Ulu Zeytin Ağaçları Derneği Başkanı ve Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Fen Fakültesi Fizik Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selçuk Aktürk gelişmelerle ilgili açıklama yaptı.

Aktürk’ün açıklaması şöyle:

2018 yılından beri anıtsal zeytin ağaçlarının görünür kılınması ve farkındalık oluşturmak için kişisel olarak çaba harcamaktayız. Konu ile ilgili olarak zeytin ağaçlarının sesini ülkemiz dışına da daha nasıl güçlü duyurabiliriz diye çözüm yolları ararken Kültür ve Turizm Bakanlığı Tanıtma Genel Müdürlüğü’nün “Avrupa Konseyi Kültür Rotaları-Zeytin Ağacı Rotası” konusuyla ilgili yazısı elimize ulaştı.

Muğla Valiliği İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nden alınan yazıda; ülkemizin 15 Ocak 2018 tarihinde taraf olduğu Avrupa Konseyi Kültür Rotaları Genişletilmiş Kısmi Anlaşması (EPA) uyarınca, Avrupa Konseyi kültür rotaları programının uygulanmasına aktif olarak dahil olduğu ve bahsi geçen kültür rotalarından birinin de "Zeytin Ağacı Rotası" olduğu ifade ediliyordu. İlgili yazının tarafımıza ulaşmasından sonra yol haritamız netleşmeye başladı.

Kişisel olarak sürdürdüğümüz faaliyetleri daha kurumsal yapıya kazandırmak ve Zeytin Ağacı Kültür Rotasına dahil olabilmek için zeytin ağacına gönül vermiş üyelerin bir araya gelmesiyle “Ulu Zeytin Ağaçları Derneğini” kurduk.

Doğal kültürel mirasımız olan anıtsal nitelikteki zeytin ağaçlarının görünür kılınması, korunması ve gelecek nesillere aktarılması konularında farkındalık yaratmak için ilk olarak Türkiye Turizm Tanıtım ve Geliştirme Ajansı (TGA) ile pek çok kez konu ile ilgili neler yapılabileceği hususunda fikir alış verişinde bulunduk. TGA’ nın yönlendirmesi ve desteği ile rotanın sahibi ilgili kurumla irtibata geçtik. Gerekli başvuru süreci ve değerlendirme sonucunda “Ulu Zeytin Ağaçları Derneği” “Supperting Member (Destekleyici Üye)” statüsünde ve 3200 yaşında olduğu bilimsel olarak kanıtlanan anıtsal zeytin ağacı “Ata Ağaç” rotanın ilgi noktası olarak “Associate Member (Ortak Üye) statüsünde rotaya dahil edilmiştir.

Bilindiği gibi Muğla ili özellikle Milas ilçesi ve çevresi antik dönemlerde pek çok uygarlığa ev sahipliği yapmış önemli kültürel, arkeolojik ve geleneksel değerlere sahip zeytin tarımı ve turizmin yapıldığı yerleşim alanıdır. Milas ilçesi ve çevresindeki antik kentler arasındaki bölgelerde binlerce yıl önceden günümüze kadar ulaşan zeytin tarımına ait pek çok önemli bulgu bulunmaktadır. Yörede antik kentler arasındaki farklı güzergâhlarda yaşları 2000-3000 üzerinde anıtsal zeytin ağaçları, pek çok zeytinyağı sıkım işliği, antik zeytin tarım terasları, antik tarım çiftlikleri gibi pek çok doğal kültürel miras bulunmaktadır.

Akdeniz bölgesinin ortak değeri olan zeytinin gelecek nesillere aktarılması için mutlaka korunması gerekmektedir.  Zeytine sadece tarım ürünü gözü ile değil de doğal kültürel miras gözü ile bakıldığında zeytin ağaçlarını gelecek nesillere aktarabiliriz. Binlerce yıl yaşayabilen zeytin ağacının gelecek nesillere aktarabilmesi için zeytinin tarım ürünü olmasının yanı sıra ekonomik kazanca dönüştürecek farklı başka mekanizmalara da ihtiyacı vardır. Üreticiler tarım ürünü yanı sıra zeytinden başka gelirlerde elde edebilirse zeytin ağaçlarına sahip çıkmaya devam edecektir düşüncesine sahibiz. Avrupa Konseyi Zeytin Ağacı Rotasına dahil olarak yörenin tanıtımının zeytin ağacı yoluyla da yapılmasının sağlanması ve yöreyi ziyaret edecek insanların yöre ekonomisine olumlu katkı yapacağı beklentisindeyiz.

Dünya üzerinde anıtsal bir zeytin ağacını görmek, o zeytin ağacına dokunmak, onunla geçmiş üzerine sohbet etmek ve gelecek planları yapmak için seyahat eden binlerce gezgin bulunmaktadır. Yöremizdeki kültürel miraslarımızı sadece yörede yaşayan insanların bilmesi yanı sıra dünyanın her tarafındaki gezginlerinde bilmeye ve görmeye hakkı vardır. Ortak değer olarak tanımlanan zeytin ağacını ve zeytin ağacı ile ilişkili tüm doğal kültürel mirası tüm gezginlerin bilmesi ve görmesi için tanıtıma ihtiyaç duyulmaktadır.

Kurulması düşünülen yapının temelinde; Anıtsal zeytin ağaçlarının ziyaret edilmesi,  Anıtsal zeytin ağaçlarından zeytin hasat turları ve zeytinin yağa işlenmesi, Antik çağda zeytinyağı işliklerinde üretim süreçlerinin izlenmesi, Gastronomi ve Gurme Turizmi kapsamında zeytinyağı tadımı ve yemek sanatı etkinlikleri, Zeytin temelli spor, sağlık, sosyal ve kültürel etkinliklerin yer alması planlanmaktadır.

İlgili kurum, kuruluş ve diğer STK’ lar ile işbirliği halinde gerçekleştirilecek projelerle zeytin temelinde de yörenin tanıtımının yapılması ve yöreye katkı sağlanması konusundaki inancımız tamdır.