İkizköy Çevre Komitesi ve KARDOK Derneği, YK Enerji Genel Müdürü hakkında, yalan ve yanlış bilgilerle kamuoyunu ve adaleti yanılttığı gerekçesiyle Savcılığa suç duyurusunda bulundu. Akbelen orman nöbeti alanında basına yapılan açıklamada, “Geçen hafta basında çıktığı üzere,  YK Enerji Genel Müdürü M. Serhat Dinç hakkında TCK Madde 288 Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçu kapsamında Milas Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunduğumuzu da kamuoyuna teyit ederiz,” ifadeleri kullanıldı.

Açıklamada bölgede bulunan üç termik santralin yol açtığı ölümlerle ilgili şu bilgiler verildi: “Geçen hafta yayınlanan bir bilimsel rapora göre Yeniköy ve Kemerköy Termik Santralleri 1986’dan beri 35.195 kişinin erken yaşta ölümüne yol açtı. 36 yılda bu santrallerin yol açtığı toplam sağlık maliyeti 768,45 MİLYAR TL. Kömürün bedelini biz yaşamımızla ödüyoruz!”

İkizköy Çevre Komitesi ve Kardok Derneği tarafından, İkizköy gönüllü Avukatı İsmail Hakkı Atal’ın da katılımıyla Akbelen’de açıklaması yaıldı.  Açıklamada, Çevrede bulunan termik santrallerinin yarattığı çevre sorunları ve ölümler de somut verilerle ortaya konuldu.

Açıklama şöyle:

Yeniköy Kemerköy Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş. Genel Müdürü M. Serhat Dinç son birkaç aydır aynı açıklamayı tekrar tekrar, özellikle de İkizköy tarafından açılmış davaların bilirkişi tarihlerine yakın zamanlarda basına servis ediyor.

Ancak bu açıklamalardaki verilerin önemli bir kısmı yanlış ve kamuoyunu/adaleti yanıltıcı niteliktedir. Kimi iddialar adeta kamuoyunu tehdit eder niteliktedir. Aşağıda aylardır YK Enerji tarafından basına verilen açıklamalardaki verileri ve hakikatleri kamuoyunun dikkatine sunuyoruz.

Geçen hafta basında çıktığı üzere,  YK Enerji Genel Müdürü M. Serhat Dinç hakkında TCK Madde 288 Adil Yargılamayı Etkilemeye Teşebbüs Suçu kapsamında Milas Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunduğumuzu da kamuoyuna teyit ederiz. 

Enerji Arzındaki Sıkıntıların ve Fahiş Faturaların Çözümü Akbelen Ormanını Yok Etmek Değildir!

Bir süredir ülke genelinde yaşanan elektrik kesintileri hükümetin 20 yıldır yerel altyapı ile birlikte yenilenebilir enerji santrallerini teşvik etmekten çok ithal kömür/doğalgaz santrallerine öncelik vermesinden; ithal kömür/doğalgaz fiyatlarının küresel düzeyde artmasından ve hükümetin uluslararası enerji anlaşmalarındaki basiretsiz tutumundan kaynaklanmaktadır. 2020 yılı kesinleşmiş verilerine göre elektrik üretiminde yüzde 43,6 oranında ithal kaynak kullanılmıştır. 2021 yılında su gelirlerinin düşmesi ile birlikte bu oranında artması yüzde 48-50 arasında gerçekleşmesi beklenmektedir.

Bu yanlışların, beceriksizliklerin bedelini #AkbelenOrmanı'na; biz İkizköylüler’e ödetemezsiniz!

İnsanlarımızın canına tak eden fahiş faturaların içinde kömüre verilen yüksek teşvikler, yüksek alım garantileri, şirketler tarafından ödenmeyip kamuya dayatılan özelleştirme kredi borçları, hepsi var!

YK Enerji’nin sadece 2020 yılında net kârı 180 milyon Dolar! İstihdam ediyorum diye övüne övüne bitiremediği santral ve madendeki emekçilere ödediği toplam para 12 milyon Dolar. Yani bu iki şirketin sahibi iki kişi, 3000 kişinin tam 15 katı para kazanmış bir yılda!

