MİLAS 8. ZEYTİN HASAT ŞENLİĞİNİN ARDINDAN

Söyleşi: Feray Albasan / Bafa Çevre Yaşam Kadın Girişimi Üretimi ve İşletme Kooperatifi

NEVZAT ÇAĞLAR TÜFEKÇİ

(Yazarın Notu: Milas Belediyesi tarafından düzenlenen 8. Milas Zeytin Hasat Şenliği 12-13 Kasım 2022 tarihinde gerçekleştirilmişti. Şenlikte, bir dizi söyleşiler yapmıştım. Bu söyleşilreden bazıları Milas’ın son 62 yılını incelediğim “Toplumsal Değişim ve Dönüşüm Sürecinde Kentleşme Örneği: Milas(1960-2022)” Sosyoloji Yüksek Lisans Tezinin yazımı nedeniyle beklemedeydi. Tezimin yazımını tamlayarak danışman hocaya teslim ettim. Bekleyen söyleşilerden ilkini yayınlıyorum. Süreyya Gürgün, Emine Çatalbaş Colins ve Hüseyin Tevfik Okçuoğlu ile ilgili söyleşileri de en kısa sürede yayına hazırlayacağım.)

-Kooperatifiniz ne amaçla kuruldu?

- Kadınlarımızın hepsi zeytin üreticisi. Onların zeytinlerini markayla birlikte daha iyi tanıtıp, satışını kolaylaştırmak. Kooperatifimiz, kaliteli ürün üretmek üzere kuruldu. Ayrıca bu kooperatifin bir misyonu da var; o da çevre. Çevre konularında da bizler çalışmalar yapacağız. Önce zeytin işimizi bir düzene koymak istiyoruz. Markamızı aldık. Etiket işlerimiz de şu anda devam ediyor. Onların satışına başladığımız anda çevre işlerine de gireceğiz. 

-Çevre konularında ne yapmak istiyorsunuz?

-Çevre konularında yapacağız çok şey var. Bafa halkına bu konuda tek tek bilgilendirmeler yapacağız. Eğitimler vereceğiz. Atıklarını doğru bertaraf etmelerini sağlayacağız. Yağlarını doğru yere vermelerini sağlayacağız. Çöp çıkarmamaları üzerine bir sistem kuracağız. Bafa’yı bu konularda pilot bölge yapacağız. Bafa’da bunu başaracağımıza inanıyoruz biz. Hatta hayvanların atıklarını bile doğru bertaraf edilmelerini sağlayacağız. Vatandaşlarımızı yönlendireceğiz. Tabi bu biraz zaman alacak. İkna etme süreci biraz zor olacak ve zaman alacak.

-İlk aşamada zeytin ve zeytinyağı konusuna mı ağırlık vereceksiniz?

-Evet, önce zeytin ve zeytinyağı. İlk önceliğimiz, bu! Zeytin ve zeytinyağının başında da sofralık zeytin var. Ben bunu 4-5 yıldır konuşuyorum. Önceki kooperatifte de bunu çok istedik ama olmadı. Burada, Bafa’da bunun için tesis kuracağız. Görüşmelerimiz devam ediyor.

-Sofralık zeytin üretimi konusunda Milas’ta bir eksiklik var mı?

- Milas’ta zeytin tesisi yok. Zeytinyağı tesisleri çok ama zeytin işleme ve paketleme tesisi yok. Çok beğenilen bir zeytinimiz var. Bizim zeytini öne çıkarmamız lazım. Sofralık zeytini Milas bölgesinde en iyi Bafalı kadınlar yapıyor.

-Bafalı kadınların yaptığı sofralık zeytin çeşitleri nedir örneğin?

- Kırma, yağlı zeytin, sele zeytin. Sadece bu kadar ama bunun daha birçok çeşidi var. Örneğin otellere gireceğiz. Otellerde kahvaltılık zeytinlerin çok sayıda çeşitleri var. Bu çeşitlerini de üretmek istiyoruz. Zeytinde katma değeri ne kadar yükseltebilirsek, oraya kadar gideceğiz.

- Kaç üyeniz var?

- Şu anda 10 üyemiz/ortağımız var.

- Az değil mi?

- Az tabi! Gene çok iyi. Yeni kurulan, 6 aylık bir kooperatifiz. Talepler var ama biz üretici olsun istediğimiz için bekletiyoruz. Bizim kooperatife üretici olmayan, ortak olamayacak. Mutlaka üretici olması lazım. Biz de onu markamızın altına alacağız ve ürününün satışını sağlayacağız. Bütün üretimler kooperatif adına yapılacak ve bizim denetimimizde olacak.  Kimse evinde üretim yapmayacak. Herkes üretimini kooperatif çatısı altında yapacak. Tek lezzet olacak ve ayrı ayrı aromalar/lezzetler olmayacak. Zeytin konusu böyle.

