WhatsApp ve Ötesi: Veri Payla??m Özellikleri Tüm Yönleriyle De?erlendirildi

?stinye Üniversitesi taraf?ndan düzenlenen WhatsApp ve Ötesi adl? online konferansta, WhatsApp’?n kullan?c?lar?na sundu?u yeni sözle?me ve alternatif çevrimiçi mesajla?ma uygulamalar?n?n veri payla?ma özellikleri de?erlendirildi.

?stinye Üniversitesi ?ktisadi ?dari ve Sosyal Bilimler Fakültesi Dekan? Prof. Dr. Peyami Çelikcan ve Yönetim Bili?im Sistemleri Bölüm Ba?kan? Dr. Ö?retim Üyesi ?ebnem Özdemir’in kat?l?m?yla gerçekle?en konferansta; dünya çap?nda 2 milyar?n üzerinde kullan?c?s? bulunan ve ülkemizde de en popüler çevrimiçi mesajla?ma uygulamas? olan Whatsapp’?n veri gizlili?i politikas?ndan ?üphe duyan birçok ö?renci, akademisyen ve vatanda? konu hakk?nda bilgi alma f?rsat? buldu.

‘’Biri Bizi Gözetliyor’’

Whatsapp’?n kullan?m ?artlar?nda de?i?ikli?e gitmeye haz?rlanmas?yla veri güvenli?i konusunun bir kez daha gündeme geldi?ini ifade eden Prof. Dr. Peyami Çelikcan, ’’Sosyal Medyan?n sosyal olmak d???nda fonksiyonlar? olmaya ba?lad?. Her birimizin gönüllü olarak kat?ld??? uygulamalar, sa?lad??? veri ak??? nedeniyle büyük sermayedarlar için etkili bir güce dönü?tü ve hala denetlenemez durumda. Pek çok ülke bu kontrolsüzlükle ilgili aray?? içinde. Veri sa?lay?c?lar?na sahip olan devletler, ki?iler veya ?irketler tüketici ve seçmen olarak ne tür refleksler geli?tirdi?imizi sürekli olarak takip etme ?ans? yakal?yor. Tabiri caizse bu sistem dahilinde kald???m?z müddetçe biri bizi gözetliyor. Konu ile alakal? hukuki düzenlemeler yap?l?p, ki?ilerin haklar? devlet nezdinde korunmaya al?nmad??? sürece büyük güçlerin ekonomik ve siyasi stratejiler geli?tirmesine destek olan veri kaynaklar? olarak kalaca??z.’’ dedi.

‘’Veriyi Analiz Etmekle Profilleme Yapmak Ayn? ?eyler De?il’’

Facebook’un 2012 y?l?ndan beri 82 adet ?irketi bünyesine katarak, dijital dünyan?n devleri aras?ndaki yerini sa?lamla?t?rmaya çal??t???n? belirten Dr. ?ebnem Özdemir: ‘’Bizler tüm dünyay? etkisi alt?na alan Covid19’la mücadele ederken, Facebook dijital teknolojilerde önemli at?l?mlar? olan pek çok ?irketi bünyesine katmaya devam etti. Facebook, 2016 y?l?ndan itibaren sahibi oldu?u Whatsapp uygulamas? arac?l??? ile her iki uygulamadaki hesaplar? birbirine ba?lamaya ba?lam??t?. 8 Ocak’ta gönderilen yeni kullan?c? politikas? ile toplanan verilerin Facebook çat? ?irketlerine, Whatsapp’?n ortakl?k etti?i 3. Parti ?irketlere pazarlama, reklam, anket vb. amaçlarla aktarabilece?i ifade edildi. Verinin analizi ile profillemeye gidilmesi, bu profilin size dair hatta sizi sizden daha iyi temsil eden bir dijital de?er olmas? as?l tart??ma konusu. Çünkü bu türlü bir profilleme ile gerçekten size uygun içerikler ve hizmetlerle kar??la?abilirsiniz ki Whatsapp’?n vaadi de budur. Ancak bu ayn? zamanda dijital dünya ç?plak olmak demek. Bu kadar bilinir olmak istiyor muyuz, güvensiz hissetti?imiz taraf bu,'' dedi. 

“Mesele Güvenlik Meselesi De?il, Güvensizlik ve Dayatma Meselesidir”

 Whatsapp'?n 2012 y?l?ndan itibaren uçtan uca ?ifreleme yöntemiyle çal??t???n? hat?rlatan Özdemir, ''Böylece 3. taraflar ?ah?slar aras?ndaki konu?man?n içeri?ine hakim olam?yor. Bu a?amada bir güvenlik problemi yok. Yani uygulama sözle?me öncesinde de sonras?nda da bir güvenlik sorunu bar?nd?rm?yor. Temel sorun verileri i?lemesinin bizi rahats?z edip etmemesi, üstelik de bunu ya verini ver ya da git tavr?yla yap?yor olmas?. Tabi burada klasik anlamda bir veri i?lemeden bahsetmiyoruz.  Ek olarak herkesin veriden ve kullan?m?ndan anlad??? farkl?. Bu konuda ?effaf olmak gerekiyor,’’ sözleriyle verinin kullan?m alanlar?n?n önemine dikkat çekti.

‘’Bir Devin Cebinden Ald?klar?n?z?, Ba?ka Bir Devin Cebine Koyuyorsunuz’’

Alternatif ileti?im uygulamalar? konusunda sorulan sorula aç?klama getiren Özdemir, ‘’Hangi uygulamalar? kullanmal?y?z sorusuna aramam?z gereken cevap verinin kim taraf?ndan i?lenece?idir. Her uygulaman?n günah? ve sevab? var. Dijital dünyada mahremiyet bir illüzyondur. Zarar? en aza indirmek aç?s?ndan yap?labilecek en do?ru hamleler; payla?t?klar?m?za dikkat etmek ve yerli, milli uygulamalar kullanmak olabilir. Yerli ve milli uygulamalar konusunda genel bir ele?tiri havas? var. Evet daha önceki uygulamalar kadar kullan??l? gözükmeyebilirler, ancak bir ma?duriyet durumunda hukukumuz kar??s?nda hesap verme durumlar? var. Whatsapp uygulamas?n?n yani Facebook’un ülkemizde bir temsilcisi olmamas?, yasal haklar?n?z? aramak istemeniz durumunda muhatap bulamaman?z demek. ?u birkaç günde yo?un bir kitlenin Telegram’a geçi? e?iliminde oldu?unu görüyoruz. Bu hamle ?imdilik mant?kl? gibi gözükse de bir ba?ka uygulaman?n devle?mesine katk? yapt???m?z? ve bir gün onun da benzeri bir dayatma ile kar??m?za ç?kmas?n?n mümkün oldu?unu unutmayal?m. Özetle alabilece?imiz iki önemli tedbir var. Bunlar hiçbir uygulamay? vazgeçilmezimiz haline getirmemek ve veri örüntüsü olu?turmamak. Her al??kanl?k bir esarettir sözünden yola ç?karsak, dijital dünyada al??kanl?k haline getirdi?imiz her uygulaman?n kölesiyiz diyebiliriz. Tüm bu süreçte ya?ad?klar?m?z, sadece bir uygulaman?n politika de?i?ikli?i de?ildir, dijital dünyada ne kadar hür iradeye sahip oldu?umuz, ne kadar al??kanl?klar?m?z?n kölesi oldu?umuz meselesidir,’’ dedi.