Bu emekçiler ve biz tüm İkizköylüler Yeniköy Kemerköy termik santrallerinin ve madenlerinin tozundan, zehrinden soluyup hastalanıp, ölüyoruz. Üstüne bir de fahiş elektrik faturaları ödüyoruz!

Süslü sözlere gerek yok. Bu haksızlık böyle süremez. Bu talan duracak. Her şeyden önce #AkbelenOrmanınıVermeyeceğiz!

İşte YK Enerji Genel Müdürünün aylardır medyaya servis ettiğin yalanlar ve işin gerçeği:

YENİKÖY VE KEMERKÖY TERMİK SANTRALLERİ, TÜRKİYE ELEKTRİK ARZI AÇISINDAN ÖNEMLİ MİDİR?

SANTRALLERİN KURULU GÜÇTEKİ PAYI

-Türkiye’de elektrik enerjisi üretimi kurulu gücü Aralık 2021 itibariyle 99.819,6 MW’a ulaşmıştır.

-Yeniköy ve Kemerköy Termik Santrallerinin toplam kurulu gücü 1050 MW’dir.

-YK Enerji’nin bu iki santrali ülkedeki toplam kurulu gücün sadece %1’ini oluşturmaktadır.

SANTRALLERİN ELEKTRİK ÜRETİMİNDEKİ PAYI 

Yeniköy ve Kemerköy termik santrallerinin Türkiye’nin enerji arzındaki payını YK Enerji Genel Müdürü bazı kaynaklarda %5 (https://www.aa.com.tr/tr/sirkethaberleri/enerji/yk-enerji-insan-hayati-ve-dogayi-on-plana-aliyor/662371),bazı kaynaklarda %2,5 (https://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/yangina-hazirlikta-2-faza-gecildi-41924078),  bazı kaynaklarda ise %2 (https://www.ykenerji.com.tr/tr/haber/yk-enerji-genel-muduru-mesut-serhat-dinc-trt-haberde) olarak iddia etmektedir.

Bu iki santral Türkiye’nin toplam elektrik üretiminin:

-2018 yılında % 1,06;

-2019 yılında % 1,48;

-En fazla ise 2020 yılında % 1,7’sini gerçekleştirmiştir.

TÜRKİYE’NİN KAYIP KAÇAKLA İMTİHANI

Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu’na göre Türkiye’de halen %12’nin üzerinde kayıp kaçak oranı vardır. Bu kayıplar önlendiğinde Yeniköy veya Kemerköy termik santralleri gibi 10 santral daha kapatılabilir ve elektrik arzında sorun yaşanmaz.

TÜRKİYE’DE ELEKTRİK ARZI ENTERKONNEKTE SİSTEMLE YAPILMAKTADIR

Dünyanın çoğu yerinde olduğu gibi Türkiye'de de elektrik şebekesi enterkonnekte sistemle aslında tek bir parçadır. Ülkedeki tüm elektrik üretim santralları ve tüketim merkezleri, “İletim Hattı” olarak tanımlanan 380 kV yüksek gerilim hatlarıyla ve transformatör merkezleriyle bir şebeke halinde birbirine bağlıdır. Bu şebeke ya da ağ, elektrik üretim santralları, trafo merkezleri ve bunları birbirine bağlayan hatlarla bütüncül bir sistemdir. Bu sisteme enterkonnekte sistem adı verilir. Elektrik talebine ve santrallerin arz durumuna göre Türkiye Elektrik İletim AŞ tarafından bu sistem işletilir ve bir santralin devre dışı kalması durumunda yedek kurulu güç kapsamında başka bir santral devreye alınır.

Ayrıca ülkede elektrik tüketiminin çok üstünde elektrik üretim kapasitesi olduğundan herhangi bir elektrik üretim santrali devre dışı kaldığında, enerji arzında sorun yaşanmaz. Türkiye’de TEİAŞ’ın son üç yıllık istatistiklerine bakıldığında puanta (yılın en yüksek tüketim miktarına) göre iki kat daha fazla elektrik üretebilecek kurulu güç olduğu görülecektir.

