SÖYLE??

NEVZAT ÇA?LAR TÜFEKÇ?

Pandeminin ülkemizde ortaya ç?kt??? Mart 2020’den bu yana zaman zaman yapt??? aç?klamalarla toplumu ayd?nlatan, onlar?n do?ru bilgilerle donanmas?n? sa?layan, bu süreçte hekim-hasta ili?kisi ba?lam?nda yönlendirmelerde bulunan Milas Özel ?ZAN Hastanesi Ba?hekimi Op. Dr. ?brahim Özman ile dijital ortamda bir söyle?i gerçekle?tirdik. Ba?hekim Özman’a; içinde bulundu?umuz ortamda salg?n?n durumunu, mutasyonu, vatanda??n a??lara olan güvensizli?ini, a??lamada gelinen noktay? vd. sorular? sorduk. Özman, içtenlikle sorular?m?z? yan?tlad?.

Özman, mutasyon geçiren virüse kar?? da önlemlerin ayn? oldu?una i?aret etti ve mutasyonlu virüsün özellikle kapal? ortamlarda daha fazla bula? özelli?i oldu?unu belirterek ?öyle konu?tu: "Önlemler ayn?, maske-mesafe ve temizlik ancak mutasyonlu virüsün özellikle kapal? alanlarda çok h?zl? bula?abildi?i bildiriliyor. Çift maske önerenler var ancak bilimsel kan?t? yok. Önerim, kapal? alanlarda daha dikkatli olunmas? ve mesafe konusundaki dikkatin artmas?. Çift maskenin de zarar? olmaz."

SORU: Pandemiyle ilgili mücadelede ?u anda geldi?imiz nokta nedir?

YANIT: Pandemi tüm dünyada olanca h?z?yla devam ediyor ve insanl???n birinci gündem maddesi. Mücadele, olanca h?z?yla devam ediyor ve a??lar?n ba?lamas? ile yeni bir boyut kazand?. Virüs de bo? durmuyor, mutasyona u?ruyo; virüsü tam ö?renememi?ken, mutasyon çok daha fazla bilinmeyen ekliyor ve etkisi kesin olan önlemler tüm dünyada artt?r?l?yor. 

S: Hafta sonlar? soka?a ç?kma k?s?tlamalar?n?n, pandemi ile mücadeleye nas?l bir katk?s? oldu?

Y: Her türlü k?s?tlaman?n, mücadeleye katk?s? var. Al?nan önlemlerle say?lar 35 binlerden 5-7 bin band?na dü?tü, daha fazla da dü?müyor uzun süredir. 

S: Covid-19’un mutasyona u?rad??? söyleniyor. Mutasyon ne demektir ve mutasyon geçiren Covid-19 daha m? tehlikelidir?

Y: Mutasyon; virüsün, ya?ama sava?? içinde kendisine avantaj sa?layacak de?i?iklik göstermesidir. En güncel mutasyon olan ?ngiltere mutasyonunda bula?t?r?c?l???n artt??? biliniyor. Daha ölümcül oldu?una dair ise kan?t yok. 

S: Mutasyonlu virüs ta??y?c?s? ne demek ve tehlike boyutu nedir?

Y: Mutasyonlu virüsü, hastal?k belirtisi olmadan ta??y?p bula?t?ranlar, ta??y?c?lar?d?r. Asl?nda beklenti bula?t?r?c?l???n art?p, öldürücülü?ün azalmas? ama henüz yeterli veri yok elimizde 

S: Mutasyon geçiren Covid-19, hangi ülkelerde görüldü, vaka say?s? nedir ve bundan dolay? ölümler gerçekle?ti mi? Mutasyonlu virüs Türkiye’de görüldü mü?

Y: Birçok ülkede saptand? mutasyonlu virüs, bizde de 128 vaka ve 17 ilde oldu?u söylendi. Bula?ma h?z? daha fazla oldu?u için mutasyonlu virüsün artmas? bekleniyor. A??lar?n mutasyonlu virüs üzerine de etkili oldu?u ama etkisinin daha az olabilece?i söyleniyor.

