Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün yaptığı duyuruya göre, Kuzey Afrika üzerinden gelen sıcak hava dalgası ile birlikte çöl tozları da Türkiye’ye taşınmış durumda. 25 Nisan Perşembe gece yarısı başlayan toz taşınımının 26 Nisan gece yarısına kadar iki gün boyunca sürmesi bekleniyor.

Avrupa Orta Vadeli Hava Tahminleri Merkezi - Copernicus Atmosfer İzleme Servisi’nden alınan verilere göre, Türkiye’nin güney kıyılarında Mersin’den kuzey batıda İstanbul’a kadar uzanan bir hat üzerinde yüzey toz konsantrasyonu hassas düzeye çıkmış durumda. Günlük ortalama toz konsantrasyonu Sinop’ta 173 µg/m³ ile en yüksek seviyede. Sinop’u İstanbul (166 µg/m³) Afyonkarahisar (165 µg/m³), Zonguldak (159 µg/m³) ve Ankara (154 µg/m³) izliyor. Mevzuata göre, toz konsantrasyonu (PM10) günlük olarak metreküpte 50 mikrogramı (µg/m³) geçmemeli.

Temiz Hava Hakkı Platformu yaptığı yazılı açıklamada, bebeklerin, çocukların ve yaşlıların tozdan en çok etkilenen yaş grupları olduğunun altını çizdi; kronik solunum yolu hastalıkları (astım, bronşit, KOAH vd), kalp damar rahatsızlıkları ve diyabet gibi kronik sağlık sorunları olan kişilerin toza karşı daha hassas olduğunu hatırlattı. Platformun açıklamasına göre, çöl tozu fırtınaları sırasında astım atakları artabilir, solunum güçlüğü yaşanabilir. Ayrıca toz ciltte de hassasiyete ve tahrişe neden olabilir.

Ne yapmalı?

Temiz Hava Hakkı Platformu, başta en çok etkilenecek bebekler, çocuklar ve yaşlılar ile kronik hastalıkları olanlar olmak üzere mümkün olduğunca dışarı çıkılmamasını öneriyor. Konutlarda ve seyahat halindeyken araçlarda pencereler ve klimalar kapalı tutulmalı.

Dışarı çıkmak zorunda olan kişiler maske kullanmalı.

Yerel idareciler, acil durum eylem planları çerçevesinde, havaya sürekli toz salan kömürlü termik santraller ve fabrika benzeri tesisleri toz fırtınası sırasında kapatmak gibi, havadaki toz miktarını düşürecek önlemler alabilir.

Hava kalitesindeki düşüşe bağlı olarak ortaya çıkabilecek sağlık sorunlarının yanı sıra, toz taşınımı ve çamur şeklinde yağış nedeniyle oluşabilecek görüş mesafesinde azalma ve ulaşımda aksamalar gibi olumsuzluklara karşı da dikkatli ve tedbirli olunmalıdır.