Üstelik kurulu güçte, elektrik üretiminin toplumsal maliyetleri çok daha düşük olan  yenilenebilir enerjinin payı hızla artmaktadır.

Dolayısıyla bu iki santralin elektrik üretmemesi diğer bir deyişle sistemden çıkması YK Enerji Genel Müdürü’nün iddia ettiği gibi ülkenin, ya da yine açıklamada ifade edildiği gibi bölgesel olarak İzmir, Aydın, Muğla illerinin elektriksiz kalmasına neden olmaz. YK Enerji A.Ş. Genel Müdürü’nün basın açıklamasında ifade edildiği gibi Yeniköy ve Kemerköy termik santrallerinin ülkemiz ve bölge adına "son derece" hayati bir önemi yoktur. Bu ifade dayanaksız, yanlış ve yönlendirici bir ifadedir.

YK ENERJİ’NİN İŞLETTİĞİ KÖMÜR MADENİ SAHALARINDA 7-8 AYLIK KÖMÜR KALDIĞI İDDİASI

YK Enerji Genel Müdürü Ekim 2021-Aralık 2021 tarihleri arasında birkaç kez benzer ifadelerle yayınladığı basın açıklamalarında “Bugün kömürümüz var; ancak yürütmeyi durdurma kararının devamı arzda sıkıntı yaratacak. 7-8 ay içinde bunun sonuçlarını yaşayabiliriz.  İzmir, Muğla ve Aydın başta olmak üzere bu durum tüm Türkiye’yi etkileyebilir. Barajlardaki su seviyesinin de düşük olduğu dönemlerde de bu risk artıyor.  İthal kömürdeki fiyat artışını da düşünürsek, güvenilir yerli kaynağı kaybetmeyi millet olarak istemeyiz” şeklinde kamuoyuna aba altından sopa gösteren, mahkeme heyetini ve bilirkişi heyetini baskı altına almaya yönelik açıklamalar yapmaktadır.

Aralık 2020 tarihinde maden sahalarının genişletilmesi projelerinin ÇED muafiyetinin iptali istemi ile İkizköylü yurttaşlar olarak açtığımız ve Muğla 3. İdare Mahkemesi tarafından yürütülen davada Aralık 2021 tarihinde mahkemeye sunulan bilirkişi raporunda:

“İleriki 2-3 yıl sonrasında her iki santralin ihtiyacı olan toplam max. 30.000 ton kömürün tamamının İkizköy- Işıkdere açık ocak işletmesinden karşılanacağı belirtilmektedir,” denmektedir.

Böylece, halihazırda işletmedeki saha olan Işıkdere Sahası’nın günlük toplam 30.000 ton kömür ihtiyacını en az 2 yıl boyunca karşılayabilecek rezervi olduğu bilirkişi incelemesi sonucu resmi olarak ortaya konmuştur.

Ayrıca yine aynı bilirkişi raporu kapsamında YK Enerji’nin işletmesi altındaki Hüsamlar ve Belentepe sahalarında da kömür üretimi yapıldığı bilinmektedir. Raporda:

“Yeniköy Kemerköy Elektrik Üretim ve Dağıtım A.Ş tarafından işletilmekte olan termik santral projesi kapsamında özelleştirmeyle alınan İkizköy Işıkdere, Belentepe ve Hüsamlar kömür sahalarında Madencilik faaliyetleri; başlangıçtan şu ana kadar açık ocak madenciliği şeklinde yapılmaktadır.

(…)

Kemerköy Termik Santraline Belentepe ve Hüsamlar açık Ocaklarından %50 linyit kömürü verilmekte olduğu ve İkizköy- Işıkdere açık ocağından da kalan ihtiyacının % 50 sinin verilmekte olduğu öğrenilmiştir.