S: Mutasyon geçiren covid-19’dan korunmakla, normal virüsten korunman?n aras?nda bir fark var m? ve bunun için ne yapmal?y?z?

Y: Önlemler ayn?, maske mesafe ve temizlik ancak mutasyonlu virüsün özellikle kapal? alanlarda çok h?zl? bula?abildi?i bildiriliyor. Çift maske önerenler var ancak bilimsel kan?t? yok. Önerim, kapal? alanlarda daha dikkatli olunmas? ve mesafe konusundaki dikkatin artmas?. Çift maskenin de zarar? olmaz. 

S: ?u anda a??lanma ne durumda?

Y:  Dünyada a??lanan say?s? 100 milyona yakla??yor. Bütün a??lar en az?ndan güvenilirlik olarak sorunsuz görünüyor. Münferit bildirimler var ama a??ya ba?l? ciddi bir yan etki ve olumsuzluk yok. ?srail en h?zl? giden ülke ve oradan gelen veriler de tüm bilim dünyas?nda Merakla beklenip izleniyor. 

S: Vatanda?ta a??lara kar?? bir güvensizlik var. Bunun vatanda? aç?s?ndan hakl? nedenleri var m?, vatanda??n bu endi?eleri nas?l a??labilir?

Y: Maalesef a?? kar??tl??? belli kesimlerde taraftar bulabiliyor. E?itim seviyesi artt?kça a?? kar??tl??? azal?yor. Hekimlerin hemen hepsi a?? oldu. A??lar?n güvenlik sorunu yok, çal??ma yap?lmayan ya? guruplar?nda koruyuculuk daha az olabilir, beklentimiz a??r hastal?k ve yo?un bak?ma yat???n, dolay?s?yla da kay?plar?n engellenmesi. Ülkemizde a??lanan say?s? 2 milyona yakla?t?. 

S: Koronaya kar?? toplumsal ba????kl?k nas?l yarat?labilir?

Y: Bilim, toplumsal ba????kl???n toplumun %60’?n?nn a?? veya hastal?k geçirerek ba????klanmas? ile sa?lanabilece?ini söylüyor. Daha çok yolumuz var oraya…

S: Koronayla mücadelede, vatanda?larda bir gev?eme hali gözleniyor mu? Bunun için ne söyleyebilirsiniz ve öneriniz ne olur?

Y: Herkes çok s?k?ld?, gev?eme çok de?il ama k?smen artt? gibi. Henüz gev?eme için erken, dayanal?m, zaman bizim lehimize çal???yor, biraz daha sab?r diyorum. 

S: Bundan sonraki süreçte koronayla mücadelede toplum ve birey olarak yerine getirilmesi gereken görev ve sorumluluklar?m?z k?saca nelerdir?

Y: Tedbirli olmaya devam etmek, yasal tedbirlere ki?isel tedbirleri eklemek ve s?ram?z geldi?inde a?? olmak, vatanda?l?k görevimizdir. Hastal?kla mücadelede tam etkili oldu?u bilinen tek ?ey maske mesafe ve temizlikle bula?? engellemek… 

S:  Ülkemizde a??lama nas?l gidiyor 

Y: Çok h?zl? ba?lad?k ancak sonra frene bast?k. A?? temini ile ilgili s?k?nt?lar a??l?p a?? temin edilirse h?zla uygulay?p öne geçebiliriz. A??m?z güvenli ve etkilidir ancak daha önce bildirilen temin noktas?ndan gerideyiz. Çin ile i? yapman?n zorluklar? ve Çinlilerin sözlerinde durma eksiklikleri konu?uluyor. Umudumuz yerli a??lar?n h?zla devreye girmesi, hem ülkemize hem de a?? bulmakta güçlük çeken fakir ülkelere yeterli a?? sa?lanabilmesi. Dünyadaki a?? payla??m? çok adaletsiz…