Türk TORAKS Derne?i Çevre Sorunlar? ve Akci?er Sa?l??? Çal??ma Grubu, Maden yönetmeli?ine eklenen ve zeytinlik alanlar?n madencilik faaliyetlerine olanak vermesiyle ilgili bir aç?klama yapt? ve “TORAKS Derne?i, kalk?nman?n sadece ekonomik büyümeyi de?il, insanlar?n ve do?an?n ahenkli bir ?ekilde birbirlerini besleyerek, biyoçe?itlili?i, çe?itlilik içinde birli?i ve ayn? zamanda ya?am niteli?ini yükseltmeyi hedeflemesi gerekti?ini savunmaktad?r,” denildi.

Türk TORAKS Derne?i Çevre Sorunlar? ve Akci?er Sa?l??? Çal??ma Grubunun aç?klamas? ?öyle:

Bilindi?i üzere, 1 Mart 2022 tarihinde “Maden yönetmeli?inde de?i?iklik yap?lmas?na dair yönetmelik” ile Maden Yönetmeli?inin 115. maddesine yeni bir f?kra eklenmi?tir.

Bu f?krada: “Ülkenin elektrik ihtiyac?n? kar??lamak üzere yürütülen madencilik faaliyetlerinin tapuda zeytinlik olarak kay?tl? olan alanlara denk gelmesi ve faaliyetlerin ba?ka alanlarda yürütülmesinin mümkün olmamas? durumunda madencilik faaliyeti yürütecek ki?inin faaliyetlerin bitiminde sahay? rehabilite ederek eski hale getirece?ini taahhüt etmesi ?art?yla Genel Müdürlük taraf?ndan belirlenen çal??ma takvimi içerisinde zeytin sahas?n?n madencilik faaliyeti yürütülecek k?sm?n?n ta??nmas?na, sahada madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ili?kin geçici tesisler in?a edilmesine kamu yarar? dikkate al?narak Bakanl?kça izin verilebilir. Zeytin sahas?n?n ta??nmas?n?n mümkün olmad??? durumlarda sahada madencilik faaliyetleri yürütülmesine ve bu faaliyetlere ili?kin geçici tesisler in?a edilmesine kamu yarar? dikkate al?narak Bakanl?kça izin verilebilmesi için madencilik faaliyeti yürütecek ki?inin madencilik faaliyetleri bitiminde sahay? rehabilite ederek eski hale getirece?ini ve Tar?m ve Orman Bakanl???nca uygun görülecek alanda dikim normlar?na uygun, faaliyet yürütülecek saha ile e?de?er büyüklükte zeytin bahçesi tesis edece?ini taahhüt etmesi zorunludur,“ denilmektedir.

K?M?N ?Ç?N KAMU YARARI?

Mu?la’n?n Milas ilçesinde ?kizköy yak?n?nda bulunan Akbelen Orman?’nda bulunan a?açlar?n Limak Holding ve IC Holding ortak i?tiraki “YK Enerji” taraf?ndan Yeniköy-Kemerköy Termik Santrali’ne kömür temini için kesilmesine kar?? bölge halk?n?n mücadelesi sürüyor.

Tam da bu s?rada yay?nlanan yönetmelikte kamu yarar?ndan bahsedilmektedir ancak, 2 y?ldan fazlad?r Akbelen’de ormanlar?n? kömür oca?? için kesilmekten korumak u?runa sava? veren ?kizköy halk?, bunu kamu yarar? olarak görmemektedir. Nitekim 31 Mart Per?embe günü ?kizköy I??kdere’de yönetmelik de?i?ikli?ine dayanarak zeytin a?açlar? yerinden sökülmeye ba?lanm??t?r. Zeytinliklerini korumak isteyen halk ?irket görevlileri taraf?ndan darp edilmi?, kolluk kuvvetleri zeytinlikleri korumaya çal??an iki ki?iyi gözalt?na alm??t?r.

Zeytinlik alanlar?n madencilik faaliyetine aç?lmas?n? f?rsat bilen ?irket, Akbelen’de söktü?ü 17 as?rl?k zeytin a?ac?n? bölge halk?n?n direni?i sonras? yerlerine geri dikmeye ba?lad?. Ya?anan süreç hakk?nda ?kizköy Çevre Komitesi ve Karadam Karacahisar Mahalleleri Do?ay? Do?al Hayat? Koruma Güzelle?tirme ve Dayan??ma Derne?i(KARDOK) taraf?ndan bir aç?klama yap?ld?.

