MEHMET ERDAL

4 Ekim Dünya Hayvanları Koruma Gününde, Datça Belediyesi ile Datça Kent Konseyi Hayvan Hakları Çalışma Grubu arasında protokol imzalandı; ortaklaşa hazırlanan protokolün dün (04.10.2025) saat 14.30 gibi Datça Belediyesi Geçici Hayvan Bakım Evi'nde Datça Belediye Başkanı Aytaç Kurt ile Hayvan Hakları Grubundan Nejla Okyay tarafından imzalanması sırasında CHP Datça İlçe Örgütü Başkanı Sezai Öz, Datça Kent Konseyi Başkanı Aytekin Erdoğan, CHP Datça Belediye Meclis Grup Üyeleri Mutlu Gündoğan, Melike Işıktekin, Yüksel Temel, Tuna Özalp, Bekir Çümen ve Yağmur Ülker ile çok sayıda hayvansever ve Datçalı hazır bulundular.

GEÇİCİ HAYVAN BAKIM EVİ, SADECE KÖPEKLER İÇİN

Protokolün imzalanacağı duyurulan Datça Belediyesi Geçici Hayvan Bakım Evi ile ilgili bilgi alabilmek için bir arada duran CHP Datça Belediye Meclis Üyesi Melike Işıktekin'e, Datça Belediyesi Veteriner Hizmetleri Müdürü Ali Gültekin'e ve ilk kez karşılaştığım belediyenin sözleşmeli veterineri Ahmet Bora Deveci'ye mikrofon tuttum.

Bakım evinin içerisine ilk adım atıldığında göze batan, yapımın devam ettiği idi. Barınakta şu an 50 köpek olduğunu söyleyen veteriner Bora beye göre, bu bakım evinde hem köpeklerin hem de kedilerin bakımı yapılabilecek ama sadece köpekler kalabilecekti. Barınaktaki köpeklerden barınağa geldikten sonra yavrulayan yokmuş ama yavrulu getirilen varmış. “Burada yavrulamanın önüne geçmeye çalışıyoruz.” diyor. Konuşmaya başladığımız yerde 7 barınak vardı. Arka taraflarda da barınaklar varmış. “Şöyle izah edeyim” diyor, dolaşmaya başlıyoruz. Barınağın giriş kısmında zemine yeni beton dökülmüş yerleri işaret ederek bu yerlere yapılacak yapıların hangi amaçla kullanılacağından başlayarak barınağa getirilen bir hayvanın nerede hangi işlemi göreceğini (yeni gelen/müşahede bölümü, anneli yavrulu bölümü, ameliyat sonrası iyileşme bölümü, hasta köpek bölümü, iyileşen köpeklerin, yani sahiplenilecek köpeklerin konulduğu bölümleri) anlattı. Her gün 2 saat, isteyen vatandaşlar gelip barınağı ziyaret edebileceklermiş. Sahiplenmek isteyenler, istedikleri köpeği sahiplenebilecekmiş. Sahiplenmede herhangi bir şartın olup olmadığını sordum. Varmış: Sahiplenmek isteyen vatandaş bağımsız bir konutta yaşamıyor ise aynı binada yaşadığı komşularından yazılı izin alması gerekiyormuş.

Ali Gültekin'in verdiği bilgilere göre kediler ile ilgili başvuruların hiçbirisi geri çevrilmiyordu. Kedilerini kısırlaştırmak ya da herhangi bir sorunu nedeniyle bakımını yaptırmak isteyenler, belediyeye başvurabilirler ya da doğrudan buraya gelebilirlerdi; bunun için önceden randevu alınması gerekmiyordu. Özellikle salı ve perşembe günlerini kedilerin kısırlaştırılması için planlamışlardı ama öncesinde ya da sonrasında da vatandaş kendi kedilerini ya da sokaktaki kedileri getirebilirdi. Kendilerine getirilen kediler bakımı, tedavisi ve kısırlaştırması yapıldıktan sonra kediyi getirenin bilgilendirilmesi çerçevesinde doğal yaşam alanlarına bırakılacaklardı. Kediler konusundaki uygulamaları bu çerçevede devam ediyordu.