Hüsamlar ve Belentepe Açık Ocaklarından üretilen linyit kömürlerinin sadece Kemerköy Termik Santraline verilmekte olduğu; İkizköy -Işıkdere Açık Ocağından üretilen linyit kömürlerinin ise hem Yeniköy Termik Santraline hem de Kemerköy Termik santraline verilmekte olduğu;

İleriki yıllarda ise; Belentepe sahasının 2022 yılında, Hüsamlar sahasının ise 2023-24 yıllarında kömürlerinin biteceği ve kömür üretiminin tamamlanacağı; Hüsamlar-Belentepe kömürleri bittikten sonra ise Kemerköy Termik Santralinin linyit kömürü ihtiyacının tamamının İkizköy Işıkdere havzasından karşılanacağı öğrenilmiştir,”  denilmektedir.

Mahkeme bilirkişi raporu ışığında, YK Enerji genel Müdürü’nün maden işletmelerinde 7-8 aylık kömür kaldığını ve bunun elektrik üretimini sekteye uğratacağını iddia eden sözleri tamamen asılsız ve kamuoyu ile mahkemeyi yönlendirmeyi hedefleyen açıklamalardır.

YENİKÖY VE KEMERKÖY TERMİK SANTRALLERİNİN BACA GAZI EMİSYONLARININ ÖNEMLİ MİKTARDA DÜŞTÜĞÜ İDDİASI

YK Enerji Genel Müdürü; Kemerköy Termik Santralinde, baca, kazan ve filtreleme çalışmalarıyla insana ve doğaya saygılı yatırımlar sürüyor. 270 milyon Euro’yu bulan yenileme yatırımı sayesinde santral çevresinde emisyon değerleri önemli oranda düştüğünü ifade etmektedir.

Oysa 210 MW’lık üç üniteden (toplam 630 MW) oluşan Kemerköy Termik Santralindeki yenileme çalışmaları için yapılan sözleşmenin 2019 yılında duyurulmuş olmasına rağmen, 2020 yılı itibariyle sadece tek bir ünitenin yenilenmesinin tamamlanmış olduğu, 2021 yılında ise tamamlanan bir yenileme çalışması olmadığı ETKB Enerji İşleri Genel Müdürlüğü tarafından ön kabulü tamamlanmış ve devreye alınmış elektrik üretim tesislerinin EPİAŞ Şeffaflık Platformu’ndaki güncel listesinden tespit edilebilmektedir. Bu durumda YK Enerji’nin Yeniköy ve Kemerköy Termik santrallerinin toplam kurulu gücü göz önünde bulundurulduğunda, 2014 yılında imzalanan özelleştirme sözleşmesinde yapılacağı taahhüt edilmiş yenileme çalışmalarının özelleştirmeden sonraki yedi yıl içerisinde sadece %20’sinin tamamlandığı görülmektedir.

Ayrıca, sektör uzmanlarının meslek kuruluşu olan Makine Mühendisleri Odası MMO’ya göre, 01.01.2020’de çevre izinleri yenilenen Yeniköy ve Kemerköy Termik Santrallerinin iyileştirmesi için sözleşmeler bu tarihte yapılmıştı, çalışmalar başlamıştı. Ancak izinlerin alındığı tarihte, IC İçtaş - Limak ortaklığındaki YK Enerji’ye ait bu iki santralde hiçbir iyileştirme tamamlanmamıştı. Yine MMO’ya göre Haziran 2019'dan itibaren geçerli olan sınır değerlerin karşılanabilmesi için toz ve BGKA iyileştirmesi ve ilave BGAA kurulması çalışmaları devam ediyor. (2020 sonu itibarıyla 5 üniteden sadece 1 ünite tamamlandı, sonuncu ünitenin 2022 sonunda bitirilmesi planlanıyor.) Yani 2019 yılında uyum gösterilmesi gereken Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği’nde belirlenmiş hava kirletici emisyonlarına dair sınır değerleri tutturamadığı halde bu santraller “çevre izni” almış durumdadırlar. (https://www.kmo.org.tr/resimler/ekler/1e6d6396aff3057_ek.pdf)

ŞİRKETİN SÜRDÜRÜLEBİLİR MADENCİLİK YÜRÜTTÜĞÜ İDDİASI

YK Enerji Genel Müdürü, Orman Genel Müdürlüğü ile Ağaçlandırma Sözleşmesi imzaladıklarını ve bu kapsamda ülke genelinde 450 bin fidan dikimi gerçekleştirdiklerini ifade etmektedir. Kömür sahalarının sürdürülebilir madencilik ilkelerine paralel işletildiğini, madencilik faaliyeti biten bölgelerde doğaya kazandırma ve sahaların rehabilitasyon projeleri yaptıklarını iddia etmektedir.