YÖNETMEL?K KANUNA VE ANAYASAYA AYKIRIDIR

Aç?klamada ?u ifadelere yer verildi: “Bize bir gözda?? gibi Akbelen Orman? davam?z?n oldu?u sabah yürürlü?e sokulan yönetmelik kanuna ve anayasaya ayk?r?d?r. Uygulamas?n? durdurun! Hükümet yetkililerine sesleniyoruz; i?iniz bu ülkeyi evrensel hukuk ilkelerine, insan haklar?na ve Anayasaya göre yönetmektir. ?irketlerin pervas?zca do?a katliam? yaparak kârlar?na kâr katmas?na hizmet etmek d???nda bir i?levi olmayan kanun ve yönetmelikler ç?karmaktan, bunu kolluk güçlerinin zoruyla uygulamaya koymaktan vazgeçin. Bir avuç zengin daha zengin olacak diye kadim zeytinlikleri, zeytin a?açlar?n?, ormanlar?m?z?, vadilerimizi, denizlerimizi talana açt???n?z yeter. Yaratt???n?z ekonomik krizde belki tek dayana??m?z olan zeytinlerimizi bir avuç kömüre vermeyece?iz. Mücadelemiz hem hukuk ve demokrasi hem ya?am ve do?a mücadelesidir. Vazgeçmeyece?iz. Ne zeytinliklerimizi ne Akbelen Orman?’n? vermeyece?iz.”

Hukukçular?n, Tar?m ve Orman Sendikas?n?n aç?klamalar? yönetmelik hükmünün Anayasa,  3573 say?l? Zeytincili?in Islah? ve Yabanilerin A??lanmas? Hakk?ndaki Kanun, 5403 say?l? Toprak Koruma ve Arazi Kullan?m? Kanunu, 3194 say?l? ?mar Kanunu ve konuyla ilgili yönetmeliklere ayk?r? oldu?unu ortaya koymu?tur. Hal böyleyken yönetmeli?in iptali ba?vurular? sonuçlanmadan h?zla zeytinliklerin yerinden sökülmeye ba?lanmas? yanl?? bir uygulamad?r. Bu uygulaman?n kamu yarar?na yap?ld??? çok tart???l?r bir konudur. Türk Dil Kurumu Sözlü?ünde “Kamu” nun anlam? “Toplum, topluluk, halk” olarak tan?mlanmaktad?r. Öyleyse ?kizköy halk? ve ülkenin dört bir yan?nda topraklar?n? korumak için mücadele veren halk da “kamu”dur. Kamuya kar?? kamu yarar?ndan nas?l bahsedilebilir?

6-7 M?LYON K???, GEÇ?M?N? ZEYT?NDEN SA?LIYOR

Türkiye, zeytin üretiminde dünyada ilk s?ralarda yer alan bir üretici konumundad?r. Zeytin ve zeytinya?? sektörü bütün olarak dü?ünüldü?ünde 6-7 milyon yurtta??m?z geçimini bu sektörden sa?l?yor. Zeytin a?ac?n?n ekonomik ve ticari önemi, talebi h?zl? bir ?ekilde yükselen zeytinya?? ve sofra zeytinleri nedeniyle sürekli artmaktad?r. Ayn? zamanda zeytin ve zeytinya??n?n besleyici ve faydal? olmas?, bu ürünlerin gittikçe daha çok de?er kazanmas?na neden olmaktad?r. Zeytin a?açlar?, ekolojik dengenin devaml?l??? aç?s?ndan da oldukça önemli bir rol üstlenmektedir. Zeytin a?açlar? atmosferdeki karbondioksiti absorbe ederek ve havaya oksijen salarak hava kirlili?ini azaltmas?n?n yan?nda, yaban hayat? ve ku?lar gibi pek çok canl? türü için ya?am alan?d?r. Zeytinlikler atmosferden hektar ba??na y?lda 3.74 ton karbondioksit yakalamaktad?r. Ayr?ca erozyonu, çölle?meyi, selleri önledi?i de bilinen bir gerçektir.

FOS?L YAKITLA ENERJ? ÜRET?M?NDEN VAZGEÇ?LMEL?

Türk Toraks Derne?i olarak Türkiye’nin fosil yak?tla enerji üretiminden h?zla yenilenebilir enerji kaynaklar? kullan?m?na adil bir dönü?üm yapmas? gerekti?ini daha önce de defalarca belirtmi?tik. Dünya iklim krizi ve çevre kirli?ini önlemek için yenilenebilir enerji kaynaklar?na yönelirken, Paris ?klim Anla?mas?n? imzalam?? ve taahhütlerde bulunmu? bir ülke olarak hala fosil yak?t elde etmek için maden ocaklar? açabilmek ad?na zeytinliklerimizin yok edilmesi kabul edilemez.