VETERİNER HİZMETLERİYLE İLGİLİ HER TÜRLÜ YARDIM BEKLENİYOR

Eylül ayındaki basını bilgilendirme toplantısında “Barınağı, yapımı bittikten sonra basına açalım” diyen Datça Belediye Başkan Yardımcısı Mutlu Gündoğan'a “İlgili arkadaşlar, 'Kedilerin bakımı, aşılanması ve kısırlaştırılması konusunda bir kampanya başlatacağız ama bugünkü protokolün imzalanmasını bekledik.' diyorlar.” dedim. Mutlu Gündoğan, “Ağustos ayının ilk haftasında Datça Kent Konseyi'nin Hayvan Hakları Çalışma Grubu ile bir toplantı yaptık. Toplantıda, normalde ağustos ayını hedefledik ama havalar çok sıcak olduğu için, kedilerin bakımının çok zor olacağını söylediler, Eylül ya da Ekim ayına sarkıtma konusunda ortaklaşıldı. Şimdi elimizde aşağı yukarı 750-800 hayvana yetecek kadar ameliyat malzememiz var. İlacımızı aldık. Stoklarımız tamam. Haftada 200 kediyi kısırlaştırmayla ilgili bir proje geliştirmiştik. Bu konuda şimdi hayvanseverler ve kent konseyi çalışma grubu ile bir toplantı daha yapacağız. Startı vereceğiz; bize getirilen kedileri kısırlaştırıp evlerine göndereceğiz. Veterinerimizin bilgisi ve koordinasyonu çerçevesinde haftalık hedefimizi gerçekleştireceğiz. Kampanyanın ne zaman başlayacağı ve ayrıntısına dair bilgileri kamuoyu ile paylaşacağız.” dedi. Mutlu Gündoğan da yapımı devam eden barınakta sadece köpeklerin kalabileceğini söyledi. Kediler için ayrıca bir barınak yapma olanağı yoktu.

Bu barınağın maliyetini sordum. Herhangi bir rakam veremedi. Sadece, “Bayağı bir para gitti” dedi. Barınak için harcanan paranın tümü, belediye bütçesinden karşılanıyormuş. Şu ana kadar herhangi bir bağış yapılmamış. Bağışa açıkmışlar. Mama, ilaç vb. dışında nakdi bağış yapmak isteyenler, belediyenin “şartlı bağış” hesabına yatırırlar ise o yatırdıkları paralar, başkaca hiçbir yerde kullanılamazmış. Veteriner hizmetleri çerçevesinde her tür bağışa ihtiyaçları varmış. Belediyenin bütçesi belliymiş. “Bundan sonrası vatandaşın inisiyatifine ve işbirliğine bağlı” diyor. Datça'da en çok tartışılan bir konunun çözümü doğrultusunda belediyenin attığı bu somut adımı desteklemek, vatandaşımızın takdirine kalıyor.

