8 Mart 1857 y?l?nda, ABD'nin New York kentinde, bir tekstil fabrikas?nda yakla??k 40 bin kad?n i?çi, daha iyi ko?ullarda çal??mak için greve ba?lad?lar. Polisin i?çilere sald?rmas?, ard?ndan kad?n i?çilerin fabrikaya kilitlenmesi, 8 Mart'? anma gününe dönü?türen olaylar?n zeminini haz?rlad?.

       ??çiler, fabrikan?n önünde kurulan barikatlar nedeniyle yang?ndan kaçamad?lar. Haklar?n? arayan 120 kad?n i?çi yanarak can verdi.

       26-27 A?ustos 1910 y?l?nda, Danimarka'n?n Kopenhag kentinde, 2. Enternasyonele ba?l? kad?nlar toplant?s?nda (Uluslararas? Sosyalist Kad?nlar Konferans?)  Clara Zetkin ve Rosa Luxemburg bir öneri sundu. 8 Mart 1857'de tekstil fabrikas? yang?n?nda ölen kad?n i?çiler an?s?na 8 Mart'?n 'Dünya Kad?nlar Günü' olarak an?lmas? önerisi bu toplant?da oy birli?iyle kabul edildi. ?lk ba?larda tarihi kesinle?medi?i için ilkbaharda yap?lan anma, ard?ndan 8 Mart bilinciyle dalga dalga tüm dünyada h?zla yay?lmaya ba?lad?.

   1917 Ekim Devrimi'nin önderi ve Sovyetler Birli?i'nin kurucusu Lenin döneminde, 1921'de Moskova’da gerçekle?tirilen 3. Uluslararas? Kad?nlar Konferans?nda, 8 Mart tarihi kesinle?ti ve "Dünya Emekçi Kad?nlar Günü" olarak belirlendi.

       1 ve 2. Dünya Sava?? y?llar? aras?nda yasaklanan Dünya Kad?nlar Günü, 1960'l? y?llar?n sonunda ABD'de gerçekle?en çe?itli gösterilerde an?lmaya ba?lan?nca bat? ülkelerinde daha güçlü bir ?ekilde gündeme geldi. Birle?mi? Milletler Genel Kurulu, 16 Aral?k 1977'de 8 Mart'?n " Dünya Kad?nlar Günü" olarak an?lmas?n? kabul etti. (1)

       Türkiye'de, 8 Mart, "Dünya Kad?nlar Günü", ?lk kez 1921 y?l?nda, iki komünist k?z karde? Rahime Selimova ve Nu?irvanova'n?n giri?imi ile gerçekle?tirildi. Bu tarihten sonra y?llar boyunca 8 Mart, " Dünya Kad?nlar Günü" kutlamalar?na izin verilmedi. Ancak 1975 y?lundan itibaren kutlanmas?nda ?lerici Kad?nlar Derne?i'nin faaliyetleri etkili oldu.

       12 Eylül Darbesi'nden sonra askeri cunta yönetimi taraf?ndan 4 y?l süreyle hiçbir kutlama yap?lmas?na izin verilmedi. 1984'ten itibaren her y?l kad?n örgütleri taraf?ndan kutlanmaya devam edilmektedir. (2)

          *

       Günümüzden binlerce y?l önce Anadolu'da kurulan medeniyetlerin ( Hititler, Frigler, Lidyal?lar, ?yonyal?lar) kanunlar? kad?nlar? koruyordu.

       Eski Türklerde (?skitler, Göktürkler) kad?n, erkeklerle e?it haklara sahipti. Göktürk Hükümdar? olan Hakan veya Ka?an, devlet i?lerinin görü?üldü?ü Kurultay'a e?i Katun (Hatun) ile kat?l?r ve hatta sava?a da bazen birlikte kat?l?rlard?.

       ?skit Hükümdar? Tomris ise e?ini öldüren Pers Hükümdar? Darius'u (Büyük Darius) sava?ta öldürmü?tür.

