SÖYLEŞİ: NEVZAT ÇAĞLAR TÜFEKÇİ

Milas Belediye Başkanı Muhammet Tokat ilk olarak 06.04.2009-30.03.2014 tarihleri arasında belediye başkanlığı görevini yerine getirdi. 30.03.2014-31.03.2019 dönemi ise onun ikinci dönemiydi.  31.03.2019 tarihinde üçüncü dönem olarak tekrar seçildi ve şu anda görevini sürdürüyor. Kendisiyle 2009 yılında başlayan ve 2023 yılına uzanan 3. Döneminde; 14 yılda yaptıklarını ve yapamadıklarını, yapmak istediklerini ve geleceğe yönelik projeleri üzerinde konuştuk. Biz sorduk, başkan Tokat sorularımıza içtenlikle yanıt verdi. Bu uzun söyleşiyi 4 bölüm halinde okurlarımıza sunacağız. Bu söyleşi, bir bakıma, son 14 yılda Milas’ta belediyecilik anlamında yapılan ve yapılması düşünülen çalışmaların/projelerin anlatımı şeklinde olacak.

xxx

Kısaca kendinizden sözeder misiniz?

1967 Karacahisar doğumluyum. İlkokulu köyde, orta ve liseyi Milas’ta okudum. Sonra Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezuniyeti ve Avukatlık. 2009’a kadar Milas’ta avukatlık yaptım. Avukatlık yaparken siyasi partideki görevimiz yanında spor kulüplerinde, derneklerde; kültürel ve sosyal program ve etkinliklerde görev aldım. Aynı zamanda meslek örgütümüz BARO’nun 7,5 yıl Milas temsilciliğini ve üç dönem de yöneticiliğini yaptım. 2007’de CHP ilçe başkanı oldum. 2009 yılında da yerel seçimlerde Belediye Başkanı olarak seçildim. O zamandan bu yana bu görevi sürdürüyorum. Evliyim ve iki kızım var.

2009 yılında ilk göreve geldiğinizde nasıl bir kent yaratmak istiyordunuz ve bu hedeflerinize ne oranda ulaştınız?

O tarihte mevcut belediye başkanı milletvekili oldu. Onun yerine belediye meclisi grubumuzdan bir arkadaş belediye başkanı seçildi ve o arkadaş başka partiye geçti. O sırada aday olma görevi bize kaldı. Ben daha önceki dönemlerde de meclislerde görev yaptım. Bugün itibarıyla 35 yıldır aktif siyasetin içerisindeyim. Ben ağırlıklı olarak kırsal bölgede siyaset yaptım. Belediye başkanlığı için bir hazırlığım olmamasına rağmen; meclis üyeliğimden, parti ilçe yönetim kurulu üyelikleri ve ilçe başkanlığı yaptığım dönemlerden dolayı Milas’ın sorunlarına hâkimdim zaten. Beklentileri ve sorunları biliyordum.

İlk aday olduğumda düşüncem, dönemsel olarak, görev yaptığım dönemin Milas’ta kentleşme noktasında bir milat yaratmasını ve bu amaçla da en verimli adımların atılmasıydı. İlk dönemimiz itibarıyla keskin bir giriş yaptığımızı söyleyebiliriz. İlk dönemde altyapıyla ilgili tüm projeleri bitirip, kredilerini temin edip, ihalelerini yaptırıp, seçimden önce de kazmayı vurduk, çalışmalara başladık. Birinci dönemde biz altyapı çalışmalarına başlamış olduk.

Nabız tutma döneminde tespit ettiğimiz Milas halkının öncelikli istekleri ve kronik sorunları neydi? İnsanlar her taraf pis kokuyor diyordu. Altyapı yok diyordu. Suyla ilgili ciddi bir sorun vardı. Suyun kalitesi ve pahalı oluşuyla ilgili, çevreyoluyla, kültür ve spor tesisleri, sosyal donatı alanları, Organize Sanayi Bölgesi, Milas’ın tanıtımıyla ilgili sorunlar ve Milas’ın ekonomisiyle ilgili bir kısır döngü vardı. Biz o dönemde bu işlerin hepsini tespit ettik.

