda yaprak k?m?ldasa/Sen ürpermelisin içerde” ?eklinde dizele?tirmesi de bu özlemindendir.

Mücadelesi henüz mutlu sona ula?mad?, dile?i henüz gerçekle?medi ama rahat uyusun, gözü arkada kalmas?n; o miras? devralanlar var bu ülkede.

Ne mutlu onlara!