2021 yılında, “Muhbirliğin adeta meslek gibi icra edilmesine” olanak sağladığı Sayıştay tarafından tespit edilen Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB), 2022 yılında da muhbirliğe çanak tuttuğu ortaya çıktı. 2021’de 11,6 milyon TL’lik ihbar ikramiyesi dağıtan ancak vergi tahsilat oranını artıramayan GİB’in, 2022’de ise 12,4 milyon TL’lik ihbar ikramiyesi dağıttığı öğrenildi. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın Sayıştay’ın 2021 yılındaki denetimleri ile açığa çıkarılan skandal uygulamayı 2022 yılında da sürdürdüğü belirlendi.

Başkanlığın, 2022 yılında da “İhbar ikramiyesi” adı altında milyonlarca lira para dağıttığı ancak vergi tahsilat oranının halen yüzde 80’e dâhi çıkarılamadığı bildirildi. Muhbirlere 12,4 Milyon TL Gelir İdaresi Başkanlığı’nın verilerine göre, 1 Ocak 2022 ile 31 Aralık 2022 tarihleri arasında 251 kişi ihbar dilekçesi kaleme alarak başkanlığa ulaştırdı. İhbar dilekçeleri karşılığında 251 kişiye toplam 12 milyon 390 bin 551 TL ihbar ikramiyesi ödendi. Başkanlığın, “İhbar ikramiyesi” adı altında yaptığı ödeme, 2022 yılında 2021 yılına oranla yüzde 6 arttı.

2021 yılında, Sayıştay’ın da “Muhbirliğin meslek gibi icra edilmesine olanak sağlanıyor” tespitiyle dikkati çektiği ihbar ikramiyesi ödemesi ise kayıtlara, 11 milyon 674 bin 279 TL olarak geçti. İhbar ikramiyesi ödemesinde yaşanan yüzde 6’lık artışa karşın vergi tahsilatı aynı oranda artırılamadı. 2021 yılı cari döneminde tahakkuk edilen verginin yüzde 74,2’lik bölümü tahsil edilebilirken 2022 yılında bu oran yalnızca yüzde 4,3’lük artış ile yüzde 78,5’e yükseldi.

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 2022 yılına yönelik faaliyet raporunun, “Tehditler” bölümünde de ihbar mekanizmasının suiistimal edildiğinin itirafı niteliğinde ifadeler kullanıldı. Raporda, “İhbar ve şikâyet mekanizmalarının amaca uygun kullanılmaması” ve “Vergi yükünün ve toplanan vergi gelirinin adil olmadığına ilişkin olumsuz algı”, tehdit içeren unsurlar olarak sıralandı. Teşvik Olmaktan Uzaklaştı Sayıştay, 2021 yılı denetimlerinde vergi ihbar mekanizmasının işleyişine dikkati çekti.

GİB’in mali raporlarını mercek altına alan Sayıştay denetçisi, “Bu tablo göstermektedir ki muhbirlik, bazı kimseler tarafından adeta meslek gibi icra edilmektedir” ifadesi ile skandalın ulaştığı noktayı gözler önüne serdi. Sayıştay raporunda, ihbar ve şikâyet mekanizmasının bir teşvik mekanizması olmaktan uzaklaştığı kaydedildi.

Kaynak: CHP Haftalık Bilgilendirme Raporu, 10-16 Nisan 2023