2009’da seçilir seçilmez İller Bankasıyla altyapı ile ilgili anlaşma imzaladım. İller bankasıyla yaptığımız anlaşma, bir kalemde, Türkiye’de, İller bankasıyla yapılmış en büyük anlaşmalardan bir tanesidir. Bu, 272 kilometrelik bir kanalizasyon şebekesi hat anlaşmasıdır. O altyapı çalışmasıyla, buradan İzmir’e kadar bir hat döşedik ve oradan da Selçuk’a kadar bu hattı devam ettirmiş olduk. Milas için çok önemli bir projeydi, bu. Bu proje 1,5 yıl sürdü. Biz, bir yılda da hat için kazılan yerlerin üstünü toparladık. Bu proje için İller Bankası bize önce Japon kredisi verdi. Daha önce arıtma tesisi için dövize bağlı bir kredi alınmış ve kur artışlarından dolayı belediye olarak taksitleri ödemede zorlanmış ve başımız ağrımıştı. Bu nedenle, yabancı krediyi kabul etmedim. O günkü İller Bankası bölge yönetimi, ‘biz senin kahrını çekemeyiz, senin dosyayı rafa kaldırıyoruz,’ dedi. Çok kısa zaman sonra kendileri geldi, TL kredisi bulduklarını ve projeye devam edebileceklerini söylediler.

Projeye 2014 seçimlerinden hemen önce başladık. Hatta seçimden önce başlama, şebeke çalışmalarından dolayı çevre rahatsızlığı çok olur, bak seçimi kaybedersin; çalışmalara seçimden sonra başla diyenler oldu. !Bugüne kadar zaman kaybı çok oldu zaten, ben başlayacağım, zararı yok ben kaybedeyim ama Milas kaybetmesin,’ diye yanıt verdim. 2014 seçimlerinde Muğla Büyükşehir olunca, bu çalışmalar MUSKİ’ye geçti ve onlar sürdürdü. Bu projenin uygulanması ve sonuçlanması Milas için büyük bir şanstır.

Balavca Deresi Sorunu

Buradaki tek sorunumuz Balavca Deresinin ıslah edilmemiş olmasıdır. Bu da yeni gündemimiz. Geçen hafta ODTÜ ile Bilgili ulusal düzeyde proje fikir yarışmasının protokolünü imzaladık. ODTÜ kanalıyla Türkiye çapında Balavca’nın ıslahı, restorasyonu ve peyzajıyla ilgili ulusal yarışma başlattık. Bu süreç 6 ay kadar sürecek. Yıl sonuna kadar sonuçlanacak. Proje yapmamıza rağmen o projeyi bizim uygulama yetkimiz yok. Balavca ile ilgili DSİ ve Büyükşehir’den birisi sorumlu. Her iki kuruluş, dereden ben sorumlu değilim diyerek topu diğerini üzerine atıyor. Bir tek gerçek var; Milas Belediyesi derenin içine giremiyor. Milas Belediyesi ancak çevre düzenlemesiyle yetkili. Şimdiye kadar bekledik; ne Büyükşehir’den ne de DSİ’den bir kıpırdanma geldi. Biz bir çoban ateşi yakalım artık dedik. Balavca şu haliyle bile iyi değil. Sıcaklar bastırınca kokmaya başlayacak. Temizlenmesi lazım. MUSKİ’ye durumu iletiyoruz.

Milas’a en modern altyapıyı yapsan bile Balavca ıslah edilmeden sistem iyi çalışmıyor. Balavca’nın bazı yerlerdeki seviyesi şebeke hatlarının üstünde kalıyor. Balavca’da mutlaka kot indirimi yapılması ve peyzaj düzenlemesiyle ıslah edilmesi gerekiyor. Bir kere Tabakhane’de Balavca deresi üzerindeki dükkânların yıkılması gerekiyor. Balavca’nın ıslah edilmesi kentleşmemiz açısından önemli, bir de altyapı sistemimin yüzde yüz tam verimli çalışması için çok önemli. Yağışlı havalarda Balavca’nın su seviyesi yükseldiğinde Milas’taki su Balavca’ya giremiyor. Bu nedenle mutlaka Balavca’nın kotunun düşürülmesi gerekiyor. Bunun için Balavca benim içimde bir ukde olarak kaldı. Büyükşehir olduktan sonra benim Balavca üzerinde olan yetkilerim bitti artık. Gönlümden geçen Milas’ın altyapısıyla Balavca’nın ıslahını da tamamlayabilmekti.  Bu da benim seçim öncesi vaatlerimden bir tanesidir.