Başka bir haberde 22 bin zeytin ağacı diktiklerini de iddia eden YK Genel Müdürü, şunları gizlemektedir:

-Milas’ta madencilik faaliyeti biten sahalar için üretilen rehabilitasyon projesi kapsamında hiçbir ağaçlandırma ve yeniden doğaya kazandırma çalışması yapılmamıştır.

-Şirket tarafından dikildiği iddia edilen 22 bin zeytin ağacı, özelleştirme öncesi TKİ tarafından dikilmiştir. (Türkiye Kömür İşletmeleri Kurumu 2012 Yılı Faaliyet Raporu)

-Şirketin 2017 yılında kamulaştırma yoluyla ele geçirdiği İkizköy Işıkdere mevkiinde 20 bin zeytin ağacı kömür madeni için yok edilmiştir.  Kamulaştırma sonrası ne kadarlık bir ormanlık alanda kaç ağacın yok edildiği bilinmemektedir. 

-Şirket hâlihazırda en az 35 bin zeytin ağacının bulunduğu İkizköy, Çamköy ve Karacahisar mahallelerinde toplam 3000 dönümlük zeytinlik ve tarım arazisini satın alarak ya da kamulaştırarak maden sahası açmak istemektedir.

-Şirket hâlihazırda 780 dönümlük yaşlı ve doğal bir kızılçam ormanı olan Akbelen Ormanı’nı yok ederek maden sahası açmak istemektedir. Yok edilen ağaçların yanı sıra dikkat edilmesi gereken tüm orman ekosisteminin madencilik için ortadan kaldırılacağı gerçeğidir.

ARTIK YETER! YANLIŞ/KÂR ODAKLI ENERJİ POLİTİKALARINIZIN BEDELİNİ DAHA FAZLA BİZ ÖDEYEMEYECEĞİZ

Geçen hafta yayınlanan bir bilimsel rapora göre Yeniköy ve Kemerköy Termik Santralleri 1986’dan beri 35.195 kişinin erken yaşta ölümüne yol açtı. 36 yılda bu santrallerin yol açtığı toplam sağlık maliyeti 768,45 MİLYAR TL. Kömürün bedelini biz yaşamımızla ödüyoruz!

Yine bir keşif öncesi YK Enerji Genel Müdürünün basına servis edilen kamuoyunu yanıltmaya, manipüle etmeye ve mahkemeyi etkilemeye yönelik açıklamalarını görüyoruz. Yukarıdaki açıklamalarımız kamuoyunun doğru bilgilendirilmesi ve şirketin yaratmak istediği algıyı etkisiz kılmaya yöneliktir. YK Enerji Genel Müdürü Serhat Dinç hakkında adil yargılamayı etkilemeye çalışmak suçundan suç duyurusunda bulunduk. 

Yine de şirkete en iyi cevabı İkizköylüler ve İkizköy’ün Dostları, Akbelen Ormanı’nda 8 Şubat’ta yapılacak olan bilirkişi keşfinde Akbelen’de bir araya gelerek verecektir.

Akbelen Ormanını Vermeyeceğiz!

Arşiv Fotoğraflar: https://drive.google.com/drive/folders/1HWSq5eaY4Fd2_6Wc86XLIx2_T4PhAXjB?usp=sharing

İletişim:

Deniz Gümüşel, İkizköy Çevre Komitesi üyesi, 0533 620 5838

Avukat İsmail Hakkı Atal, KARDOK Derneği Avukatı, 0 532 446 4732