Zeytin a?açlar?n?n kesilmeyece?i, ta??naca?? ya da kömür oca?? kapat?l?nca tekrar yerine dikilece?i yönetmelikte belirtilmi?tir. Ancak uzmanlar?n aç?klamas? bunun çok da mümkün olmad???n?, ta??nan a?açlar?n 10 y?ldan önce meyve veremedi?ini, ocak kapat?ld???nda ise kalan kayal?k alana tekrar a?aç dikilmesinin mümkün olmad???n? belirtmektedir. Ayr?ca o zeytinliklerle geçimini sa?layan köylünün nas?l rehabilite edilece?i ile ilgili hiçbir aç?klama yoktur. Onlar da m? zeytinliklerle birlikte ta??nacakt?r? Yata?an Termik Santralinin kuruldu?u y?llardan bu yana bu tür olaylara bölge halk? yabanc? de?ildir. Birçok zeytinlik ve köy yok olmu?, insanlar do?duklar? ve büyüdükleri topraklardan kopmak zorunda kalm??t?r. Bölge halk? art?k böyle travmalar? ya?amamak için birçok yerde do?alar?na dokunulmamas? için eylem yapmaktad?r. Kamu yarar? dü?ünülüyorsa bu ç??l?klara kulak verilmelidir.

EKOLOJ?K KR?Z?N SORUMLUSU, DO?AYI TALAN EDEN KAP?TAL?ST S?STEMD?R

Ya?ad???m?z do?a talanlar?n?n ve ekolojik krizin sorumlusu, daha çok kar ve sermaye birikimi için hükümetlerin deste?i ile do?ay?, havay? ve suyu, insan eme?ini meta olarak gören ve talan eden sistemdir. Sanayi devriminden beri, ama özellikle son 20-30 y?ld?r ormanlar, tar?m alanlar?, zeytinlikler, meralar, sulak alanlar ?irketler taraf?ndan tahrip edilmekte, bal?k stoklar? azalmakta, dünyan?n ?s?nmas?na neden olan gazlar atmosfere kar??maktad?r. Bunlar?n sonucunda da, türler do?al h?zlar?ndan 1.000 kat daha h?zl? bir ?ekilde yok olmaktad?r.

Milas-Akbelen’de ya?ananlar dünyada ve ülkemizin de?i?ik bölgelerinde ya?anan do?a talanlar?n?n tipik bir örne?idir. 

KALKINMA, ?NSAN VE DO?A ODAKLI OLMALI

Toraks Derne?i, kalk?nman?n sadece ekonomik büyümeyi de?il, insanlar?n ve do?an?n ahenkli bir ?ekilde birbirlerini besleyerek, biyoçe?itlili?i, çe?itlilik içinde birli?i ve ayn? zamanda ya?am niteli?ini yükseltmeyi hedeflemesi gerekti?ini savunmaktad?r. Bu nedenle Toraks Derne?i, herkesin temel insani ihtiyaçlar?n?n, ekonomik ve sosyal güvenli?inin garanti alt?na al?nmas?n?n; kullan?lacak teknolojilerin do?ayla uyumlu oldu?u kadar merkezi ve bürokratik bir yönetsel ayg?t? gerektirmeyecek biçimde, yurtta?larca kolayca denetlenebilecek eko-teknolojiler olmas?n?n, enerjinin ise ekolojik evrimi zenginle?tirecek biçimde tümüyle yenilenebilir enerji kaynaklar?ndan olu?turulmas? gerekti?inin önemini vurgulamaktad?r. 

ÖNEML? OLAN: SÜRDÜRÜLEB?L?R B?R GELECEK VE YA?AM

Son olarak ulusal akci?er sa?l???n? geli?tirmeyi amaçlayan bir uzmanl?k derne?i olarak, hava kirlili?i ba?ta olmak üzere ya?anan tüm ekolojik sorunlar?n çözüm noktas?n?n “sürdürülebilir kalk?nma” bak?? aç?s?n?n yerini “sürdürülebilir bir gelecek ve ya?am”?n almas?ndan geçti?ini bilmekte ve böylesi bir de?i?imin gereklili?ini savunmaktay?z. Bu de?i?imi sorunun kayna?? olan devletlerden ya da ?irketlerden bekleyemeyiz. Bizler, insan sa?l???n?, do?ay?, çevre sa?l???n? savunanlar, bu konuda do?ru ad?mlar?n at?lmas? için birlik olmal?, ?srarla taleplerimizi duyurmal?, ?kizköy’deki gibi do?aya kar?? sald?r?larda hep birlikte temiz hava soluma, sa?l?kl? bir çevrede ya?ama haklar?m?z? savunmal? ve elde etmek için mücadelemizi sürdürmeliyiz.

Hakl? davalar?nda Milas- ?kizköy halk?n?n ve ayn? durumda olan tüm köylülerimizin yan?nda oldu?umuzu tüm kamuoyuna duyururuz.