Milas’ın bir spor ve kültür merkezine kavuşması, kentin imar planlarının yeniden ele alınıp düzenlenilmesi, çevreyolunun düzenlenilmesi, Akgedik Barajından Milas’a su getirilmesi, Milas’ın doğalgaza kavuşması, Organize Sanayi Bölgesinin tamamlanılması gibi birçok hedefim vardı. Bu hedeflerin çok önemli bir bölümünü gerçekleştirdik. Milas’ın altyapısından sonra Milas’ın üstyapısında modern kentleşmenin gerektirdiği bir işlevselliği ve görselliği aslında kısmen de olsa sağladık. Şimdi hedeflediğimiz yeni başka projeler var.

Muğla 2014 yılında Büyükşehir statüsüne kavuştu. İlçe belediyelerinin birçok yetkisi ellerinden alındı veya kısıtlandı.  Büyükşehir uygulaması, sisler açısından, ilçe belediyeleri açısından ne gibi sıkıntılar yarattı? Bu yasa değişmeli mi?

Bu yasanın lehinde ve aleyhinde görüşler var. Ben, baştan beri aleyhinde olanlardanım. Büyükşehir olma sürecinde gerek bakanlığın gerekse Türkiye Belediyeler Birliğinin ya da diğer kurum ve kuruluşların yapmış oldukları birçok seminere katıldım. Bu seminerlerde bu konuyla ilgili sorunları dile getirerek, aldığım yanıtlarla, kafamdaki soru ve sorunlara çözüm bulmaya çalıştım. Büyükşehir olmanın hizmet anlamında bir yararı var ama bu uygulamadan sonra ilçe belediyelerinin güç kaybettiğini söyleyebiliriz. Büyükşehir olmadan önce biz Milas Belediyesi olarak Muğla ilinde hem ekonomik hem de işlevsellik olarak en üstte ve en güçlü belediyelerden birisiydik. Büyükşehir olduktan sonra neredeyse en güçsüz belediyelerden birisi haline geldik. Niye? Türkiye’de köy sayısı en fazla ilçelerden birisiyiz; Türkiye’de 10. Sıradayız bu konuda. Bu köylerin hepsi emlak vergisinden muaf hale getirildi. Büyük bir hizmet alanına vergi toplayamadan hizmet götürme zorunluluğu ile karşı karşıya kaldık. Belli dönemler maaş ödeyemez hale geldik. Yetkiler bakımından da sıkıntılar var. İlk seçildiğimde, ilk girdiğim işlerden birisi Milas imar planlarının revizyonuydu.

18 ayda Milas’ın imar planları revizyonunu tamamladık. Şimdi 1/1000’lik yetki ilçede, 1/5000’lik yetki Büyükşehir’de. Mesela şu anda biz ilden(Büyükşehir’den); Ören, Güllük, Boğaziçi, Kıyıkışlacık, Kazıklı bölgeleri imar planlarının revizyonunu lokal olarak bekliyoruz. Örneğin Büyükşehir olalı 10 sene oldu, daha Ören’in imar planının tamamlayamadık. Eskiden hem 1000’lik hem 5000’lik imar planları yapma yetkisi ilçe belediyelerinde olduğu için; bir meclis toplantısında hem 1000’liği hem 5000’liği geçirebiliyorduk. Bazı durumlarda biz burada karar alıyoruz orada reddedilebiliyor. İşlerimiz aksıyor.  Büyükşehir uygulamasının, ilçe belediyeleri açısından çok verimli ve yararlı olduğunu söyleyemiyorum. İlçe belediyeleri olarak, artık protokol belediyeleri haline geldik. Büyükşehir yasası, büyük ölçüde yerinden yönetim ilkesini zedelemiştir. Milas belediyesi olarak, büyükşehir yasasından önce daha aktif ve daha verimli olduğumuz düşüncesindeyim.

(Devam edecek)