-Pazarlama konusu nasıl olacak?

- O konuda hiçbir sıkıntımız yok. Hatta Büyükşehir Belediyesiyle görüştük. Büyükşehir’in çok güzel bir pazarlama ağı var. Oranın zeytincisi olacağız örneğin. Onlar da bizim üretimi görmek istiyorlar. Onlar üretimde devamlılık istiyorlar. Bizim pazarlama konusunda bir korkumuz, sıkıntımız yok.

- Zeytinyağı konusuna daha sonra mı gireceksiniz?

- Hayır, onun yanında o da gidebilir. İkisini birlikte yürütebiliriz. Bu konuda bir engel yok. Zeytinyağımız biliniyor zaten. Onda tanıtım ihtiyacımız yok.

- Zeytinyağını hangi tesislerden elde ediyorsunuz?

- Yeni tesislerde. Bu sene erken hasat soğuk sıkım yaptık. Bizim zeytinyağı bu bölgede Eminem’den sonra ikinci zeytinyağıdır. Çok kaliteli bir zeytinyağı. Soğuk sıkımın başında kendimiz bekledik. Makinayı temizlettik. Yakınımızda en iyi fabrika hangisiyse zeytinimizi orada sıktırıyoruz.

- Bafa’nın kadınlarının çoğu üretici konumundadır aslında. Kooperatife ortak olma konusunda bir çekinceleri mi var, nedir durum?

- Öncede çok kooperatif deneyimleri olmuş. Önceki süreçlerde bu konuda başarısız olunmuş, hayal kırıklıkları yaşanmış. Tarımsal kalkınma Kooperatiflerinde borçlar kalmış üzerlerine. İkna etme çalışıyoruz, anlatıyoruz. Hissen kadar sorumlusun diyoruz. 500 lira ile ortaklık payın varsa, sen o kadar sorumlusun diyoruz. Katkı payın kadar sorumlusun desek de başkalarının telkiniyle uzak duruyorlar kooperatiften. İlk başta kooperatifi kurmak yedi kişiyi bulmakta bile zorlandık. Şimdi talepler başladı. Bizi sosyal medyada da görüyorlar. İyi bir noktaya doğru gidiyoruz. Başladılar gelmeye. Ürünlerini getirip satıyorlar.

- Olumlu gelişmeler, üye olmak isteyenlerin sayısını arttırıyor mu?

- Evet öyle. Çalışmalarımız, kooperatifin ismini duyurmaya başlaması, satışlarının olması; yeni insanları bize doğru çekiyor. Gidişatımız da iyi. “Baştan istemiyordum ama şimdi ortak olmak istiyorum,” diyorlar. Bu şenliği bekledik. Şenlikten sonra görüşelim dedik. Ortaklık için görüşeceğimiz kişiler var şu anda. Elli kadın ortaklı bir kooperatifi hedefliyoruz. Bafa’da bu olabilir. Olmalı.

- Bu sayıya ulaşabilir misiniz?

- Ulaşabiliriz.

- Sofralık zeytinin paketlemesini yapacaksınız. Markası ne olacak?

- Bafaköy.

- Neden köyü eklediniz?

-Yerleşimi, doğallığı ve sakinliği ile Bafa bize göre bir köy. Sakin bir yerleşim alanı. Sakin Şehir (cittaslow) gibi burası da Sakin köy. Özellikleri itibarıyla köy kimliğini ve sakinliğini öne çıkarmak istedik. Bu konuda aramızda bir fikirbirliği oluştu.   

- Şu anda kuruluş ve gelişme aşamasındasınız. Ürünleriniz beğeniliyor, alıcı buluyor. Önümüzdeki dönemde hedefleriniz nedir?

- Orta vadedeki hedefimiz; Milas’ın en büyük sofralık zeytincisi olmak. Tanıtımını da şöyle hayal ediyoruz: Kişi Bodrum’a tatile gelecek. İşte İstanbul’dan çıktı, Zeytinin Bafa’dan almadan geçmeyecek. İstanbul’a giderken bize uğramadan geçmeyecek.

- Satış yeriniz var mı?

- Bafa’nın içinde, Belediye parkı var. Belediye orayı bize vermeye hazırlanıyor. Parkın içinde güzel bir satış yeri oluşturacağız. Hem parkı çalıştıracağız hem de oraya gelenleri ağırlayacak, onlara ikramlarda bulunacağız. Sonra müşterilerimizin memnuniyet içinde Bafa’dan ayrılmalarını sağlayacak, onları yolcu edeceğiz.

-Başarılar diliyorum.

- Teşekkür ederim.