       Türklerin ?slamiyet’i kabulünden Kad?nlar geri plana itilmi? ve sahip oldu?u haklar ellerinden al?nm??t?r.

       Osmanl? toplumunda ise, erkek, istedi?i kadar kad?nla evlenir, " Bo? ol" sözüyle bo?anm?? olurdu. Kad?n?n hiçbir güvencesi yoktu.

Osmanl? Devleti'nde 1831 y?l?nda yap?lan ilk nüfus say?m?nda kad?nlar say?lmam??, erkekler ve hayvanlar say?lm??t?r.

       Osmanl?'da Müslüman kad?nlar?n hiçbir hakk? yoktu. Evlenme, bo?anma, miras, nafaka, ?ahitlik, ö?renim, seçme- seçilme ve çal??ma haklar? konusunda kad?nlar? erkeklerle e?it haklara kavu?turan, kölelikten kurtaran Gazi Mustafa Kemal Atatürk olmu?tur.

       Avrupal? kad?nlardan çok önce, 4 Ekim 1926 y?l?nda kabul edilen Türk Medeni Kanunu ile Türk kad?nlar?, sosyal ve ekonomik alanlarda erkeklerle e?it haklara sahip oldular. 1930'da, muhtar olma ve belediye seçimlerine kat?lma, 1934' te ise milletvekili seçme ve seçilme haklar? verildi.

       Daha önce nüfus say?m?nda bile say?lmayan kad?nlar, Atatürk devrimleri sayesinde sayg?n vatanda? oldular.

       E?er kad?nlar?m?z, ald?klar? ça?da? e?itim sayesinde doktor, mühendis, avukat, eczac?, pilot, ö?retmen, sporcu, sanatç? olabiliyorsa bunu Cumhuriyet'e ve yönetim biçimi olarak belirleyen Atatürk'e borçludur.

       Günümüzde ise kad?nlar?m?z?n sahip oldu?u haklar ellerinden al?narak eve hapsedilmek isteniyor. Çal??an kad?nlar, bask? ile i? ortam?ndan uzakla?t?r?l?yor, yak?nlar? taraf?ndan öldürülüyor ve cezalar cayd?r?c? olmad??? için kötü örnek olu?turuyor.

       Y?lda bir gün, 8 Mart'ta kad?nlar toplu halde yürüyü? yapmak ve seslerini duyurmak istiyor. Ancak kad?nlara kar?? güvenlik güçleri orant?s?z güç kullan?yor. Kad?nlar olarak bu durumu k?n?yoruz.

       -1857 y?l?nda, çal??t?klar? fabrikada yak?larak öldürülen 120 kad?n i?çinin...

       -Kurtulu? Sava??'nda cephe gerisinde ve cephede sava?an Anadolu kad?nlar?n?n...

       - Emperyalist devletlerin ba?ka ülkelere sald?r?lar? sonucu ya?am?n? yitiren, tecavüze u?rayan, esir al?narak sat?lan kad?nlar?n...

       ?srail sald?r?lar? s?ras?nda öldürülen binlerce Filistinli kad?nlar?n an?lar?na sayg?lar?mla.

       Fabrikada, tarlada, i?yerlerinde, okullarda, evde ve hayat?n her alan?nda çal??an kad?nlar?m?z?n " Dünya Emekçi Kad?nlar Günü'nün insan onuruna yak???r bir ?ekilde an?lmas? ve kutlanmas? dile?iyle.

       Yaz?m? Atatürk'ün bir sözü ile bitirmek istiyorum:

"Dünyada her ?ey kad?n?n eseridir. Kad?nlar?m?z e?er bir milletin gerçek anas? olmak istiyorlarsa, erkeklerimizden çok daha ayd?n ve faziletli olmaya çal??mal?d?rlar."(3)

Kaynak:

(1)- birgün. net

(2) -wikipedia. org

(3) -wikipedia. org