KALICI “HAYVAN YAŞAM EVİ” DÜŞÜNÜYORUZ

Biraz ileride belediye başkanı Aytaç Kurt köpekleri izliyordu. Ona yaklaştım. “Başkanım, bu iyi bir iş olmuş. Çok şikayet edilen, çok tartışılan bir konuda oldukça maliyetli somut bir adım atmışsınız.” dedim. “Bir işi yaparken her şeyi, birden hesaplamak gerekiyor. Bu barınağı ileride buradan kaldıracağız. Kalktığı zaman burayı nasıl kullanabileceğimize kadar bir sürü hesap yapmak zorundayız. Burası, aslında geçici bir barınak. Asıl barınak için yer araştırılıyor. Bu konuda ilgili kurumlardan yer tahsisi talebinde bulunduk. Datça Yarımadası Özel Çevre Koruma (ÖÇK) Bölgesi. Böyle bir bölgede uygun yeri bulmak ayrı dert. Çünkü, o yerin elektrik, su, yol gibi alt yapısı da gerekli. Ağaçlık olması gerekir, ki hayvanlar güneş altında kalmasın. Araştırmalar devam ediyor. Datça'da doğal SİT var, Arkeolojik SİT var, o nedenle 'Burası olsun' diyemiyoruz. Bu nedenlerle ötelemek zorunda kaldık. Elimizde birkaç proje var, projeleri uygulayabileceğimiz uygun yeri bulamıyoruz. Hayvan Yaşam Evi düşünüyoruz. Bunun için yeterli bir alan, personel, araç, gereç... her şeyin olması gerekiyor. Datça'da 500 civarında hayvanın bir arada yaşayabileceği bir alanı yaratma çabasındayız. Fazla olanları Muğla Büyükşehir'e götürüyoruz ama onların da kapasitesi bir yere kadar.”

PROTOKUOL İMZALANDI

Protokol imzalanmadan önce başkan Aytaç Kurt ve ardından Kent Konseyi Hayvan Hakları Çalışma Grubundan Nejla Okyay kısa birer konuşma yaptılar.

Belediye başkanı Aytaç Kurt çok özet olarak “Sadece bir kedi, köpek, hayvan indirgemesi yapmadan diğer canlılar anlamında bunların da mücadelesini veriyoruz. Burası bir ada ve bu adada yaşayan bütün canlılar bizlere ait; sizlerle beraber, bunlara sahip çıkmak zorundayız. Biz de bugün, bu geldiğimiz süreçte, geçmişten bugüne özellikle köpeklerimizin, kedilerimizin bu coğrafyada sahipsiz bırakıldığını görüyoruz. Aslında bunların bir devlet politikası olması gerektiğini düşünüyoruz. Bunların yaşam alanları genelde sokaklar ve çevre alanları. Devletimiz, bu alanları tespit edip gerekirse belediyelere, gerekirse bakanlıklar üzerinden bu tahsisleri yapmalı, buralarda bakım ve yaşam alanları oluşturulmalı.”

Nejla Okyay da çok özet olarak “5199 sayılı yasada farklı değişiklikler yapıldı ve biz hayvanseverler olarak bunu ‘katliam yasası’ diye tanımladık. Bu bir yıllık süreç içinde, daha öncesinde biz buradaki derneğimizin kuruluşundan beri Datça Belediyesi ile birlikte çok güzel çalışmalar yaptık, belediyeden destek aldık, mamalarımızı karşıladık, kısırlaştırmaları özel veterinerlerle yaptığı anlaşmalarla sağladık. Ama yasanın çıkmasıyla birlikte ne yazık ki her iki tarafın da bir aksilik olup, eli kolu bağlanır oldu. Hem dernek hem kent konseyi sokak hayvanları çalışma grubu olarak bu yasaya karşı ne tür tedbirler alabiliriz, nasıl direnebiliriz diye belediye ile de sık sık görüşerek bir yol bulmaya çalıştık. Zaman zaman hırlaştık, zaman zaman anlaştık derken, çok iyi bir noktaya geldik, arkadaşlar”

Konuşmalardan sonra protokol imzalandı.

Dün itibarıyla yürürlüğe giren protokol “Amaç”, “Teşkilat Biçimi”, “Teşkilat Yönetimi”, “Dayanak”, “Çalışma Yeri”, Hayvan Hakları Çalışma Grubu ile Datça Belediyesi Veteriner Müdürlüğü'nün Çalışma Yöntemi” ve “Gönüllü Üyelerin Çalışma Yöntemi” başlığı altında 7 bölümden oluşuyor. 7. Bölüm de 18 paragraftan oluşuyor.

Karşılıklı olarak çok iyi niyetlerle ve oldukça ayrıntılı tartışılarak hazırlandığı anlaşılan protokolün, mevcut sorunu çözmede ne ölçüde yararlı olacağını ilerleyen günlerde göreceğiz.